Üretim maliyetlerinde geçen yıldan bu yana meydana gelen artışa karşılık baskılanan kur, yıllık 1 milyar doların üzerinde ihracata mevzu olan ayakkabı bölümünde taşları yerinden oynattı.
Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberibe nazaran, yüksek kesin eser fiyatlarının da tesiri ile geçersiz ayakkabı piyasası kanunisi yakalarken, birinci defa aylık bazda dış ticaret açığı verilir hale gelindi. Kesim temsilcileri günlük 10 bin çift üretim yapan büyük ayakkabı üreticilerinin bile kapanmaya başladığını belirterek tedbir alınmaması halinde ithalatın yükseleceği, istihdam çıkışı ve kapanmaların artacağı konusunda ihtarda bulundu. Yıllık 450 milyon çiftin üzerinde üretim kapasitesine sahip olduğu söylenen Türkiye ayakkabı kesiminde kapasite kullanım oranları yüzde 60’ın altına gerilemiş durumda. Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerine nazaran ihracat ise haziranda 103 milyon dolara gerilerken ithalat 104 milyon dolara çıktı ve bölüm tarihinde birinci defa dış ticaret açığı verdi.
FİYAT FARKI YÜZDE 30’A ÇIKTI
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, şu anda bölümün en kıymetli iki meselesinin düzmece eserler ve artan ithalat sayıları olduğunu söyledi. İçten, “Geçen yıl artan maliyetlerin yanı sıra baskılanan kur ve Çin üzere rakip ülkelerin dampingli fiyatlar ile piyasaya dönmesi yurtdışında rekabetçiliğimizi negatif etkiledi. Rakipler ile yüzde 30’u aşan fiyat farkı nedeni ile büyük alıcılar Türkiye’den çıkmaya başlarken yerli markalar da yurtdışından tedarike yöneldi. İhracat pazarlarımızda talebin de düşmesi ile gelinen noktada dış açık verir pozisyona geldik” dedi.
BÜYÜK FABRİKALAR KAPANIYOR
İhracatta bu yıl milletlerarası talebe bağlı olarak düşüş beklediklerini belirten Berke İçten, bu noktada en azından ithalatı düşürecek siyasetler geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. İçten, şöyle konuştu: “Bununla ilgili bakanlık ile de irtibat halindeyiz. İthalat ile ilgili bir tedbir alınması gerekiyor. Günlük 5-10 bin çift üretim yapan yüksek kapasiteli fabrikalarda kapanmalar, emekçi çıkarmalar başladı. Bu fabrikalar içerdeki zincirlere de üretim yapıyordu ve onların da yurtdışına yönelmesi ile kapanmalar arttı. Münasebetiyle iç piyasada üretici bundan sonraki süreçte tedbir alınmaması halinde önemli manada kasvet yaşayacak.”
İTHALAT SURATI İHRACATI 7’YE KATLADI
Ayakkabı dış ticareti haziran ayında 1 milyon dolar açık verse de yıllık bazda hala dış ticaret fazlası veren bir kesim pozisyonunda bulunuyor. Lakin bu yıl birinci yarıda ithalatta artış dikkat çekiyor. TUİK datalarına nazaran yılın birinci yarısında ayakkabı ithalatı bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 77 oranında artarak 344 milyon dolardan 610 milyon dolara yükseldi. İhracat ise birebir periyotta sadece yüzde 11 artış ile 623 milyon dolardan 695 milyon dolara çıktı.
KAYIT DIŞI TİCARET KAYITLIYI YAKALADI
Öte seçim sonrası artan kurun yanı sıra maliyetlerde meydana gelen artış en son ithal eser fiyatlarına da yansıdı. Ortalama bir markada çift başına 5 bin TL’leri aşan sayılar uydurma eser piyasasını hareketlendirdi. Berke İçten, “Bizim ikinci en büyük sorunumuz bu. Geçersiz eser çok rahat bir formda piyasada dolaşıyor. Önemli manada bizi tehdit eder duruma geldi. En az kayıtlı ticaret kadar da kayıt dışı ticaret var” dedi.
DÜNYA AYAKKABI İHRACATI 190 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI
Uluslararası Ticaret Örgütü bilgilerine nazaran dünya ayakkabı ihracatının büyüklüğü 2022 sonunda bir evvelki yıla nazaran yüzde 19 büyüme ile 188 milyar dolara ulaştı. Kelam konusu pazarda 62 milyar dolar ihracat ve yüzde 32,9’luk hisse ile Çin birinci sırada yer alırken onu 34 milyar dolar ihracat ve yüzde 18,1’lik hisse ile Vietnam izledi. Türkiye ise geçen yıl gerçekleştirdiği 1,3 milyar dolar ihracat ile 18. en büyük ayakkabı ihracatçısı olurken aldığı hisse ise yüzde 0,7 olarak gerçekleşti.
patronlardunyasi.com
