Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin akabinde Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) başlayan ‘değişim’ tartışmaları sürüyor.
Partideki ‘değişim’ davetini yapan birinci isim İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu’nun ismi ise bu süreçte CHP Genel Başkanlığı için anılmaya devam ediyor.
OKSİJEN İÇİN YAZDI: DİKKAT ÇEKEN ‘LİDERLİK’ VURGUSU
İmamoğlu son olarak Gazete Oksijen için bir yazı kaleme aldı. Yazısında Türkiye’nin aktüel siyasi tablosuna değinen İmamoğlu, CHP’ye ait de dikkat çeken tabirler de kullandı.
“Yeni bir siyasal örgütlenme mimarisi öneriyorum” diyen İmamoğlu, “Partiler topluma kapalı, önderin şahsi tercihlerinin ve etrafındaki dar çevrelerin tesirli olduğu, dışlayıcı yapılara dönüştü ve küçülüyorlar” kelamlarına yer verdi. İmamoğlu şöyle devam etti:
“Yeni ve demokratik bir siyasi hayatın inşası bir kere daha Türkiye’nin kurucu partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin kendini esaslı bir biçimde yenileyerek önümüzdeki devrin gereksinimlerine karşılık vermesiyle mümkündür. CHP’nin, kuruluş unsurları ışığında emeği önceleyerek toplumun gerek örgütlü gerek örgütsüz bölümleriyle güçlü bağlar kurduğu yeni bir teşkilat mimarisini oluşturacak tarihî birikimi, ideolojik donanımı ve insan kaynağı mevcuttur. Buna yürekten inanıyorum.” Ekrem İmamoğlu’nun Gazete Oksijen için kaleme aldığı yazı şu halde: Mayıs 2023 seçimlerine giderken Türkiye’mizde esaslı bir değişim dileği vardı. Bu dilek yalnızca 21 yıldır ülkemizi yöneten, yorgun düşmüş iktidarın değişmesine yönelik değildi. Son 10 yılda kutuplaşmadan, başımızı döndüren siyasal çalkantılardan, iktisadi krizlerden, hayat pahalılığından ve adaletsizlikten bıkmış halkımız, Cumhuriyetimiz ikinci yüzyılına girerken yeni bir başlangıç yapmak istiyordu. Seçimlerden evvel toplumdaki farklı katmanların güçlü değişim beklentisi birçok araştırmaya mevzu olmuştu. Ben de halkla iç içe olan bir belediye lideri olarak vatandaşlarımızın değişim dileğine alanda tanıklık ediyordum. Seçim sürecinde gençler, yaşlılar, bayanlar, işçiler, işsizler, esnaf ve sanatkarlar, iş insanları üzere toplumun her kısmı yeni bir yola çıkma isteğini farklı formlarda lisana getiriyordu. Kimisi kelamlarıyla, kimisi gözleriyle, kimisi haykırarak, kimisi utangaç bir formda âlâ hazırlanmış, dengeli, samimi, topluma inanç veren bir değişim-dönüşüm projesine muhtaçlık duyduğunu söz ediyordu.
“TÜRKİYE’NİN YENİ BİR GELECEK TAHAYYÜLÜNE GEREKSİNİM VAR”
Türkiye’nin yeni bir gelecek tahayyülüne gereksinimi var. Bu hayali geçmişimizin varlıklı tecrübelerinin ışığında kuracağız. Cumhuriyetin kurucu pahalarını yine yorumlayıp hevesle ve yürekle Türkiye’nin yeni seyahatini inşa edeceğiz. Bu seyahatte hayallerimizi ön kabullerle, önyargılarla sınırlamayacağız. Yenilikleri keşfeden bir Türkiye oluşturacağız. Özgürce, daima birlikte hayal edip geleceğimizi tasarlayacağız. İkinci yüzyılımızda yeni seyahate çıkmak için sabırsızlanıyorım.
