Sıla Özçelik Yener
Günlerdir söylentisi bile piyasalarda heyecan yaratan yeni Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in atanması evvelki gün gerçekleşti. Merakla beklenen Wall Street’in “Müthiş Kızı” olarak tanınan Hafize Gaye Erkan ise Merkez Bankası Başkanlığı’na aday olarak evvelki gün akşam saatlerinde Ankara’ya geldi. İktisatta beklenen yeni periyot adeta kapının ucunda. Evvelki gün “rasyonel siyasetlere dönmekten öteki deva yok” tabiri ile 2021 yılından beri farklı bir tarafa dümen kırmış olan iktisat siyasetlerinde olağanlaşmanın sinyalini veren Şimşek ve MB Lideri olması halinde faiz artırımına gideceğine kesin gözüyle bakılan Erkan’ın kaptanlığındaki yeni periyotta TL ve gayrimenkul fiyatları birinci etkiyi alanlardan olacak.
Uzun vakittir döviz fiyatlarında piyasalar ve merkez bankası kurları ortasında yaşanan büyük spread farklarından ötürü dolar talebi baskılanıyordu. Olağanlaşma sürecine girilmesi ile birlikte bir müddettir beklemede kalan döviz talebinin yine canlanması mümkün görünüyor. İktisat idaresine ve Merkez Bankası’na duyulan itimadın tekrardan tesis edilmesi sayesinde piyasaların dengeleneceğini öngören uzmanlar, dolara olan talebin tekrar artabileceğini, yani TL’nin bir mühlet daha paha kaybedeceğini varsayım ediyor. TL’nin paha kaybı şu basamakta sokaktaki vatandaşın gündelik yaşantısı için can sıkıcı olsa da, kur avantajı yaşayacak ihracatçı için olumlu bir haber olacak. Ayrıyeten TL varlıklarla ilgilenen yabancı yatırımcıların da itimat ortamının sağlanması ve sağlam bir iktisat yol haritası çizilmesi halinde dolar karşısında ucuzlayan TL varlıklarına olan ilgilerinin artması mümkün olabilir.
YENİGÜN: TL’DE ZAYIFLAMA DİKKAT ÇEKİYOR
Bahisle ilgili İşverenler Dünyası’na konuşan Tacirler Yatırım Menkul Pahalar Yatırım Stratejisti Serhan Yenigün, iktisat siyasetlerinde olağanlaşma sinyali ile eş vakitli olarak Dolar/TL’de de üst istikametli momentumun dikkat çektiğini ve sene başından bu yana kurda yüzde 15 artış yaşandığını belirtti. “Bundan sonraki süreçte, Merkez Bankası idaresinin para siyasetlerinde nasıl bir patika izleyeceğinin kıymeti artacaktır” tabirlerini kullanan Yenigün, “Özellikle yabancı yatırım bankalarının büyük montanlı faiz artırım beklentileri dikkat çekiyor” dedi. Yenigün, “beklentilerin yüksek olması nedeniyle, TCMB’nin bu beklentileri ne oranda karşıladığı kurun seyrinde belirleyici olabilir olacaktır” görüşünü paylaştı.
Son olarak geçtiğimiz günlerde İşverenler Dünyası’na da özel bir röportaj veren ABD’li iktisat profesörü Steve Hanke de dün yaptığı bir tweet paylaşımında TL’nin uzun vakittir bekleyen talep ve rekabet sebeplerinden dolayı bir mühlet daha dolar karşısında zayıflayacağını öngördü.
YENİ MB LİDERİ TL YETERİ KADAR ZAYIFLADIĞINDA ATANACAK
Öte yandan Bluebay Varlık Yatırımı İdaresi Stratejisti Timothy Ash dün yatırımcılarına geçtiği notta; TL’nin kıymet kaybetmeye devam ettiğini ve Şimşek’in de TL’nin biraz daha bedel kaybetmesini istediğini belirtti. Türk sanayi dalının mevcut kur oranları nedeniyle rekabet sorunu yaşadığını yazan Ash, Şimşek’in TL’nin biraz daha bedel kaybetmesini beklediğini ve bu nedenle MB Lideri değişikliğini geciktirdiğini ileri sürdü. Düşük TL’yi savunmanın daha kolay olacağını söyleyen Ash, TL’nin biraz daha paha kaybetmesinin akabinde mümkün bir atama ile MB Lideri olması beklenen Erkan’ı böylece faiz artırımlarına TL’yi daha kolay savunabileceği bir düzeyde başlayacağını öngörüyor. Bugün de TL’deki zayıflamanın devam ettiği ve dolar/TL düzeyinin 21.50 düzeylerini test ettiği görülüyor.
