Feramuz ERDİN yazdı
Buna nazaran artık uçağa binen yargıçların üzeri aranamayacak. 10. Daire Başkanı’nın karara muhalefet şerhi koyduğu belirtiliyor.
Hâkimlerin üstlerinin aranmadan uçağa binmelerinin önünün açılması, havayolu taşımacılığındaki kuralları belirleyen ICAO talimatları ile çelişmektedir. Bu durumda birtakım ülkelerin güvenliği münasebet göstererek Türkiye çıkışlı uçuşlara müsaade vermeme riski ortaya çıkardı.
ICAO NEDİR?
Memleketler arası Sivil Havacılık Örgütü olan ICAO, Birleşmiş Milletler bünyesinde vazife yapmaktadır. 193 üye ülkenin imzaladıkları Chicago Mukavelesi çerçevesinde sivil yolcu nakliyatına dair kurallar bu kurum tarafından belirlenmektedir.
Türkiye de ICAO’ya üyedir. Havalimanı, limanlar ve hudut kapılarında güvenlik, bu milletlerarası standartlar çerçevesinde oluşturulan 1997 tarih ve 3443 sayılı Sivil Hava Meydanları, Limanlar ve Hudut Kapılarında Güvenliğin Sağlanması, Misyon ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik kararlarınca sağlanmaktadır.
“ÖZGÜRLÜKLER ÜLKESİ” ABD ÖRNEĞİ
ABD Anayasası özgürlüklerin kısıtlanması açısından sert kararlar içerir ve vatandaşın özgürlüğünü kısıtlayıcı (iradi) istisnalara çok yer vermez. Üst araması da bu kurallardan bir adedidir. Üst araması doğal olarak orada da en tartışılan mevzulardan birisi.
Bir ABD havalimanının girişindeki yazı açıkçası o güne kadar gördüğüm ve bu bahiste bulunmuş en hoş formüldü: “ÜSTÜNÜZÜ ARATMAMAK ANAYASAL HAKKINIZDIR, ÜSTÜNÜZÜN ARANMASINI REDDETME HAKKINA SAHİPSİNİZ. UÇAĞA BİNMEK İÇİNSE BU ARAMA NOKTASINI GEÇMENİZ GEREKLİDİR.”
Yani anayasal hakkını kullanarak üstünün aranmasını kabul etmeyen kişinin uçağa binme hakkı da bulunmamaktadır!
ŞİMDİ NE OLABİLİR?
Sivil havacılık güvenliği uygulamaları hem bu memleketler arası kurumların hem de tek tek üye devletlerin kontrolüne tabidir. Ayrıyeten havayollarının da tabi oldukları güvenlik kuralları vardır. Rastgele bir yolcunun üstünün yahut eşyasının aranmadan uçağa binmek üzere olduğu durumlarda aşağıdaki seçenekler devreye girer:
Uçuş Güvenlik Grubu: Her havayolunun uçuş güvenliğini denetim eden işçisi mevcuttur. Hatta birtakım havayolları körük başında arama / yolcu sorgulama noktaları oluşturmaktadır. Bu formda aranmadan uçağa binmek üzere olan bir yolcunun tesbiti halinde bu görevlilerin yolcuyu uçağa kabul etmeme yetkisi vardır.
Kaptan: Kaptanın, uçuş güvenliğini tehlikeye düşüren bir yolcunun varlığını haber alması halinde o yolcuyu uçuştan men etme yetkisi vardır.
Varış Ülkesi: Uçakta bu halde bir yolcunun bulunduğundan haberdar olan varış ülkesinin, uçağı kabul etmeme yetkisi vardır. Bu durumun sıkça yaşanması halinde ise o ülke yapılacak bir teftiş sonrasında, kendi havayollarının Türkiye’den sefer yapmasını engelleyebilir yahut Türkiye çıkışlı uçuşların ülkesine varışının büsbütün yasaklanmasına karar verebilir.
Her ne kadar havalimanı mülki yönetim amirlikleri girişte yargıçları artık arayamayacak olsa da, Danıştay tarafından iptal edilen bu uygulamanın, havayolları açısından bir bağlayıcılığı yoktur.
Patronlardunyasi.com
