Bloomberg Businessweek mecmuası, yabanî hayvan kaçakçılığı üzerine bağımsız araştırmalar yürüten Patricia Tricorache önderliğindeki bir takımın elde ettiği bilgileri derledi. Tricorache’ın grupları hükümet kaynaklarını, medyadaki haberleri, e-ticaret sitelerini ve toplumsal medya platformlarını inceleyerek 2010-2021 devrinde yasa dışı yollarla kaçırılan yahut şahısların mülkiyetinde bulunan çitalarla ilgili 2 bin 200 hadise tespit etti. Bu olaylarda 5 bin 600 çita satılmış.
PANDEMİDEN SONRA YÜZDE 150 ARTIŞ
Buna nazaran çita kaçakçılığı pandemi periyodunda hızlandı. 2021’deki hadise sayısı pandemi öncesine nazaran yüzde 150 fazlaydı. Sebeplerden biri Covid yüzünden uçak seyahatlerinin kısıtlanması nedeniyle tacirlerin Afrika Boynuzu ismi verilen bölgeden deniz yoluyla çıkarılabilecek hayvanlara daha fazla ilgi göstermeye başlaması. Bu ortada Birleşik Arap Emirlikleri’nde de çitalara talep fırladı.
Suudi Arabistan’ın yanı sıra BAE, Somaliland Cumhuriyeti, Kuveyt, Yemen, Katar, Güney Afrika, Kenya, Somali ve Etiyopya üzere ülkelerde kaçak çitalar tespit edildi. Sahra Altı Afrika ülkeleri tedarik zincirinin başlangıcına yakın. Yasa dışı ticareti yapılan çitaların tamamına yakını Arap Yarımadası’na gidiyor. Çoğunlukla canlı hayvan ticareti yapılıyor. Lakin deri, diş, kafatası ve öbür kısımlar da alınıp satılabiliyor.
WHATSAPP’TAN TEKLİF EDİLİYOR
Genellikle tek yahut çift halinde satılsalar da 2015’te Yemenli bir tacirin 56 çita yavrusunu satışa çıkardığı biliniyor. Kaçakçılık büyük ölçüde toplumsal medya üzerinden yürürken iletileşme uygulamalarının yükü da giderek artıyor. 2021’den bu yana WhatsApp’ta en az 170 teklif tespit edildi.
ALICI FİYATLARI 50 BİN DOLAR
Fiyatlar çitanın evcilliğine ve sıhhatine nazaran değişiyor. 2016-2020 periyodunda Etiyopya ve Somali üzere ülkelerdeki kaçak avcıların çita başına istediği fiyat 100-500 dolar ortasında değişiyordu. Somali’deki ortacılar hayvanı 700-2 bin 500 dolar ortasında bir bedelle tıpkı ülkedeki ihracatçıya veriyor, o da 3 bin-5 bin dolara Yemen ve Suudi Arabistan’daki ithalatçıya satıyordu. Suudi Arabistan ve BAE’deki tüketicinin ödeyeceği fiyat ise hayvanın sıhhat durumu ve uysallığına bağlı olarak 6 bin 750 dolar ila 30 bin dolar ortasında değişiyor. 2022 prestijiyle alıcı fiyatlarının 50 bin doları bulduğu biliniyor.
patronlardunyasi.com