Ne var ki, muhalefet olarak bu değişim talebini ileriye taşıyamadık. Toplumun yenilenme, değişim ve dönüşüm dileğinin gerisinde kaldık. Milletimizi yorgun, ferini kaybetmiş, köhne fakat köhneleştikçe daha da baskıcı hale gelen bu iktidara teslim ettik. Önümüzdeki devirde yanlışlarımızdan dersler çıkarıp milletimizin değişim isteğini hayata geçirecek bir siyaset inşa etmek zorundayız. Bunun için yeni yaklaşımlar, yeni bir lisan, yeni takımlar, yeni bir örgütlenme, kısaca yeni bir siyaset gerekiyor. Lakin tazelenmiş, gözü pek ve dönüştürücü bir siyasetle bu karanlık tünelden çıkıp Cumhuriyetimizin kuruluş hedefi olan medeniyet sıçramasını gerçekleştirebiliriz.
2019’DAKİ SOMUT BİLDİRİSİ ALMIŞTIK
Türkiye, Cumhuriyetin kuruluşunda Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde esaslı bir dönüşüm yapma iradesini göstermişti. Bugün de içinden geçtiğimiz bu karanlık periyodu geride bırakmak için bahadır bir dönüşüm iradesi gerekiyor. Kâfi ki kendimize güvenelim. Kâfi ki milletimizle birlikte önemli, akılcı ve yürekli bir gelecek tasarımı oluşturalım. 2019 mahallî seçimlerinde milletimiz bize “haydi değişimi başlatın” iletisini somut olarak verdi.
Biz bu bildirisi aldık. Toplumla hareket ettik. Muhalefet olarak Türkiye’nin en büyük metropollerinde mahallî iktidarı kazandık. Önümüzdeki mahalli seçimleri tekrar kazanabiliriz, kazanmalıyız, kazanacağız. Tüm vatandaşlarımızı yaşadıkları bıkkınlık ve hayal kırıklığını bir kenara bırakıp geleceği beraberce kurmak için yeni bir yola çıkmaya davet ediyorum. Bu yazıda öncelikle Türkiye ve dünyanın içinden geçtiği bu öngörülmesi sıkıntı periyot hakkında birtakım tespitlerimi paylaşmak istiyorum. Karşımızda birçok risk ve zorluk var. Ancak bu periyot bir o kadar yeni imkanları ve fırsatları da önümüze seriyor. Zorluklarla başlayalım.
YENİ PERİYOTTAKİ ZORLUK VE FIRSATLAR
Geleneksel siyasal kurumlar yeni gereksinimlere yanıt veremiyor. Türkiye dahil birçok ülkede siyasal rejimler kabuk değiştirirken üniversal demokratik pahaları tehdit eden otoriter anlayışlar güçleniyor. İki sene boyunca milyonlarca insanın ömrünü yitirmesine yol açan global Covid 19 salgını yalnızca hayatı durdurmakla kalmadı, farklı gelir ve yaş kümelerini eşitsiz biçimde vurdu. Pandemi 20’nci yüzyılın sonundan itibaren ihmal edilmiş güçlü toplumsal siyasetlerin ehemmiyetini tüm çıplaklığı ile gözler önüne serdi. Türkiye dahil birçok ülkede siyasal rejimler kabuk değiştirirken üniversal demokratik bedelleri tehdit eden otoriter anlayışlar güçleniyor Dünyayı sarmalayan global ısınma ve etraf krizi insanlığın daha büyük felaketlere hamile olduğunu yüzümüze haykırıyor. İstanbul üzere merkez kentlerin plansızca şişmesi, susuzluk tehlikesi, tarım ve orman alanlarının yok olması iklim krizi ile iç içe gidiyor. Buna rağmen ülke idareleri iklim krizi karşısında tesirli iştirakler geliştiremiyor. Engellenemeyen sistemsiz göç dalgaları toplumların istikrarlarını bozuyor. Denetimsiz göçe karşı faal ancak insani tedbirler alınamıyor. 2008’den beri dünya ekonomisindeki çalkantılar bitmedi. Lakin daha değerlisi, toplumsal adaleti umursamayan iktisat siyasetlerinin sonucu artan gelir eşitsizliği Türkiye dahil birçok ülkede ağır borçlanmaya, derin yoksulluğa, evsizliğe, yetersiz beslenmeye yol açıyor.
