Norveç Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, mükafatın, Muhammedi‘nin İran’da “baskı altındaki bayanlar için gösterdiği uğraş dolayısıyla” verildiği bildirildi.
Açıklamada, mükafatı kazanan Muhammedi’nin “herkes için insan hakları ve özgürlükleri teşvik etme mücadelesinde” bulunduğu vurgulandı.
Muhammedi‘nin “cesur insan hakları gayretinin muazzam bedeller” getirdiğine işaret edilerek, İran’da 13 sefer gözaltına alındığı, hakkında 5 mahkumiyet kararının verildiği ve 31 yıla mahkum edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Muhammedi’nin “kadın, insan hakları savunucusu ve özgürlük savaşçısı” olduğu belirtilerek, şu tabirlere yer verildi:
“(Komite) Kendisine bu yılki Nobel Barış Ödülü‘nü verirken onun İran’da insan hakları, özgürlük ve demokrasi için verdiği bahadır çabayı onurlandırmak istiyor. Bu yılki Barış Ödülü, birebir vakitte evvelki yıl teokratik rejimin bayanları amaç alan ayrımcılık ve baskı siyasetlerine karşı şov yapan yüz binlerce bireye de veriliyor. Muhammedi’ye verilen ödül, toplumsal adaleti, insan haklarını ve demokrasiyi ilerletmek için çalışanlara verdiği esaslı bir geleneğin devamı niteliğindedir. Bunlar, kalıcı barışın değerli ön şartlarıdır.”
Açıklamada, Muhammedi‘nin, bayanlar için “sistematik ayrımcılık ve baskı”, onurlu bir ömür sürme hakkının yanı sıra söz özgürlüğü ve bağımsızlık hakkı için de uğraş ettiği vurgulandı.
İRANLI AKTİVİST NERGİS MUHAMMEDİ KİMDİR?
İran’da aktivist kimliğiyle ön plana çıkan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Lider Yardımcısı Nergis Muhammedi, Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi ile bayan haklarıyla ilgili gerçekleştirdiği çalışmalarıyla tanınıyor.
Muhammedi, “ulusal güvenliğe karşı harekette bulunmak ve rejime karşı propaganda” üzere suçlamalarla birinci olarak Eylül 2011’de 6 yıl mahpusa mahkum edilmişti.
“Rejime karşı propaganda” ve “yetkililere karşı iftira” ile suçlanan Muhammedi, İran’da toplamda 31 yıl mahpus ve 154 kırbaç cezasına çarptırılmıştı. Muhammedi, cezaevinde de önemli sıhhat problemleri geçirmişti. Halen cezaevinde bulunan Muhammedi, bilhassa son aylarda İran’daki cezaevleri ve gözaltı merkezlerinin durumu ile mahkum ve tutuklulara yönelik şiddete ait cezaevinden çok sayıda mektup göndermiş ve bu mektuplar, BBC üzere milletlerarası medya kuruluşlarında yayımlanmıştı.
2022’DE NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ’NÜ İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI KAZANMIŞTI
2022 Nobel Barış Ödülü‘nü, Belarus’tan insan hakları savunucusu Ales Bialiatski ile Rusya ve Ukrayna’dan insan hakları örgütleri Memorial ve Center for Civil Liberties kazanmıştı.
Ödülün, Bialiatski ve iki örgüte, hümanist bedeller, anti-militarizm ve hukuk prensipleri lehine gösterdikleri dengeli gayretler için verildiği bildirilmişti.
2021 Nobel Barış Ödülü’nü, Filipinler ve Rusya’da söz özgürlüğü için çaba eden gazeteciler Maria Ressa ve Dmitry Muratov kazanırken, 2020’de mükafatın sahibi Dünya Besin Programı, 2019’da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed olmuştu.
Nobel Barış Ödülü‘nün geçmiş yıllardaki kazananları ortasında eski ABD Lideri Barack Obama, Filistinli önder Yasir Arafat, Myanmar’ın devrik başkanı Aung San Suu Çii, eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger yer alıyor.
Ödül, birinci sefer 1901’de Memleketler arası Kızılhaç Komitesi’nin kuruluşuna katkılarından ötürü Frederic Passy ile birinci Kozmik Barış Kongresi’nin organizatörlerinden Henry Dunant’a verilmişti.
Pakistanlı aktivist Malala Yusufzay, 17 yaşındayken mükafata layık görülerek “Nobel Barış Ödülü’nü kazanan en genç kişi” olmuştu.
NOBEL MÜKAFATLARI HAKKINDA
İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine vefatından sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği mükafatlar, dünyada en saygın mükafatlar olarak kabul ediliyor.
Nobel Mükafatları, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 farklı kolda en başarılı kabul edilen bireyler yahut kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek Nobel İktisat Mükafatı, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına iktisat kısmında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla birinci defa 1969’da takdim edildi.
Nobel Mükafatları, her yıl, Alfred Nobel‘in öldüğü 10 Aralık’ta düzenlenen merasimle sahiplerine teslim ediliyor.
Mükafatların, 1901’deki başlangıcından bu yana verilmediği kimi yıllar da oldu. Toplamda 49 sefer yapılan ödül iptallerinin birçok Birinci ve İkinci Dünya savaşları sırasında gerçekleşti.
Ödül merasimleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021’de de yapılamamıştı.
patronlardunyasi.com
