Nil Göksu Urgancıoğlu yazdı
ZIRHLI ARAÇLAR DEVREDE, İSYAN PEK ÇOK KENTE SIÇRADI
Fransa’da 27 Haziran’da polisin açtığı ateş sonucu Nael M. isimli 17 yaşındaki gencin hayatını kaybetmesinden bu yana patlak veren sokak hareketlerinde çatışmanın dozu dördüncü günde de artarak devam etti. O denli ki protestoları bastırmak için devreye zırhlı araçlar girdi.
Gösteriler başta Paris, Marsilya, Lyon olmak üzere ülke genelinde birçok kente sıçradı.
Araçların ateşe verildiği, okulların, polis karakollarının ve kamu binalarının kundaklandığı şovlarda polisle protestocular ortasında sert çatışmalar yaşanıyor. Protestoların yayılmasıyla alandaki kolluk kuvvetleri yetersiz kaldı. Bu nedenle zırhlı araçlar ve destek kuvvetleri alana sürüldü. Olayların başladığı birinci günden bu yana en az 2 bin 122 protestocu gözaltına alındı.
10 KENTTE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI, OHAL MASADA
Ülke genelinde saat 21.00’den sonra otobüs ve tramvay seferleri iptal edildi. Sokağa çıkma yasağının uygulandığı kent sayısı ise 10’u buldu. Sistemin sağlanması için OHAL dahil tüm ihtimaller yetkililerin masasında. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, olayların akabinde tüm ebeveynleri sorumlu olmaya ve çocuklarını meskende tutmaya çağırdı.
YAĞMA… KUNDAKLAMA… SOKAKLARDA YABANÎ HAYVANLAR…
Protestolar kısa mühlet içerisinde ülke genelinde bir isyana dönüştü ve şiddet olayları patlak verdi. Nanterre kentinde bir otobüs ve çok sayıda araç kundaklama sonucu kül olurken, Fransa’nın kuzeyinden itfaiyeciler Paris banliyölerindeki kundaklama olaylarına müdahale için bölgeye gitti. . Marsilya’da bir kuyumcu soyuldu, birçok süpermarket zinciri ateşe verildi. Protestocuların burada bir kasayı motosikletle çaldığı anlar kameralara yansıdı. Kimi protestocular da yangın söndürmeye gelen itfaiyecilere barikat kurarak mahzur oldu.
Bazı göstericilerin de Paris’te koleksiyon kesimi lüks bir aracı gaye alması manzaralara yansıdı. Toplumsal medyada bir hayvanat bahçesinin kafeslerinin açıldığı ve yırtıcı hayvanların sokakta dolaştığı tez edildi.
KAMUYA AĞIR BİLANÇO
Rennes kentinde ise meydana konuşlanan bir zırhlıya protestocular havai fişeklerle saldırdı. Clamart’ta da polis karakolu havai fişeklerle gaye alınırken Persan’da da belediye binasına saldırıldı. Bina, protestocular tarafından ateşe verildi. İçişleri Bakanlı’nın bilgilerine nazaran, 1350 araç ateşe verildi ve 234 bina kundaklandı yahut ziyan gördü. Kamusal alanda 2 bin 560 noktada kundaklama yapılırken, en az 30 polis karakolu ve 11 jandarma karakolu akına uğradı.
İSYANIN SEMBOLÜ OLAN 17 YAŞINDAKİ NAEL KİM?
Peki Fransa’da 4 günlük hareketlerin ağır bilançosu böyleyken, katledilmesiyle adeta isyanın sembolü haline gelen 17 yaşındaki Nael M. kim?
Nael, annesi tarafından büyütülen tek çocuktu, paket servisi sürücüsü olarak çalışıyordu ve ragbi liginde oynuyordu. Elektrikçi olmak için eğitim almak üzere Suresnes’deki bir üniversiteye kaydoldu. BBC’nin haberine nazaran, Cezayir asıllı Nahel’i tanıyanlar, annesi Mounia ile birlikte yaşadığı Nanterre’de çok sevildiğini ve babasını hiç tanımadığını anlattı. Üniversiteye devam konusunda berbattı. Sabıka kaydı yoktu ancak polis tarafından biliniyordu.
Vurulmasıyla sonuçlanacak mesaisine gitmeden evvel annesine “seni seviyorum anne” kelamlarıyla kocaman bir öpücük vermişti.
‘’NAZİK VE YARDIMSEVERDİ’’
Salı günü sabah saat dokuzdan kısa bir müddet sonra, polis trafik denetiminden geçerken bir Mercedes otomobil kullanıyordu. Yanında iki kişi daha vardı, araç Polonya plakalıydı ve ehliyeti yoktu. Polis çevirmesi sırasında çıkan tartışma sonucunda, göğsünden yakın uzaklıktan vurularak öldürüldü. Polis, ‘’aracı üzerime sürüyordu’ diyerek kendini savundu lakin olay yerine ilişkin imgeler polisin tabirini boşa çıkardı.
Mahallesindekiler Nael’i nazik, yardımsever bir çocuk olarak anlattı. Bir komşusu “asla kimseye elini kaldırmadı ve asla şiddet kullanmadı” sözlerini kullandı.
Nael’in lümünün yol açtığı isyanlar, Fransa’da 2005 yılında iki gencin, Zyed Benna ve Bouna Traoré’nin bir futbol maçından sonra polisten kaçarken elektrik akımına kapılarak Paris’te bir elektrik trafosuna çarpması ve hayatını kaybetmesini anımsattı. Bu ölümlerin akabinde da pek çok kentte aksiyoncular sokaklara dökülmüştü.
DERİN IRKÇILIK
Nahel, Kuzey Afrika kökenliydi. Bu nedenle, haliyle, isyanlar insan hakları kümelerinden ve etnik açıdan varlıklı banliyölerden gelen, kolluk kuvvetleri içinde uzun müddettir devam eden polis şiddeti ve sistemik ırkçılık şikayetlerini bir kere daha gündeme getirdi. Son yıllarda Fransız polisinin elinde çok sayıda kişi öldü yahut yaralandı. Fransa, George Floyd’un Minnesota’da polis tarafından öldürülmesinin akabinde ırk ayrımcılığı ve öteki adaletsizliklere karşı protestolara da sahne oldu.
Salı günkü cinayet, 2023’te Fransa’da şimdiye kadar trafik çevirmeleri sırasında meydana gelen üçüncü ölümcül silahlı hücum olarak kayda geçti. Geçen yıl bu çeşit 13 silahlı akın yaşandı ve ülke rekoru kırıldı. Kurbanların çoğunluğunun Siyah yahut Arap kökenli olduğu tespit edildi.
Özellikle banliyölerde ayaklanan- birçok göçmen kökenli, gençler de bu toplumsal, ekonomik ve sınıfsal ayrımcılığın giderilmesini talep ediyor.
patronlardunyasi.com
