Dijital dönüşüm konusunda da kendilerini süratle yenileyen dolandırıcılar, geçersiz hesaplar, taşınabilir uygulamalar ve siteler kuruyorlar ki eğitimli şahısları hatta yöneticileri dahi tuzağa düşürüyorlar. Araç plakasına yazılan cezayı ödemek için Google’dan bulduğu bir internet sitesini kullanan Hasret E.’nin (46) yaşadığı mağduriyet, bu manada ne kadar dikkatli olunması gerektiğini bir sefer daha gözler önüne serdi.
SPONSORLU SONUCA TIKLAMIŞ
Posta’nın haberine nazaran, Hasret E., evvelki gün savcılığa cürüm duyurusunda bulunduktan sonra bizi aradı ve aklının ucundan geçmeyen dolandırıcılık olayını anlattı. Birkaç gün evvel e-Devlet’ten trafik cezasını sorguladığını ve 3 farklı ceza kesildiğini öğrenen Hasret E., “E-Devlet’ten yalnızca sorgulama yapılıyor. PTT’ye gittim orada da trafik cezasının şubeden ödenmediğini, internet üzerinden ödememi yahut Karayolları’na gitmemi söylediler. Ben de 11 Eylül 2023’te (pazartesi günü) sabah telefondan Google’a ‘trafik cezası ödeme’ yazdım ve birinci çıkan sayfaya tıkladım” dedi.
RESMİ KURUMLARI KOPYALIYORLAR
İnternetten tıkladığı sayfada (uzantısı ‘sites.goggle.com’ olduğunu daha sonra fark etmiş) ‘Gelir Yönetimi Başkanlığı’ logosu olduğunu belirten Hasret E. şöyle devam etti: “Sayfa açıldıktan sonra plakamı, TC kimlik numaramı, kredi kartı numaramı, Cvv kodunu ve şifreyi yazmam isteniyordu. Ben de güvenerek yazdım. Bir orta ‘kartımın şifresini ne diye istiyorlar?’ diye düşündüm ancak boş bulundum. Sonra ‘telefonunuza bankadan gelen SMS şifresini girin’ ibaresi açıldı. O şifreyi de bildirinin tamamını okumadan girdim. Sonra ‘şifreyi yanlışlı girdiniz, yeni gelen şifreyi girin’ formunda ikaz geldi.”
‘HATALI ŞİFRE’ HOKKABAZLIĞI
Hatalı giriş ihtarından sonra iletisini okuduğunu belirten Hasret E., “SMS’te 69 bin 990 liralık harcamayı gördüm. ‘İyi ki kusurlu şifre girmişim’ derken 1.375 lira çekim için ikinci şifre geldi. Onu da girdim, site yeniden ‘hatalı şifre’ uyarısı verdi ve yine şifre istedi. Bu noktada şüphelendim çabucak hesap hareketlerimi denetim ettim ve 2 şifre ile kartımdan toplam 71 bin 365 lira çekildiğini gördüm. Bankaya gidip hesaplara, kartlara bloke koydurdum. Savcılığa gidip şikayetçi oldum. O sayfa hala etkin dolandırıcılık yapıyor” dedi.
‘NASIL OLUR?’ DİYE ŞAŞIRIRDIM
“Daha evvel buna misal olayları duyduğumda ‘nasıl dolandırılıyorlar?’ diye şaşırırdım” diyen Hasret E. trafik cezasını geciktirmemek için panikle yaptığı süreçle birebir duruma düştüğünü aktardı ve ekledi: “Trafik cezası ödemek bu kadar güç olmamalı, bu tıp dolandırıcılıklar da bu kadar kolay olmamalı ve cezasız kalmamalı.” Bu olay yarın herkesin başına gelebilir. Bugün trafik cezası ödeme linkini kullananlar, yarın resmi bir devlet kurumunu kopyalayabilir. Bu noktada düzenleyici ve denetleyici kurumlar kadar arama motorlarına da büyük misyon düşüyor. Yetki dokümanı olmayan kişi ve firmaların reklamlarla Google aramalarında üst sıralara çıkmasını engellemek bir tahlil yolu olabilir.
