ABD’de Birleşik Araba Emekçileri Sendikası (UAW) üyesi binlerce personel bugün greve gitti. Hareket, Detroit merkezli üç dev araba üreticisinin tamamını birebir anda etkileyen birinci grev oldu.
Sendika ile General Motors, Ford Motor ve Chrysler’in ana şirketi Stellantis mevcut toplu mukavelenin mühletinin sona erdiği perşembe saat 23:59’a kadar bir uzlaşmaya varamadı ve müzakereler çıkmaza girdi. Resmi mühlet dolarken taleplerinin kabul edilmemesini protesto eden emekçiler Michigan, Missouri ve Ohio’daki fabrikaların yakınlarında bir ortaya geldi.
Üç araba üreticisinin de birer fabrikasını durduran grev üreticilerin öteki yerlerdeki fabrikalarında da üretimi durdurabilir ve ülkenin Orta Batı bölgesindeki kimi kasabalarda lokal ekonomiyi sarsabilir.
Sendika, kuruluşundan bu yana geçen 88 yıl boyunca yalnızca bir kere bir araba üreticisine karşı grev daveti yapmıştı. 2019’da GM ve sendika ortasındaki toplu mukavele görüşmeleri tıkanınca GM tesisleri 40 gün çalışmamıştı. Bugün greve çıkan emekçiler üç araba devinde çalışan toplam 150 bin UAW üyesi personelin küçük bir kısmını oluşturuyor.
GREV GENİŞLEYEBİLİR
Ancak bu hudutlu grev araba üreticilerini engelleyebilir zira bu tesislerde Ford Bronco SUV ve Chevrolet Colorado pikap üzere karlı araçlar üretiliyor. Sendika lideri Shawn Fain görüşmelerin uzlaşmayla çözümlenmemesi halinde grevin genişleyebileceğini söyledi.
Etkilenen tesisler ortasında Colorado’nun yanı sıra GMC Canyon’u da üreten Wentzville, Missouri’deki bir GM tesisi ve Toledo, Ohio’da Jeep Gladiator ve Wrangler’ı üreten bir Stellantis kompleksi yer alıyor.
Fain, Ford’un Ranger pikapının yanı sıra Bronco’yu da yapan Wayne’deki Michigan Montaj tesisinde sadece montaj alanı ve boyahanedeki personellerin greve katılacağını açıkladı.
Sendikaya nazaran GM fabrikasında 3 bin 600, Stellantis fabrikasında 5 bin 800 saat başı fiyatla çalışan emekçi var. Ford’un Michigan Montaj fabrikasında ise greve çıkan 3 bin 300 personel bulunuyor.
İŞÇİLER SAAT BAŞINA 17 DOLAR ALIYOR
Önümüzdeki dört yıl içinde fiyatlarının yüzde 40 oranında artırılmasını talep eden sendika kelam konusu üç şirketin CEO’larının fiyat paketlerinin geçen dört yılda ortalama bu oranda arttığına dikkat çekti. Bu yıl sendika lideri olarak misyona gelen Fain, tıpkı vakitte enflasyona karşı fiyatları daha da yükseltecek ömür maliyeti düzenlemeleri, daha kısa çalışma haftası, emekli maaşlarında ve sıhhat hizmetlerinde iyileştirmeler ve kapanacak fabrikalarda grev hakkı üzere iş teminatı tedbirleri taleplerinde de bulundu.
Buna ek olarak, sendika fiyat skalasında da güzelleştirme talep ediyor. Bugünkü skalaya nazaran işe yeni başlayan bir personel saat başı 17 dolar alıyor ve UAW’li emekçilerin aldığı en yüksek saat başı fiyat olan 32 dolara çıkması için sekiz yıl geçmesi gerekiyor.
JOE BIDEN İŞİN İÇİNE GİRDİ
Otomobil şirketleri şu ana kadar fiyat konusuna sendika ile bir orta yola geldiler lakin öteki taleplerin neredeyse tamamına karşı çıkıyor. Perşembe günü GM son teklifinin, dört yıllık mukavele boyunca toplam yüzde 20’lik bir artış olduğunu, bunun yüzde 10’luk kısımının birinci yıl yapılacağını ve kimi kıdemli çalışanlara ömür maliyeti düzenlemeleri getireceğini açıkladı.
Hükümet perşembe günü yaptığı açıklamada Lider Joe Biden’ın Fain ve otomotiv şirketlerinin başkanlarıyla müzakerelerin durumu hakkında konuştuğunu duyurdu. Üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi, Biden’ın detaylar konusunda şirketlere yahut sendikaya baskı yapmadığını lakin tüm tarafları masada kalmaya ve çalışanların adil bir kontrat almalarını sağlamaya teşvik ettiğini söyledi. Sendikanın daha yüksek fiyat ve yeni toplumsal haklara yönelik talepleri, araba üreticilerinin dertli bir periyot geçirdiği ve UAW’nin şirketlerin hayatta kalmasına yardımcı olmak için büyük ödünler kabul etmek zorunda kaldığı son 20 yıla kıyasla epeyce keskin.
OTOMOBİL ŞİRKETLERİ MİLYAR DOLAR GELİR ELDE ETTİ
Ancak son periyotta GM, Ford ve Stellantis rekora yakın gelirler açıkladı. Bu yılın birinci yarısında Ford 3.7 milyar dolar, GM 5 milyar dolar gelir elde etti. Birebir devirde Stellantis’irn karı 11 milyar euro (yaklaşık 11,9 milyar dolar) oldu. Chrysler’de elektrikçi olarak yetişen ve daha sonra sendika idaresinde çalışan Fain sendikanın başına seçilmeden evvel bu yılki kontrat görüşmelerinde daha agresif ve çatışmacı bir yaklaşım benimseyeceği kelamını vermişti.
CELOLAR 20 MİLYON DOLARLAR KAZANIYOR
Sendika üyelerine hitap ettiği konuşmalarda da sık sık araba üreticilerinin CEO’larının maaşlarına değiniyor. GM CEO’su Barra geçen yıl 29 milyon dolar kazandı. Ford CEO’su Jim Farley de 21 milyon dolar kazanırken, Stellantis CEO’su Carlos Tavares’e yaklaşık 25 milyon dolar bedelinde bir fiyat paketi verildi.
patronlardunyasi.com
