Trump, kendisiyle özdeşleşen lacivert kadro elbisesi, beyaz gömleği ve kırmızı kravatıyla dün üçüncü sefer hakim karşısına çıktı. Hem lider olduğu periyotta ses getiren nevi şahsına münhasır uygulamaları hem de azil süreciyle başkanlık devrinin “olaylı şekilde” son bulmasının akabinde başına gelenlerle “Amerikan tarihinin en sıra dışı liderlerinden biri” olarak kayıtlara geçen Trump, 2024 başkanlık seçimlerine de aday. Trump, kendisine yöneltilen suçlamalara karşın 2024’teki seçimlerde Cumhuriyetçi Partiden açık orta en tanınan aday olarak öne çıkıyor. Eski ABD Lideri, Demokrat Partinin önde gelen adayı mevcut ABD Lideri Joe Biden ile son anketlere nazaran başa baş gidiyor.
NELERLE SUÇLANIYOR?
İkisi federal, biri eyalet seviyesinde olmak üzere üç davada yargılanacak olan Trump, toplam 78 suçlamayla karşı karşıya. Hakkındaki birinci iddianame Mart 2023’te Manhattan Bölge Savcısı tarafından duyurulan Trump’a, 2016 başkanlık seçimleri devrinde yetişkin sinemaları yıldızı Stormy Daniels’e 130 bin dolarlık “sus payı” ödemesiyle ilgili Seçim Kampanyası Yasası ihlali ve bu ödeme kapsamında iş yeri kayıtlarında sahtekarlık yapmakla ilgili New York eyalet maddelerini ihlalden 34 suçlama yöneltilmişti. Bu davada yargılama 25 Mart 2024’te başlayacak. Trump aleyhinde Haziran 2023’te duyurulan ikinci iddianame, Beyaz Saray’daki misyonundan ayrılırken “gizli belgeleri” yanında götürdüğü ve bununla ilgili federal incelemeleri engellediğiyle ilgili 40 suçlama içeriyor. Bu davadaki yargılama da Mayıs 2024’te başlayacak. Son olarak Trump’a 1 Ağustos 2023’te 2020 başkanlık seçimlerinin sonuçlarını kendi lehine değiştirme teşebbüsü savıyla 4 suçlama yöneltildi. Yargılamanın en erken başlayacağı dava ise bu olacak. Çünkü hakim, duruşma tarihini 28 Ağustos 2023 olarak belirleyerek ortaya sadece 25 günlük müddet koymuş oldu. Bunların yanı sıra Georgia’da bir savcının 2020’de eyaletteki seçim sonuçlarına müdahale etmeye teşebbüs savıyla ilgili yürüttüğü soruşturma çerçevesinde Trump aleyhinde mümkün dördüncü iddianamenin yakın vakitte duyurulması ihtimali de gündemde.
DAVALARIN AKIBETİ BELİRSİZ
Trump, her üç davada da rutin bir prosedür olan gözaltına alınma süreci için şahsen hakim karşısına çıktı ve kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddetti, suçlanmasını “cadı avı” ve “seçimlere müdahale” olarak nitelendirerek yargılamaların adaylığını engellemeye yönelik siyasi davalar olduğunu savundu. Gelecek yıl 5 Kasım’da yapılacak seçimler için kampanyasını Kasım 2022 üzere başka tüm rakiplerinden daha erken tarihte başlatan Trump’a yöneltilen suçlamaların her biri temelinde ağır mahpus cezası mümkünlüğünü taşıyor. Politico’ya nazaran Trump, kendisine yöneltilen her suçlamadan hatalı bulunsa ve her bir ceza için öngörülen en yüksek yasal cezayı alsa toplamda 641 yıl mahpus cezasıyla karşı karşıya kalacak lakin elbette bu türlü bir senaryo beklenmiyor. Trump’ın ne kadar mühlet mahpus istemiyle yargılanacağı, birden fazla cürümden karar giyse dahi cezasının ne olacağı ve mahpus yatıp yatmayacağı belgisiz. Öbür yandan 24 saat bâtın servis muhafazası altında olan eski bir ABD Lideri’ni mahpusa atmak birçok açıdan güç. Suçlansa bile yargıçların tavrının, Trump’ın hukuk takımının nasıl bir yol izleyeceğine nazaran şekillenmesi de gündemde.
2024 SEÇİMLERİNE ETKİSİ
Yargılama süreçlerinin nasıl işleyeceğinin yanı sıra ne kadar süreceği de meçhul. Savcı Jack Smith, hem kapalı dokümanlar davasında hem de 2020 seçimleriyle ilgili süratli yargılama süreci hedeflediklerini açıklamıştı. Fakat Trump’ın hukuk grubu, adil yargılama için kâfi müddet olmadığı gerekçesiyle buna karşı çıkıyor ve bu nedenle dava süreçlerinin uzayabileceği yorumları yapılıyor. Davaların akıbetine ait en değerli dönüm noktasının ise 2024 başkanlık seçimleri olması bekleniyor. Halihazırda Trump’ın kampanya sürecini yürütmesine bir mahzur yok. Kasım 2024 seçimlerini kazanması durumunda da mahpus cezası alsa dahi, Trump’ın lider olması için tüzel olarak rastgele bir mani bulunmuyor. Öteki yandan uzmanlar, karar giyerse ve lider olursa Trump’ın kendine yönelik af yetkisini kullanabileceğini yahut şimdi ceza almadan lider olursa davaların düşürülmesini talep edebileceğini belirtiyor. Seçilmemesi durumunda ise Trump’ı daha güç günlerin bekleyebileceği ve bir müddet daha yargılamaların peşini bırakmayabileceği yorumları yapılıyor.
DEMOKRATLAR TRUMP’A TAKVİYENİN ARTMASINDAN ENDİŞELİ
Birçok anket, Trump hakkındaki birinci iddianamenin duyurulduğu marttan bu yana eski Başkan’ın dayanağının arttığını gösteriyor. Bu nedenle Trump’ın suçlanmasına sadece Cumhuriyetçiler değil, hatırı sayılır sayıda Demokrat da karşı çıkıyor. Birtakım Demokratlar ise Trump’ın hakkındaki suçlamaları lehine çevirip bunu “siyasi bir gereç ve demagoji aracına” dönüştürerek oylarını daha da artırabileceğinden endişeleniyor.
