Toygun ATİLLA yazdı
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayınlanan “Genel Faaliyet Raporu” uyarınca belediye harcamalarında yüksek ölçülü artışlar dikkat cazipti. “Mal ve Hüzmet Alımları” kalemleri de değerli bir yer tutuyordu.
Sözcü Gazetesi’nden Deniz Ayhan raporu incelemiş ve son derece kıymetli bir habere imza atmıştı.
BELEDİYELERİN HARCAMALARI YÜZDE 116.2 ARTTI
Türkiye’de 30’u Büyükşehir, 51’i vilayet, 922’si ilçe ve 388’i de belde olmak üzere bin 391 belediye bulunuyor.
Türkiye’de yaklaşık 86 milyonluk toplam nüfusun yüzde 78.15’i büyükşehir belediyesi hudutlarında, yüzde 16.6’sı öteki belediye hudutlarında, yüzde 5.2’si ise köy hudutları içerisinde yaşıyor.
2022 yılında belediyelerin harcamaları bir evvelki yıla nazaran yüzde 116.2 arttı. Bütçe gelirlerindeki artış ise 93.8’de kaldı. Gelirdeki artış giderdeki artışın altında oldu ve tüm belediyeler 2022 yılında toplam 41 milyar 623 milyon TL açık verdi.
Aslında rapordan çıkan sonuç, bir manada belediyelerin iflası manasına geliyor.
Belediyelerin iflas etmesi demek aslında bir manada belediyelerle iş yapan şirketlerin de iflası ve batağı manasına geliyor.
Bu da aslında Türk iktisadı için önümüzdeki günlerde güçlü bir sürece işaret ediyor.
SEÇİM SÜRECİ YAKLAŞTIKÇA “HİZMET” ARTACAK BORÇ ÇOĞALACAK
Nasıl mı ?
Yerel seçimler için artık geri sayım başladı. 31 Mart 2024’te yapılacak olan seçimlere siyasi partiler start verdi.
Seçmenin gözüne girebilmek için “hizmet” üretme vakti başladı.
Bir belediyenin “hizmet” üretmesi kadar doğal ve hoş ne olabilir.
Ancak
Ya o belediye gırtlağına kadar borç içindeyse…
Ve hizmet üretmek için çalışacağı özel şirketlere, müteahhitlere, taşeronlara verecek bir kuruşu dahi kasasında yoksa.
“Borcumuz borç elbette bir gün veririz” mantığı ile işleyen süreç ise belediyelerle iş yapan “orta ve küçük” işletmeler için önümüzdeki periyot bir karabasana dönüşmesi an sorunu.
ÇANLAR KİMİN İÇİN ÇALIYOR
Şöyle ki,
Gelir, sarfiyat tablosunu uygun yönetemeyen, ellerindeki bütçeyi ise kendi yandaşlarına peşkeş çekmekten zerre kadar hicap duymayan belediyeler borç batağı içinde içinde seçim süreci içinde “hizmet” üretmeye devam edecek.
Sonuç
Seçimler bittikten sonra “yaz tahtaya al haftaya” siyaseti ile iş yapan belediyeler ve onlarla iş yapan şirketler için “Çanlar çalmaya başladı” bile demek yanlış olmaz sanırım.
Bu şu demek,
Borç batağına saplanmış olan belediyeler, kaynaklarını, gelirlerini arttırmadığı takdirde kendileri ile iş yapan şirketleri de iflasa sürükleyecekler demek.
Bu da Türk iktisadı için kara bir bulut.
KAMU HİZMETİNE HACİZ YOK
Diyeceksiniz ki,
“Memlekette hukuk var. Şirketler belediyeden borçlarını en makus ihtimalle mahkeme yolu ile alabilir”
İşte o işte hiç o kadar kolay değil…
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. unsurunda, “Belediyelerin kamu hizmetinde kullandığı araç ve gereçlerin kamu faydası gayesiyle haczedilemeyeceği kabul edilmiştir”
Bu da şu demek, borçlarını tahsil edemeyen şirketlerin belediyelerden “haciz” yolu ile alacaklarını almaları son derece güç…
Seçim sathına girdiğimiz şu günlerde ve sonrasında olup biteni daima birlikte yaşayıp göreceğiz.
GENEL FAALİYET RAPORUNDAKİ TESPİTLER
Yazımızı Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayınlanan “Genel Faaliyet Raporu’ndaki şu tespitlerle noktalayalım:
“Bütçe masraflarının artışında yüzde 115.8 artan ve 126 milyar 562 milyon liraya ulaşan mal ve hizmet alımları ile yüzde 153.9 oranında artış göstererek 106 milyar 473 milyon liraya ulaşan sermaye masrafları tesirli olmuştur. Belediyelerin bütçe gelirlerinin artmasında ise vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, bağış ve yardımlar, özel gelirler, faizler, hisseler, cezalar ve sermaye gelirlerindeki artışlar tesirlidir. 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran vergi gelirlerinde yüzde 63,4, teşebbüs ve mülkiyet gelirlerinde yüzde 90,6, bağış ve yardımlar ile özel gelirlerde yüzde 109.1, genel bütçe gelirlerinden belediyelere verilen hisselerde ise yüzde 94,2 artış yaşanmıştır.”
patronlardunyasi.com