EN ÜSTTE ÇIKAN HER VAKİT İNANÇLI DEĞİL
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise şu ikazlarda bulundu: “Mağdurun yaşadığı olay klasik bir oltalama, öbür bir sözle ‘phishing’ akınıdır. Bilhassa arama sonuçlarında her vakit en üste çıkan siteler inançlı olmayabiliyor. Siber dolandırıcılar sponsorlu reklamları kullanarak oluşturmuş oldukları uydurma kurum sitelerini en üste çıkartarak vatandaşların kredi kartı ve kimlik bilgilerini çalabiliyor. Web sitesinin bir iki harfini ya da uzantısını değiştiren siber dolandırıcılar, sitenin arayüzünü ve tüm içeriklerini olduğu üzere kopyalayabiliyor. Bu cins dolandırıcılıklardan korunmanın en değerli yolu, her vakit resmi kaynakları kullanmak ve birinci çıkan siteye girmeden evvel adres çubuğunu (uzantıları ve isimleri) denetim etmektir. Trafik cezası ödeme üzere süreçleri direkt e-Devlet yahut ilgili resmi web siteleri üzerinden yapmak, inançta olmanızı sağlar. Taşınabilir uygulamalar görece daha sağlamdır. Bilgi ve süreç güvenliğinizi sağlamak için ferdî yahut finansal bilgilerinizi asla inançsız kaynaklarla paylaşmayın. Şayet kuşkulu bir durumla karşılaşırsanız, çabucak siber emniyet güçlerimize durumu bildirin. Ekran imajlarını alarak savcılığa cürüm duyurusunda bulunun. Ayrıyeten bankanızla irtibata geçerek hesaplarınızı bloke ettirin.”
TRAFİK CEZASINI SORGULAMA VE ÖDEME NASIL YAPILIR?
Park ihlali, sürat kurallarına uymama, trafik ışık ihlali üzere nedenlerden ötürü plakaya yazılan ceza sorgulamaları e-Devlet ya da Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sayfalarından yapılabilir. Plakaya yazılan ceza ödeme süreçlerini online bankacılık uygulamaları üzerinden yahut ‘gib.gov.tr’ye girdikten sonra e-işlemler sekmesi altından çıkan menüler aracılığıyla tamamlanabilir. İnternet ödemelerinizi kesinlikle sanal kartla yapın. Sanal karta tanımlayacağınız fiyat ödeme yapacağınız fiyatın çok üzerinde olmasın.
PARAYI VEREN DÜDÜĞÜ ÇALIYOR
Dolandırıcılar Google üzere arama motorlarına reklam verdiklerinde, aramalarda birinci sıralarda çıkıyorlar. Vatandaşlar da ‘site birinci sıralarda çıkıyor’ diye linke tıklayıp güvenerek süreç yapıyor ve dolandırılacağı aklının ucundan geçmiyor. Yani parayı veren düdüğü çalmakla kalmıyor, gerisinde binlerce mağdur bırakıyor.
ARAMA MOTORLARI YARDIM VE YATAKLIK YAPIYOR
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Lideri Aydın Ağaoğlu, yeni mağduriyetler konusunda hem uyardı hem tekliflerde bulundu: “İnternet arama motorları para karşılığı yetkisiz bireylerin ilanlarını yayınlayarak, resmi daireleri bile taklit etmek suretiyle vatandaşın mağduriyetine aracılık ediyor. Tüketiciler bu mevzuda dikkatli olmalı. Mağdur olanlar da Cumhuriyet savcılığına kabahat duyurusunun yanı sıra internet arama motorunu da hasım alarak 66 bin liraya kadar olan itilaflarıyla ilgili tüketici hakem heyetlerine, bunun üzerindeki meblağlara yöneliklere yönelik ise evvel adliyelerdeki arabulucuya, uyuşmazlık giderilemediği takdirde tüketici mahkemelerine müracaat yapılabilir. İnternet arama motorunun da bu noktada sorumlu olduğu kanaatindeyim. Dolandırıcılığa adeta yardım ve yataklık yapılıyor. Ticaret Bakanlığı’nın kısa mühlet evvel aldığı düzenlemeyle nasıl yetki dokümanı olmayan araç ve konut ilanı giremiyorsa, arama motorları da reklam veren kişi ve kurumlardan yetki dokümanı istemeli.”
patronlardunyasi.com
