Gökmen Mert KURAL
Asya’nın güneyinde sular durulmuyor. Geçen hafta Çin kıyı güvenliğinin tartışmalı bir formda Güney Çin Denizi’nde Filipinli bir ikmal teknesine tazyikli su kullanmasıyla başlayan gerginlik, iktisada de yansıdı. Daha evvel tekraren tartışmalı bölgeler konusunda karşı karşıya gelen Manila ve Pekin idaresi bu defa bir projenin iptaliyle sonuçlandı. Lakin bu kere devrede ABD var. ABD’nin ambargoya aldığı 24 Çinli firmadan biri olan CCCC, Filipinler’de kazandığı ihaleden oldu. Filiğin Hükümeti, milyarlarca dolarlık büyüklüğü olan başkentteki Manila Körfezi’nin 22 arazi ıslah projesini askıya alma kararı aldı. Lakin bu hareket, ABD’nin Manila Büyükelçisi’nin Çinli inşaat şirketi China Communications’ın (CCCC) projede çevresel tesiri konusunda telaşlı olduğunu açıklamasının akabinde geldi. Filipinler Etraf ve Doğal Kaynaklar Departmanı (DENR) sekreteri Maria Antonio Yulo-Loyzaga, yaptığı açıklamada projeler için Çevresel Uygunluk Sertifikalarının ve alan müsaadelerinin verildiği uygunlukları incelediklerini söyledi.
10 MİLYAR DOLARLIK PROJEYİ DE İPTAL ETMİŞTİ
Filipinler 2021 yılında da Çin devletine ilişkin CCCC’nin kazandığı 10 milyar dolarlık havalimanı projesini iptal etmişti. Bu iptal de Devlet Lideri Rodrigo Duterte’nin Pekin’e yönelik siyaset değişikliğine yönelik birinci işaret olmuştu.
Çin’in trilyon dolarlık projesi Bir Nesil Bir Yol isimli çalışmanın en müteahhitlerinden biri olan CCCC hakkında daha evvel rüşvet ve dolandırıcılık suçlamaları yapılmıştı.
DOLANDIRICILIKLA SUÇLANMIŞTI
2009’da Dünya Bankası Kümesi, CCCC’yi Filipinler Ulusal Karayolları Düzgünleştirme ve İdare Projesi’nin 1. Kademesi kapsamında dolandırıcılık uygulamaları nedeniyle 2017’ye kadar yasaklamıştı.
Ağustos 2020’de ABD Ticaret Bakanlığı, Güney Çin Denizi’ndeki yapay adaları militarize etmeye yönelik inşaat çalışmaları nedeniyle CCCC’yi kara listeye almıştı. Evvelki gün de ABD Lideri Joe Biden, ABD’nin Çin’deki muhakkak ulusal güvenlik teknoloji eserleri yatırımlarını yasaklayacak ve birtakım yatırım süreçlerinin bildirilmesini gerektirecek kararname çıkardı.
EMLAK KRALİÇESİ SERVETİNİN %84’ÜNÜ 2 YILDA YİTİRDİ
Son periyotta Çin’de yaşanan emlak balonuna iptal edilen projelerin eklenmesiyle, Pekin idaresinin yaşanacak güç duruma karşı nasıl hazırlanacağı bilinmiyor.
Çinli emlak devi Evengrande gecikmiş çıkar raporunda, son iki yılda 81 milyar dolar ziyan bildirirken, bir diğer Çinli emlak devi Country Garden, bu yılın birinci altı ayında 7,6 milyar civarında kayıp yaşayabileceğini açıklamıştı. Çinli emlak devi Country Garden’ın işvereni olan Yang Huiyan, şirketindeki meseleler yüzünden Haziran 2021’den bu yana servetinin yüzde 84’ünü yani yaklaşık 29 milyar dolarını kaybetti.
