Gücün zirvesindeydiler, fakat şimdilerde emeklilik hayatı yaşıyorlar. Kimi torun seviyor, kimi danışmanlık yapıyor, kimiyse anılarını kitaplaştırıyor. Lakin bir eski mesai arkadaşları var ki, o hala, misyonuna kesintisiz devam ediyor… Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan bahsediyoruz…
Erdoğan, 21 yıllık liderliği devrinde pek çok dünya önderiyle mesai yaptı. Kah değerli tepelerde, kah ikili görüşmelerde kaç krizler ele alındı, değerli problemler masaya yatırıldı. O önderlerin birden fazla, misyon müddetlerinin dolması ya da yine seçim kazanamamak üzere pek çok nedenle artık koltuklarında oturmuyor. Birden fazla sakin bir hayatı seçti lakin Erdoğan hala misyonunun başında. Erdoğan’ın ‘eskittiği’ mesai arkadaşlarına yakından bakalım:
MERKEL’LE 16 YIL
Erdoğan: “Merkel 16 yıldır görüşmelerde her vakit sağduyulu ve tahlil odaklı bir yaklaşık sergiledi.”
Bu kelamlar aslında pek çok şeyi anlatıyor. Erdoğan’ın en uzun müddetli ve ağır mesaisini geçirdiği önderlerin başında, Almanya eski Şansölyesi Angela Merkel geliyor. Merkel 2005-2021 yılları ortasında Almanya’nın en kıymetli koltuğunda oturdu. Erdoğan’sa ondan yalnızca 2 yıl evvel başbakanlık koltuğuna oturmuştu.
Merkel 2021’de vazifesini bırakmaya karar verene kadar, iki ülkenin pozisyonu ve tarihi nedeniyle çok yakın çalıştılar. İki ülke ortasında yaşanan onca krize karşın ikili ortak bir lisan ve dostluk kurmayı başardı.
Merkel’in misyonunu devretmeden son defa ziyaret ettiği İstanbul’da Erdoğan’la şu diyaloğu dikkate paha:
-Merkel: Koalisyon ortaklarımla çalışmaktan memnun olmadığım anlaşılmasın. Alman hükümetlerinin özelliği budur, koalisyon bizim yapımıza uygundur. Bir başkanlık sistemi uygulamak istemiyoruz.
-Erdoğan: Sayın Şansölye ancak vakit zaman daima şikayetlerinizi bana aktardınız.
-Merkel: Doğrudur, hayat bu türlü. Ancak buna karşın hoş hayat.
-Erdoğan: Benim torunum diyor ki, “Dede ne yapacaksın, hayat böyle”.
FİLM ŞERİDİ ÜZERE GEÇEN ABD BAŞKANLARI…
BUSH: Erdoğan’ın 21 yıllık liderlik serüveninde, pek çok ABD başkanı sinema şeridi üzere gözler önünden geldi geçti. Erdoğan başbakanlık koltuğuna oturduğunda Oval Ofis’te George W. Bush vardı. Erdoğan’ın 2009’a kadar, Amerikalı muhatabı oğul Bush oldu. Bu devirde ikili ilgilere hiç elbet ki Irak’ın işgali ve Türk askerlerinin başına çuval geçirilmesi üzere krizler damga vurdu.
OBAMA: 2009’da Bush’tan sonra misyona gelen Barack Obama’yla 2017’e kadar yakın çalıştı Erdoğan. Arap Baharı, Suriye savaşı ve 15 Temmuz darbe teşebbüsü nedeniyle gerilen münasebetler daima bu devirde yaşandı. Obama başkanlık devri sonrasında kaleme aldığı ‘A Promised Land’ (Vadedilmiş Toprak) isimli kitabında Erdoğan’dan şu sözlerle bahsetmişti:
“Şahsen, Erdoğan’ı cana yakın ve ricalarıma karşılık veren biri olarak buluyorum. Lakin ne vakit onu dinlesem, uzun uzunluklu cüssesi biraz kamburlaşır, keskin sesi alınmalara ya da yakınmalara karşı yükselirdi. Demokrasi ve hukukun üstünlüğüne bağlılığı, yalnızca kendi iktidarını koruduğu sürece var olacak üzere güçlü bir izlenime sahiptim”.
TRUMP: Obama periyodunda patlak veren krizlerin pek çok tesiri aslında bir sonraki lider Donald Trump devrinde (2017-2021) hissedildi. Lakin iki başkan yürüyen bir bağlantı tutturmanın yolunu buldu. Hatta Trump’ın damadı Jared Kushner ve Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak ortasındaki yakın alaka daima medyanın markajı altında oldu. Trump, ABD basınında sık sık kritik bahislerde Erdoğan’a boyun eğmekle suçlandı. Ve Erdoğan hakkında şu kelamları de günlerce gündem oldu:
‘’Bir Amerikan Başkanı’nın Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya önderi Vladimir Putin, Çin önderi Şi Cinping ve birtakım dünya önderleriyle başa çıkabilmesi için yüzde yüz bilişsel kapasiteye (keskin zekaya) sahip olması gerek. Talihleri olsa bize çok daha makus şeyler yapmak isteyen beşerlerle uğraşıyoruz. Ancak onlardan daha keskin (zekaya sahip) olmalısın.”
