Türkiye iktisadının lokomotif bölümleri ortasında yer alan ve emek ağır bölümlerin başında gelen dokumacılık ve hazır giysi dalları, son yılların en makus devrini geçiriyor. İhracat pazarlarında yaşanan daralmanın yanı sıra rakip ülkelere nazaran yüksek seyreden maliyetler nedeni ile sipariş kaçıran dallarda yaşanan küçülmeye EYT düzenlemesi de eklenince istihdam kaybı hızlandı.
Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, son bir yıllık devirde iki kesimdeki çalışan sayısı 134 bin kişi azalarak 1,07 milyona geriledi. Kesim temsilcileri dataların 2 ay gecikmeli geldiğine dikkat çekerek haziran prestijiyle toplam istihdamın 1 milyonun altına gerilemiş olabileceğine dikkat çekti.
Nisan 2023 prestijiyle en yüksek istihdam kaybı dokumada yaşandı. Bu kesimde çalışan sayısı geçen yılın nisan ayına nazaran yüzde 20 azalarak 503 binden 400 bine düştü. Kelam konusu sayı son 5 yılın en düşük istihdam düzeyi olarak kayıtlara geçti.
TEKSTİLDE 13 ŞİRKET KAPANDI
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun nisan ayı sigortalı çalışan istatistiklerine nazaran dokuma kesiminde faaliyet gösteren şirket sayısı da son bir yılda 19 bin 866’dan 19 bin 732’ye geriledi. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, gelişmelere bağlı olarak kapasitelerin de gerilediğini lisana getirdi. Merkez Bankası bilgileri de bu durumu teyit ediyor. Kurumun datalarına nazaran geçen yıl haziran ayında yüzde 77,6 olan dokumacılık kesimi kapasite kullanım oranı bu yıl tıpkı devirde yüzde 70,7’ye kadar geriledi.
Bu oranın mart ayında zelzelenin tesiriyle yüzde 66 düzeyine kadar indiğini hatırlatan Ahmet Öksüz, “Şu an piyasalarımızda bir sakinlik var. İthalat sürat kesmedi. Geçen yıl birinci defa 2 milyar doların üstünde açık verdik. İstihdamdaki azalma, bunların hepsinin bir sonucu” dedi.
AB’NİN İTHALATI YÜZDE 20 GERİLEDİ
Ana pazar olan AB’nin dokumacılık ithalatının bu periyotta yüzde 20 düştüğüne dikkat çeken Öksüz, şu sözleri kullandı:
“Artan güç fiyatları hem AB hem de dünyada alım gücünü düşürdü. Küresel manada güç fiyatlarındaki olağanlaşma ile birlikte işler biraz daha toparlanacaktır. Ancak ithalatı bir halde disiplin altına almamız gerekiyor. Geçen yıl birinci yarıda piyasalar pek düzgündü. İkinci yarı ile bozulma başladı. Son bir yıldır işler çok uygun değil. Bugün hem talepteki daralma hem de maliyetlerdeki artış devam ediyor. Maliyetlerin artması ve bunun karşısında döviz kurlarının düşük kalması. Döviz kurları hareketlendi lakin bu kere de minimum fiyat yüzde 34 arttı. Döviz yükselirken başka taraftan artan maliyetler nedeni ile tekrar olduğumuz yere dönüyoruz. İhracatta rekabet için kurların artması gerekiyor. Aksi halde hem kapanma hem de istihdam kayıpları devam edecek.”
Geçen yılı yüzde 0,6 artışla 12,9 milyar dolardan tamamlayan kesimin ihracatı bu yıl birinci yarıda ise yüzde 10,6 düşle 4,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
“TOPLAM İSTİHDAM 1 MİLYONUN ALTINA DÜŞMÜŞTÜR”
Hazır giyside de durum farklı değil. Yeniden SGK datalarına nazaran Nisan 2023 prestijiyle kesimde faaliyet gösteren 42 bin 434 şirketteki çalışan sayısı 673 bin ile 2020’den bu yana en düşük düzeyde.
Kapasite kullanım oranı ise haziran ayı prestiji ile yüzde 77,3. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, son bir yıllık gelişmeler ile ilgili şöyle konuştu:
“Sektör birinci derecede bir değişim ve dönüşümün içinde. Salgın dönemimde müşteriler gereksiz bir panik alımı yaptılar ve stoklarını doldurdular. 2022’nin ortasından sonra hem resesyon hem de enfl asyonist baskı nedeni ile alım gücü etkilendi, iş kaybı önemli formda arttı. Geçen yıl nisan ayından bu yıl nisan ayına kadar geçen müddette 134 bin kişi işsiz kaldı. Mayıs ve haziran ayında da ekler olacaktır. Haziran prestijiyle dokuma bölümü ile birlikte toplam istihdamın 1 milyonun altına düşmüş olması mümkün”
patronlardunyasi.com