İKİNCİ TESİR GAYRİMENKUL FİYATLARINDA DÜŞÜŞ OLACAK
Yeni iktisat siyasetlerinin başlaması ile birlikte piyasaların ve ekonomistlerin beklediği birinci atılım elbette ki faiz artırımı sürecine girilmesi tarafında. Son olarak dün bir not yayımlayan milletlerarası yatırım bankası Societe Generale, TCMB’nin 22 Haziran tarihindeki toplantısında gösterge faizini 650 baz puanlık bir artışla yüzde 15’e yükselteceğini öngördü. Banka ayrıyeten Temmuz ve Ağustos aylarında da üst üste 500’er baz puanlık artışlar gelebileceğini, böylece faizin yaz sonunda yüzde 25’i bulabileceğinin altını çizdi.
http://patronlardunyasi.com/haber/JPMorgan-Merkez-Bankasi-faizi-25-e-cikarabilir/281202
GAYRİMENKUL FİYATLARINDA DÜZELTME YOLDA
Faiz artırımı sürecine girilmesi halinde bundan en fazla etkilenecek dalların başında ise gayrimenkul dalı gelecek. Faizlerin artışı yatırımcıları daha çok mevduata yönlendirirken, ayrıyeten mortgage kredilerinin faizlerine de yansıyacak olan bu artırımlar gayrimenkule olan talebi düşürebilir. Son vakitlerde aslında ederinin üzerinde bir fiyatlanma ile karşı karşıya olan gayrimenkul dalında talebin geriye çekilmesi demek, emlak fiyatlarının düşmesi demek olacak.
Konuyla ilgili ayrıyeten sorularımızı yanıtlayan Tacirler Yatırım Menkul Bedeller Yatırım Stratejisti Serhan Yenigün; faiz artışlarının kredi maliyetlerini üst çekmesi ile emlak talebinin kısmen azalabileceğini ve emlak fiyatlarında bir düzeltme olabileceğini söylese de bunun lakin “sınırlı” bir düzeltme olabileceğini öngördüğünü belirtti. Yenigün, krediye erişim, alım gücü ve gelir düzeylerindeki güzelleşmenin emlak piyasalarının hareketlenmesinde ana belirleyici ögeler olduğunu düşünüyor.
ABD’DE FAİZ ARTIRIMI SONRASI EMLAK BALONU SÖNMÜŞTÜ
Benzeri bir süreci kısa bir müddet evvel ABD birebir yaşamıştı. Covid pandemisi devrinde para musluklarını açan ABD Merkez Bankası (FED), 2021’de yıllık enflasyonun yüzde 7’lere çıkmasına neden olmasının akabinde 2022 yılı başında muslukları ufak ufak tekrar kısmaya koyulmuştu. Yüzde 1 düzeylerinde olan FED faizinin 2023’e kadar olan süreçte yüzde 5’lere çıkarılması ile birlikte artan faizler gayrimenkul fiyatlarını aşağı itmiş, emlak fiyatlarında bir yıl içerisinde erime yaşanmıştı. Para bolluğu periyodunda 307 baz puanlara yükselmiş olan ABD’deki konut fiyatlarını gösteren S&P Case-Shiller ABD Ulusal Konut Fiyatları Endeksi, faizlerin artırılması ve para siyasetlerinin sıkılaştırılması ile 2023 yılı başında 290 baz puanlara kadar gerilemişti. 30 Mayıs 2023 prestijiyle bu endeks 297 baz puan düzeyinde bulunuyor. FED gösterge faizi ise yüzde 5 düzeyinde. Piyasalarda FED’in faiz indirimi için ise biraz daha bekleyeceği öngörüsü hakim.
Bu türlü bir durumun Türkiye için de kelam konusu olup olmayacağı, zati bir müddettir fazla fiyatlanan bir kesimin bu sayede konsolide olup olmayacağını siyasetleri istikameti ve gücü belirleyecek. Gözler artık Maliye Bakanı Şimşek ve MB namzeti Erkan’da…
patronlardunyasi.com