Artan maliyetler, rakip ülkelere nazaran pahalılaşan üretim, öngörülemeyen döviz kuru, alım gücündeki erimeyle birlikte talepte yaşanan düşüş ve dolu stoklar, birçok bölümü olduğu üzere ihracatın kıymetli kesimlerinden dokumacılık ve hazırgiyimi de vurdu. Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine nazaran; Dokumada birçok fabrika çalışanlara yıllık müsaade kullandırarak dingin dönemi atlatmaya çalışıyor. Sendikalar, “Yaklaşık 1.5 milyon emekçinin istihdamı tehlikede” derken patron ise “Sektör dönüşüm içinde ve bu en az bir yıl sürecek. Bu süreçte ayakta kalmak için ucuz finansman şart” diyor.
Bu yılın birinci altı ayında ciro bazlı yüzde 10, adet bazlı yüzde 15 küçüldüklerini söyleyen Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, buna paralel olarak istihdamda ise son bir yılda yaklaşık 150 bin düşüş yaşandığını belirtti. Daldaki daralmanın birçok nedeni olduğunu söyleyen Kaya, sorunun nedenlerinin başında Avrupa’daki resesyonun talebi düşürmesinin geldiğini belirtti.
Kaya şunları söyledi:
“Geçen yılın stokları erimedi, süratli moda yavaş modaya dönünce bizim alım gruplarımızın ivedisi kalmadı. Bizde maliyet nedeniyle fiyat artınca Bangladeş, Hindistan üzere ülkelerden fiyat aldılar. Bu ülkelerle aramızdaki yüzde 15 olan fiyat farkı şu an yüzde 50. Personellik fiyatımız de 250-300 dolardan servis, yemek, kreş vs. hesaplanınca 700 dolara çıktı.”
Sektörün katma pahalı üretim için bir dönüşüm sürecine girdiğini ve bunun bir yıl sürebileceğini anlatan Kaya, “Ayakta kalmamız için düşük maliyetli ve uzun vadeli finansmana muhtaçlığımız var” dedi.
“İSTİHDAM TEHLİKEDE”
İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Gültepe de dokumacılıkta kapasite kullanım oranlarının yüzde 70’e gerilediğini belirterek şu bilgileri verdi:
“İşlerin durmasının nedeni yüzde 70-80 rekabetçiliğimizi kaybetmemizden yüzde 20-25 ise talep düşüşünden kaynaklanıyor. Sadece Avrupa değil iç pazarda markalarımız da döviz kuru enflasyon kadar artmayınca iç pazar yerine ithalata yöneldi. Fabrikalar emekçilere yıllık müsaade kullandırarak bu sakin periyodu aşmaya çalışıyorlar.”
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi üyesi Gürkan Gözmen ise deri dalında problemlerin daha da büyük olduğunu belirterek “Rusya-Ukrayna savaşı bizim kesimi etkiledi. Oteller kıymetli olduğu için turist sayısı ve turiste satışımız da düştü” dedi.
Tekstil Personelleri Sendikası Genel Sekreteri Celal Aslan da bölümde mecburî yıllık müsaade kullanımının arttığını belirtti ve “Çoğu fabrika da perşembe, cuma günü kapatarak yarım çalışıyor. İhracattaki düşüş vurdu kesimi. Yaklaşık 1.5 milyon çalışan var bu bölümde ve şu an istihdam büyük tehlikede” diye konuştu.
‘ASGARİ’ YERİNE KATMA PAHA EKONOMİSİ
Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Lideri Süleyman Sönmez, “Hayalimizdeki Türkiye” temasıyla gerçekleştirilen buluşmalar kapsamında Aydın’daydı. Burada yaptığı konuşmasında Türkiye’nin taban fiyat iktisadından çıkması gerektiğini belirten Sönmez, “Düşük ve orta yoğunluklu üretim yapısının eseri taban fiyat iktisadından yüksek teknoloji ile yüksek katma pahalı üretim iktisadına dönüşümü başlatmak zorundayız” dedi. Sönmez ayrıyeten vergi yükünü artırmak yerine bütçe harcamalarını kısmanın ve topluma örnek olacak tasarruf siyasetlerinin hayata geçirilmesinin gerekliliğine dikkat çekti.
