Kazakistan’ın başşehri Astana’da 20’ncisi düzenlenen “Suriye bahisli Astana Görüşmeleri”nin akabinde ortak sonuç bildirisi açıklandı.
Ortak bildiriye nazaran Astana garantörleri Türkiye, Rusya ve İran, bir kere daha Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne bağlılıklarını teyit etti.
Bildiride, 6 Şubat 2023 tarihinde Suriye’de meydana gelen yıkıcı sarsıntının sonuçlarıyla daha da ağırlaşan insani durumdan duyulan önemli tasa lisana getirildi.
Astana toplantısında, Suriye-Türkiye ilgilerinin olağanlaşması için yapılan istişarelerde yol haritası hazırlanmasına ait ilerleme tartışıldı. Ayrıyeten Türkiye, Rusya, İran ve Suriye dışişleri bakan yardımcıları seviyesindeki 4’lü toplantının yapan ruhuna dikkat çekildi.
Suriye-Türkiye bağlantılarının olağanlaştırılması için 4 ülkenin savunma, istihbarat ve dışişleri bakanlıkları ortasında koordineli yürütülen dörtlü toplantılarda, varılan düzenlemeler uyarınca bu alandaki etkin gayretlerin sürdürülmesinin ehemmiyetine işaret edildi.
Bu sürecin Suriyeli mültecilerin inançlı, istekli ve onurlu geri dönüşleri için uygun şartların yaratılması, siyasi sürecin canlandırılması ve insani yardım akışının engellenmemesi için güzel niyet ve düzgün komşuluk alakaları temelinde ilerletilmesinin değerli olduğu konusunda mutabık kalındı.
ULUSAL GÜVENLİK VURGUSU
Terörün her biçimi ve tezahürüyle çaba etmek için birlikte çalışmaya devam etme ve hudut ötesi taarruzlar dahil olmak üzere, Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü baltalayan ve Suriye’ye komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden ayrılıkçı gündemlere karşı uğraştaki kararlılık yinelendi.
Suriye’nin çeşitli yerlerinde farklı isimler altında faaliyet gösteren terör örgütlerinin ve bağlı kuruluşlarının sivil tesislere taarruzları kınandı.
Ayrıca Suriye’nin kuzeyiyle ilgili tüm düzenlemelerin tam uygulanması gerekliliğinin altı çizildi.
Suriye’nin kuzeydoğusundaki (PKK/YPG) gayrimeşru öz idare teşebbüsleri ve terör oluşumlarını destekleyen ülkelerin hareketleri kınandı. Bu bölgede daima güvenlik ve istikrarın lakin ülkenin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması temelinde sağlanabileceği konusunda mutabakat sağlandı. ???????
Terörle gayret mazeretiyle gayri legal özyönetim teşebbüsleri de dahil olmak üzere, alanda yeni gerçeklikler yaratmaya yönelik tüm teşebbüsler reddedildi.
Suriye’ye ilişkin olması gereken petrol gelirlerinin yasa dışı yollarla ele geçirilmesine ve ihraç edilmesine karşı tavır bir kere daha teyit edildi.
Barışçıl şovların bastırılması, zorla askere alınma ve eğitim alanındaki ayrımcı uygulamaların yanı sıra siyasi faaliyetlere, gazetecilere, miting yapma hakkına getirilen kısıtlamalar da dahil olmak üzere ayrılıkçı kümelerin Fırat’ın doğusunda sivillere yönelik her türlü baskısından derin kaygı duyulduğu söz edildi.
İSRAİL KINANDI
Suriye’de sivil ögeleri gaye alan İsrail’in askeri hücumları kınandı. İsrail’in bu hareketleri bölgede istikrarsızlaştırıcı ve tansiyonu tırmandırıcı olarak kabul edildi.
Suriye ihtilafının askeri bir aksiyonla çözülmeyeceğinin altı çizildi ve BM Güvenlik Kurulu’nun 2254 sayılı Kararı doğrultusunda kalıcı siyasi süreci ilerletme taahhütleri tekrar teyit edildi.
Suriye Anayasa Komitesinin değerli rolüne dikkat çekildi ve bu bağlamda komitenin manisiz çalışması için gerekli tüm şartların derhal sağlanması davetinde bulunuldu.
Suriye idaresinin BM İnsani Yardım Kurumlarına 6 Şubat zelzelesinden etkilenen bölgelere yardım ulaştırması için Türkiye ile olan hudut geçiş noktaları Bab al-Salam ve Al-Rai’nin 13 Ağustos 2023’e kadar kullanımına müsaade verme kararı memnuniyetle karşılandı.
MÜLTECİ SORUNU DA ELE ALINDI
Mültecilerin ve yerinden edilmiş şahısların Suriye’deki ikamet yerlerine inançlı, onurlu ve istekli dönüşlerini kolaylaştırmak ve geri dönüş haklarının garanti altına alınması gereği vurgulandı.
Ayrıca BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve Memleketler arası Kızılhaç temsilcileri ortasında zorla alıkonulanlarla ilgili çalışma kümesinin yetkileri doğrultusunda cenaze teslimi ve kayıp şahısların kimlik tespitine yönelik faaliyetlerini genişletmeye karar verildi.
Bir sonraki Türkiye, Rusya ve İran ortasında yapılacak Üçlü Zirve’nin Rusya’da gerçekleştirilmesine yönelik muahede kaydedildi.
patronlardunyasi.com