BIDEN: Aslında Biden ve Erdoğan, Biden’ın Obama’nın lider yardımcısı olduğu periyottan beri pek çok diplomatik mesai yürüttü. Yani ikili birbirini yakından tanıyor. Buna karşın Erdoğan tahminen de bir ABD lideriyle yaşadığı en gergin devri Biden’la geçiriyor. Bilhassa lider adayı olduğu periyotta bir röportajda sarf ettiği ‘muhalefeti destekleyip Erdoğan idaresini seçimle değiştirceğiz’ kelamları hala ikili bağlantılarda gündem. O denli ki ABD Dışişleri, üç gün evvel bu kelamlar hatırlatılınca ‘’seçimlerde taraf tutmuyoruz’’ açıklaması yapmak zorunda kaldı.
7 İNGİLİZ BAŞBAKAN ESKİTTİ
Erdoğan’ın misyon mühleti boyunca tahminen de en yakın bağlantı kurduğumuz ve en çok başkan değiştiren ülkelerin başında İngiltere geliyor. Erdoğan iktidarını kesintisiz sürdürürken, Britanya tam 7 başbakan eskitti. O isimler şöyle:
…-2007 Tony Blair
2007-2010 Gordon Brown
2010-2016 David Cameron
2016-2019 Theresa May
2019-2022 Boris Johnson
Eylül 2022- Ekim 2022 Liz Truss
2022- günümüz Rishi Sunak
Erdoğan tahminen de bu başkanlar ortasında en yakın bağlantıyı aslen Çankırılı olan Boris Johnson’la yürüttü. İkili ortasındaki münasebetten en akılda kalan anlardan biri Johnson’ın Erdoğan’a nir NATO tepesi sırasında Türkçe ‘’çok güzelsin’ demesi oldu.
Tabii unutmamak gerek, bu mühlet zarfında Britanya tahtı da el değiştirdi. Dünyanın en uzun müddet tahtta oturan ismi (1955’ten bu yana) Kraliçe Elizabeth, geçen yıl hayatını kaybetti ve yerine oğlu Kral 3. Charles geçti.
FRANSA 4 DEFA CUMHURBAŞKANI DEĞİŞTİRDİ
Fransa’ysa İngiltere kadar olmasa da, 21 yıllık bu mühlet zarfında 4 defa cumhurbaşkanı değiştirdi. O isimler şöyle:
1995-2007 Jacques Chirac
2007-2012 Nicolas Sarkozy
2012-2017 Frnaçois Hollande
2017- günümüz Emmanuel Macron
ORTADOĞU’DA DEVRİLEN BAŞKANLAR FURYASI
Erdoğan koltuğunu hiç orta vermeden korurken, içinde bulunduğumuz coğrafya pek çok kanlı isyan, darbe ve halk hareketleri gördü. Bilhassa Arap Baharı’yl on yıllardır koltuklarında oturan pek çok başkan devrildi. O isimlerden kimileri şöyle:
Libya eski önderi Muammer Kaddafi, Irak eski Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin, Mısır’ın eski önderi Hüsnü Mübarek, Tunus’un eski önderi Zeynel Abidin bin Ali, Yemen Başkanı Ali Abdullah salih öne çıkan isimler…
PUTİN’LE KESİNTİSİZ MESAİ
Erdoğan’ın tahminen de en uzun vadeli ve en yeterli ahenk bulduğu dünya başkanı Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin. Putin, tıpkı Erdoğan üzere uzun yıllardır (2009’dan beri) ülkede başbakanlık ve devlet başkanlığı koltuklarında oturdu, oturmaya da devam ediyor.
İki başkan, vazife mühletleri boyunca Türkiye ve Rusya ortasındaki stratejik alakaları, tüm krizlere karşın, sürdürmeyi başardı. Rus jetinin düşürülmesi, elçi Karlov suikastı üzere krizlere karşın münasebetler derinleşerek sürdü. O denli ki Türkiye Rus S-400 hava savunma sistemlerini-ABD’nin tüm itirazlarına rağmen- aldı. İki ülke Akkuyu’da bir arada nükleer santral bile inşa ediyor. Rusya-Ukrayna savaşında, Erdoğan’ın Putin’le özel bağı de Türkiye’yi arabulucu ülke olarak ön plana çıkardı. İkili ortasındaki bu özel ilgiyi Putin’in şu kelamları çok yeterli anlatıyor: “Cumhurbaşkanı Erdoğan güçlü ve sağlam bir başkan, Türk halkı, iktisadı ve Türkiye’nin çıkarları doğrultusunda hareket ediyor. Bunu, Erdoğan’ın güç, TürkAkım doğal gaz boru çizgisinin inşası bahislerindeki konumu doğruluyor. Erdoğan dengeli ve muteber ortak. Bu, onun en kıymetli özelliği.’’
patronlardunyasi.com
