Gayrimenkul bölümünde 3 yıldır yaşanan hareketlilik, birinci dört ayda yerini düşüşe bıraktı. Yazın da dingin geçmesini bekleyen kesim temsilcileri en erken sonbaharda beklenen hareketlenme için finansmanın belirleyici olacağını belirtiyor.
Ekonomim’den Leyla İlhan’ın haberine nazaran; pandemi de dahil olmak üzere son 3 yıldır yıllık 1,5 milyon bandında seyreden konut satışları nisan ayında yüzde 35,6 düşüşle 85 bin 652’ye geriledi. Birinci dört aydaki satış yüzde 18,6 düşüşle 368 bin 867 oldu. Gayrimenkul kesimi temsilcilerine nazaran yılın tamamında yüzde 25-30 oranında düşüş yaşanabilir. Dal temsilcileri yavaşlamada sarsıntı ve seçim sürecinin tesirli olduğunu, ayrıyeten yükselen fiyatlar, yüzde 25 kira hududu ve kredi kısıtlamalarının da satışları yavaşlatan ögeler olarak sıraladı.
Konut muhtaçlığının sürmesi nedeniyle seçimden sonra bir ivmelenme beklense de bu artışın çok yüksek düzeylerde olmayacağını belirten uzmanlara nazaran fiyatlarda da en fazla yüzde 40’a kadar bir artış kelam konusu olabilecek.
“SEÇİLECEK HÜKÜMET BELİRLEYİCİ OLACAK”
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, seçim nedeniyle mayısta da nisana misal bir tablo beklediklerini söyledi. Yılın devamında ise seçilecek hükümetin siyasetlerinin belirleyici olacağını tabir eden Maya, “Şu anda geliştiricilerde yeni projeye başlıma motivasyonu çok yok. Ayrıyeten birçok inşaatçı zelzele bölgesinde. Münasebetiyle yakın konjonktürde çok fazla alım-satım piyasası görmüyorum. Birinci dört aya baktığımızda yılın genelinde yüzde 25 ila 30 ortasında bir düşüş olabilir. Zira şu anda gün başına satışlar 4 bin 400 adetlere gelmiş durumda. 2020’den 2022’lere kadar olan süreçlerde bu oran 5 bin 800’lerdeydi. Daha evvelki yıllarda ise 5 bin 300’lerdeydi. Yani gün başına satış adetlerinde de bir gerileme oluştu” değerlendirmesinde bulundu.
“ENFLASYON KORUMASINDA” SORU İŞARETLERİ OLUŞTU
Son 2 yıllık devirde bilhassa enflasyondan korunma aracı olarak konuta yönelimin arttığını belirten Makbule Yönel Maya, “Ancak fiyatlar çok yükseldi. Artık alıcılar konut alabilir miyim, alsam beni ne kadar daha koruyacak noktasına geldi. Münasebetiyle seçim sonucuna nazaran hareket edecekler” dedi. Yabancıya satışta ise muhalefet ya da mevcut hükümete nazaran bir tablo oluşacağını aktaran Maya, “Çünkü muhalefetin vatandaşlık maksatlı satışların durdurulması telaffuzları yabancıya satışın düşmesinde tesirli olurken, mevcut hükümetin gelmesi halinde bilhassa Ortadoğu, Rusya üzere pazarlarda yine bir ilgi olabilir. Ayrıyeten zelzele bir etken oldu” açıklamasını yaptı.
“SATIŞLAR 100 BİN BANDINA ÇIKACAK”
Konut satışlarının önümüzdeki seyrini seçimlerin belirleyeceğini söyleyen Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Lideri Hakan Akdoğan, “Mevcut hükümet yol haritasını açıkladığında süreci daha net görebiliriz. Yeni bir cumhurbaşkanı gelirse de onların telaffuzları üzerinden değerlendireceğiz. Lakin şu net: Türkiye gayrimenkul dalı çok hareketli, günün sonunda kim seçilirse seçilsin dala hareket gelecek. Sarsıntının tesiri, Ramazan, bayram, kredi faizlerinin yüksekliği derken piyasa önemli biçimde yavaşladı. Seçim süreci biter bitmez satışların artacağını düşünüyorum lakin önemli bir ivmelenme beklemiyorum. Son yıllarda ortalama 100 bin civarında konut satışları oluyor. Tekrar bu sayıları yakalarız. Son 2 yılda yaşanan coşkulu bir piyasa olmayacak” varsayımında bulundu.