ZOR KURALLARA KARŞIN AYDINLIK GELECEK
Rusya’nın Ukrayna işgali ile başlayan savaş, aslında Soğuk Savaş sonrası yaşadığımız jeopolitik fırtınanın yalnızca bir evresi. Çin ve ABD rekabeti ortasında, Türkiye’nin üyesi olduğu Batı ittifakı şimdi kendini yeni kaidelere hakikat uyarlamakta ve dünyaya üniversal bir teklif sunmakta yeteriz kalıyor. Bugün dünya tarihinin en büyük teknolojik sıçramasına şahit oluyoruz. Dijital teknoloji yapay zeka evresine geldi. Teknolojideki ilerleme, insanlığın faydasına kullanıldığı takdirde, hayatın uygunlaşması için ihtilal niteliğinde imkanları önümüze seriyor. Toplumsal medya bireylerin bilgiye ulaşımını kolaylaştırıyor. Toplumun siyasete katılmasına, farklı kümelerin birbiriyle yeni bağlantılar kurmasına yol açıyor. Toplumlardaki eski ayrışmalar ve kabullerin ortadan kalkması için yeni imkanlar beliriyor. Sonları aşan yeni birliktelikler, yeni ortaklaşmalar ortaya çıkıyor. Bugün Türkiye üstte tabir ettiğim zorlukların en besbelli biçimde yaşandığı fakat bir o kadar da fırsat ve imkanın tüm zenginliğiyle önümüze serildiği ülkelerin başında geliyor. Türkiye’nin genç insan kaynağı, doğal ve kültürel zenginlikleri, tarihi deneyimi, yenilik karşısındaki heyecanı, jeopolitik değeri ve en değerlisi gereğinde kendini dönüştürebilme yetenek ve iradesi en büyük sermayemiz. Buradan hareketle yazıma tüm güç kurallara karşın aydınlık bir geleceği kurmak için gereken yeni siyasetin ana çizgileri hakkında kimi fikirlerimi paylaşarak devam etmek istiyorum.
KALKINMA MAHALLİ AKTÖRLERLE OLUR
Dünyanın en kıymetli kentlerinden birinin belediye lideri olarak beni en çok heyecanlandıran günümüzde lokal yaklaşımlara, lokal tahlillere, mahallî arayışlara, lokal iştirake duyulan gereksinimdir. Üstte sıraladığım zorluklar karşısında tahlillerin değerli bir kısmının toplumun ömür alanını oluşturan yerelden başlayacağına; yerelden ulusala, ulusaldan globale gerçek gözü pek ve yaratıcı tahlillerle hayat bulacağına inanıyorum. Etraf krizine karşı doğayı, yoksulluğa karşı kamucu siyasetleri, kutuplaşma yerine toplumsal kucaklaşmayı, tüm zenginliğiyle kültürel ve tarihi mirasa ayrım gözetmeksizin sahip çıkmayı toplumla aktif bir bağlantı içinde lokal siyasetle yürütmeyi öneriyorum. Burada bilhassa önümüzdeki İstanbul sarsıntısı ile çabanın altını çizmek istiyorum. Bu uğraş planlama aklının rehberliğinde lokal ve merkezi idarenin iş birliği içinde yürütülmeli. Zelzeleye karşı strateji İstanbul’u İstanbullularla tekrar kuran bir sürece dönüşmeli. 6 Şubat Kahramanmaraş sarsıntılarının akabinde bizi bekleyen ikinci bir felaket lakin ortak akıl ve bilimin ışığında yerelde şekillenecek kararlı bir yol haritasıyla aşılabilir.
Kuşkusuz kalkınma problemi milletimizin tüm toplumsal ve maddi sermayesinin harekete geçirildiği bir ulusal stratejiyle ele alınmalıdır. Ayağı yere basmayan, kuvvetini yerelden almayan bir kalkınma başarısızlığa mahkumdur. Bu sebeple kalkınma mahallî şartların ışığında mahalli aktörlerle planlanarak yürütülmelidir.