“YABANCIYA SATIŞ ESKİ SÜRATTE OLMAZ”
Fiyatların ise maliyet artışları nedeniyle düşmeyeceğini belirten Akdoğan şöyle konuştu: “TL bazında gerileme beklemiyorum, arz ve talep istikrarı daha kurulmadı. Enflasyon baz alındığında fiyatların geri geleceğini hiç düşünmüyorum. Fakat eskisi üzere süratli gitmeyecek. Şu anki ortam devam ederse en fazla yüzde 30-40 oranında bir artış bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu. İstanbul’daki zelzele kaygısının yabancı alıcıyı ürküttüğünü söyleyen Hakan Akdoğan, akabinde seçim sürecinde yabancıya gayrimenkul satışlarının durdurulacağı açıklamaların yabancıyı satışı yavaşlattığını belirtti. Seçim sonrası bir dönüş olacağını belirten Akdoğan, lakin bu dönüşlerin eskisi üzere ağır olmayacağını söz etti.
“GEÇEN YIL TÜM VAKİTLERİN REKORUYDU”
Geçen yıl çok kuvvetli satışlar olduğunu, hasebiyle bu yıl satışların düşmesinin olağandışı olmadığını söyleyen İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortağı Dr. Ahmet Büyükduman, “Bayramların ağır olduğu bir periyottu. O yüzden iş günü açısından satışlara bakıldığında değerli bir gerileme var. Geçen yıl günlük satış ortalaması 6 bin 336 iken bu yıl 4 bin 630’a gerilemiş. Yüzde 27’lik bir gerileme kelam konusu. Fakat geçen yıl bütün yılların şampiyonu üzereydi. Münasebetiyle 2021’e baktığımızda günlük satış 4 bin 565, 2019’a baktığımızda ise 4 bin 575. Geriye dönük kimi yıllarda 5 bin 600 olmuş. Fakat uzun yıllar ortalaması 4 bin 750. Yani uzun devirli satışların da yüzde 3,5 altında kalmış. Bu tabloya bakarsak satışlar önümüzdeki periyotta biraz daha zayıflayacak” dedi. Fiyatlarda ise enflasyonun baz tesirinden dolay bir düşüş olacağını lisana getiren Büyükduman, aylık fiyat artışlarının ortalama yüzde 5 civarında seyredeceğini söyledi.
“İKİNCİ YARI SATIŞLARI BİRİNCİ PERİYODU GEÇER”
Gayrimenkul bölümünün sarsıntı, bayram ve seçim nedeniyle durağan bir süreç geçirdiğini belirten KONUTDER İdare Konseyi Lideri Ramadan Kumova, “Yıllardır gözlemlediğimiz bir gerçek ki seçim atmosferinde gayrimenkul satışları yavaşlar. Öteki bir deyişle bu devirde satış sayılarında bir artış olsaydı, işte bu sürpriz olurdu” dedi. 28 Mayıs sonrasında ertelenmiş satın almanın bir kısmının devreye girerek dala hareketlilik getirmesini beklediklerini lisana getiren Kumova, “Ancak haziranda da bayram var. Gerisinden da yaz tatili başladığı için ve yaz devirleri daha durağan olduğu için satış sayılarında bir sıçrama beklemiyoruz” yorumunda bulundu. Satışların önünün açılması ise kredi ikliminin yumuşaması ile mümkün olacağını kaydeden Kumova, “Yeni finansman enstrümanlarına da gereksinim var. Uygun şartlı krediye erişim artırıldığında satışlarda daha çok hareketlilik görebiliriz. Bununla birlikte, 2023 ikinci yarıyıl satış sayılarının, 2022 ikinci yarıyılından daha yüksek olacağını öngörmekteyiz” dedi.
“TAM CANLANMA OKULLAR AÇILINCA”
İNDER Lideri Nazmi Durbakayım, konut satışlarının bundan sonraki seyrini seçimden sonra olağana döneceğini söyledi. Lakin tam canlanmanın okulların açıldığı periyotta olacağını aktaran Durbakayım, “Geçici olarak altında, dövizde duran yatırımcı var. Onların da dövizini bozdurup gayrimenkule gelmesini sağlayacak imkanlar sunulacak” dedi.
Anadolu Yakası Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Lideri Melih Tavukçuoğlu ise, seçim, yüksek faizler nedeniyle bir sakinlik olsa da, artan kiralar ve düzenlenen kampanyalardan ötürü satışların artacağını aktardı. Tavukçuoğlu, artan materyal ve personellik maliyetlerden ötürü fiyatların da yükseleceğini söyledi.
patronlardunyasi.com