SİYASETİ VE KALKINMAYI YERELDEN KURALIM
Dünyadaki hakim ekonomik modellerin değiştiği bir zamandayız. Bu çerçevede ülkemizde sürdürülebilir büyümenin temelini inşa edecek bir değişime muhtaçlık olduğu aşikardır. İktisadi ve jeopolitik gerçekler karşısında, inançlı ve sürdürülebilir bir iktisat yaratmak için yerelde güçlü temelleri olan yaklaşımları ve toplumda gitgide derinleşen gelir eşitsizliğine kalıcı tahliller üreten tesirli toplumsal siyasetleri vakit kaybetmeden hayata geçirmeliyiz. Geçmiş devirlerin hesabını yoksulluğa terk edilen ve sesi bastırılan halkımıza kesen anlayışı reddediyorum. Yolumuzu daima birlikte çalışıp, üretip, toplumsal adalet ışığında, kaybedenleri ve ezilenleri önceleyen paylaşımcı bir anlayışla çizmeliyiz. Belediye başkanlığım sürecinde “İstanbul Senin” şiarı temel yaklaşımım oldu. İstanbulluların kentlerinin ortak sahibi olduklarının altını çizen bu bakış açısı, İstanbullu hemşerilerimi, belediye ve belediye meclisiyle birlikte, kentin idaresiyle bütünleştirdi. Bu iştirak anlayışımız sayesinde İstanbul’un en kıymetli kamusal alanı olan Taksim Meydanı’nı vatandaşlarımızın etkin iştirakiyle tekrar tasarladık. Önümüzdeki devirde mahallî demokrasinin, süratli ve aktif irtibat ağlarıyla farklı formatlarda hayatın birçok alanında güçlendirilmesi gerekmektedir. Güçlenen mahallî idareler ve mahallî demokrasi idaresi toplumu bütünleştirir, problemlerin keşfinden tahliline süreçleri kısaltır, maliyetleri düşürür. Mahallî problemlerin lokal paydaşların iştirakiyle tahlili toplumların zorluklarla baş etme kapasitesini artırır.
YENİ SİYASAL ÖRGÜTLENME MİMARİSİ ÖNERİYORUM
Şunu söz etmeliyim ki, lokal siyaset ulusal siyasetin altında, hiyerarşide ikinci sınıf bir siyaset alanı değildir. Tam bilakis ulusal ve mahallî öncelikler ortasında sağlıklı bir diyalog ve etkileşim olmalıdır. Ulusal strateji yerelden beslenmelidir. Daha kıymetlisi merkezi yönetim vatandaşların iradesi ile seçilen lokal idarelere müdahale edip onlar üzerinde vesayet kuramamalıdır. Merkezi iktidar lokal iktidarı temsil eden belediye liderlerini siyasi münasebetlerle misyondan alamamalı, kayyumlar atayamamalıdır. İkinci olarak yeni bir siyasal örgütlenme mimarisi öneriyorum. Siyasal partilerin günümüzdeki örgütlenme modelinin Türkiye’nin gereksinimlerine yanıt vermediği ortadadır. Siyasi Partiler Kanunu üzerine yıllardır ağır tartışmalar olur ancak maalesef parti seçkinleri örgütlenme modelini değiştirmez. Bugün partiler topluma kapalı, önderin şahsi tercihlerinin ve etraflarındaki dar çevrelerin tesirli olduğu, dışlayıcı yapılara dönüşmüşlerdir. Siyasal partiler küçülmektedir. Başta gençler ve bayanlar, tüm toplumun partilere olan ilgisi günden güne azalmaktadır. Partiler topluma kapalı, önderin şahsi tercihlerinin ve etrafındaki dar çevrelerin tesirli olduğu, dışlayıcı yapılara dönüştü ve küçülüyorlar. Öteki yandan elbet siyasi partilerin içinde bulunduğu durum, yalnızca parti seçkinlerinin ve örgütlerin yetersizliğiyle açıklanamaz. Türkiye’deki mevcut rejimin kendini devam ettirmek için kurguladığı kutuplaşma, partileri esir almış durumdadır. Partiler muhayyel sosyolojilere ve kimlik siyasetine sıkışmışlardır. Bir yandan Siyasi Partiler Kanunu’nun demokratikleştirilmesi, öbür yandan da parti içi demokrasi kanallarının açılmasıyla kimlik siyasetinin aşılması bir zorunluluktur. Böylelikle endişe iklimi sonucu vatandaşlarımızın iktidar partilerinin dışındaki partilere üye olmaları bir yürek konusu olmaktan çıkacak, siyaset gerçek tabanına oturacaktır. Yeni ve demokratik bir siyasi hayatın inşası bir kere daha Türkiye’nin kurucu partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin kendini esaslı bir halde yenileyerek önümüzdeki devrin gereksinimlerine karşılık vermesiyle mümkündür. CHP’nin, kuruluş prensipleri ışığında emeği önceleyerek toplumun gerek örgütlü gerek örgütsüz bölümleriyle güçlü bağlar kurduğu yeni bir teşkilat mimarisini oluşturacak tarihi birikimi, ideolojik donanımı ve insan kaynağı mevcuttur. Buna yürekten inanıyorum. Öteki yandan unutmayalım ki siyaset, partilerle hudutlu bir alan değildir. Siyaset toplum ömrünün her basamağında vardır. Bilhassa toplumsal demokrat belediyeciliği temsil eden mahallî yöneticilerin başarısı da toplumun farklı kesitleriyle ağır, kalıcı, karşılıklı inanca dayalı, yatay bağlar kurmalarıyla mümkündür. 2019 mahallî seçimlerinde inşa ettiğimiz İstanbul İttifakı tam da parti siyasetinin ötesinde bir birliktelik modeliydi. Başta gençler ve bayanlar, İstanbul İttifakı’nın paydaşları olarak birlikte yürüdük, önceliklerimizi ve tercihlerimizi birlikte tartışıp bir arada belirledik. Önümüzdeki devirde yerelde şekillenen partiler ötesi birliktelikleri ulusal seviyeye taşımamız, mahallî İttifakları Türkiye İttifakına dönüştürmemiz gerekmektedir.
TOPLUMLA İTİMAT BAĞI İÇİNDE GÜÇLÜ BİR LİDERLİK
İçinde yaşadığımız sıkıntı şartlar birlikte gayret, ortak akıl ve iştirak kadar güçlü liderliği de zarurî kılıyor. Güçlü liderlik kararlılık, tutarlılık, samimiyet, toplumla duygudaşlık kurma mahareti, toplumun kaygısını keder edinme hassasiyeti, toplumdaki farklı fikirleri bir bütünlük içinde sentezleme kabiliyeti, toplumsal meseleler ve farklı durumlara yönelik yüksek hassaslık gerektirir. Tıpkı vakitte demokratik önder hesap veren, şeffaf, toplum tarafından izlenebilen, denetlenebilen bir kişi olmalıdır. Demokratik önder partisinin unsurlarına bağlı olur fakat partizanlık yapmaz. Demokratik önderin ülkesine, belediyesine ya da liderliğini yaptığı partiye kendi mülkü olarak bakma hakkı yoktur. Demokratik başkan toplumla imzaladığı sözleşme uyarınca ona verilen yetkiyi belirli bir mühlet kullanır, ona verilen misyonu yerine getiremediğinde ve toplumsal beklentilerin gerisinde kaldığında misyonu bırakmayı bilir. Burada bilhassa hamasetin altını çizmek istiyorum. Yiğit demokrasi için yavuz liderlik gerekmektedir. Türkiye’nin toplumsal barışını hakkıyla tesis etmemizi engelleyen, yüzyılı aşan büyük problemleri vardır. Ülkemizin farklı seviyelerde idaresine talip olan siyasal önderlerin öncelikle kendini dışlanmış hisseden vatandaşlarımızın ve toplum kesitlerinin meselelerini çözmek için hamasetle hareket etmeleri bugün bir zorunluluktur. Demokratik liderlik başta Kürt ve Alevi sorunu olmak üzere ülkenin açık yaralarını uygunlaştırmak için gerekli yeri titizlikle inşa eder. Risk almaktan kaçınmaz. Ülkemizin birlikteliğini güçlendirecek tahliller için yiğit ve kararlı bir irade ortaya koyar. Bu irade Türkiye’nin esaslı dönüşümü için kaçınılmaz bir yükümlülüktür. Gözü pek demokrasi için bahadır liderlik gerekir. Demokratik liderlik başta Kürt ve Alevi sorunu olmak üzere yaraları düzgünleştirmek için gerekli yeri inşa eder. Demokratik liderliği birebir vakitte İstanbul ve Türkiye’nin bölgesel ve global liderliği olarak yorumluyorum. Atatürk’ün “Yurtta sulh cihanda sulh” prensibi tam da bu liderlik için bize ışık tutuyor. Güçlü Türkiye’nin liderliği geçmişimizin büyük tecrübelerinden, coğrafyamızın ve tarihimizin bize armağan ettiği geniş jeopolitik imkanlardan hareketle, global ve bölgesel barışa, demokrasiye, ilerlemeye, eşitliğe hizmet eden, temeline insanı koyan bir liderlik olmalıdır. Tam da bu vizyonla 2021 yılında inşa ettiğimiz B40 – Balkan Kentleri Ağı Tepesi, ülkemizin diplomasisinin krizde olduğu, Türkiyemizin adeta dünyadan soyutlandığı bir ortamda, Balkan kentlerinin İstanbul öncülüğünde ve demokrasi tabanında bir ortaya geldiği çok başarılı bir diplomatik liderlik atağıydı.
YENİ BİR TÜRKİYE TAHAYYÜLÜNE DOĞRU
Yazıma son verirken fikirlerimi siz vatandaşlarımla paylaşmanın heyecanını tekrar vurgulamak istiyorum. Bugün Türkiye’nin yeni bir gelecek tahayyülüne muhtaçlığı var. Elbet yeni bir Türkiye hayalini önümüzdeki pürüz ve fırsatları akla yatkın değerlendirip geçmişimizin varlıklı tecrübelerinin ışığında kuracağız. Cumhuriyetin kurucu pahalarını ciddiyetle idrak edeceğiz. Onları günümüzün koşullarında, toplumsal mutabakatla yine yorumlayıp hevesle ve cüretle Türkiye’nin yeni seyahatini inşa edeceğiz. Bu seyahatte hayallerimizi ön kabullerle, ön yargılarla sınırlamayacağız. Yenilikleri keşfeden kaşif bir Türkiye oluşturacağız. Özgürce, daima birlikte hayal edip geleceğimizi tasarlayacağız. Genç yoldaşım Berkay’ın “Her şey çok hoş olacak” tabirini siyasal hayatımın kalbine yerleştirdiğimde bunu kolay bir slogan olarak değerlendirmedim. Bu tabir benim için milletimizin, tüm katmanlarıyla, dayanışma ve birlik içinde, aydınlığa gerçek kendini dönüştürme iradesini temsil ediyordu. Bu kelam seçimlerin hukuksuz bir biçimde iptal edildiği, güçlü bir tarihi derinliği olan demokrasimizin ayaklar altına alındığı bir anda söylenmişti. Bu sözün o anda ortaya çıkması bana 100 yıl evvel Cumhuriyetimizin kuruluşuna giden kuvvetli yolda duyulan heyecanı hissettirdi. Bugün de birebir heyecanı taşımaya devam ediyorum. Türkiye’yi yine hayal etmek, ikinci yüzyılımızda yeni bir seyahate çıkmak için sabırsızlanıyorum. Bu seyahatte bütünlükçü ve iştirakçi bir formda yürüttüğümüz çalışmaların ışığında ortaya çıkan prensip ve yaklaşımları yakın vakitte siz yurttaşlarımla paylaşmaya devam edeceğim. Her şey çok hoş olacak!
