Menfaat için karanlık alakalara giren, rüşvet alıp nüfuz ticareti yapan ‘gasteci’leri yazan Artuner’in romanı kurgudan fazla bir gerçeği anlatıyor gibi…
Abdullah Demir’in söyleşisi
Patronlar Dünyası Haber Müdürü de olan ve Pazar günleri Tarih Aynası yazılarını kaleme alan Burak Artuner’in romanında, karanlık münasebetler içinde olan ve ‘gasteci’ olarak isimlendirdiği bireylerin gerçek mi yoksa kurgu mu olduğu tartışma yarattı. Kendilerine menfaat sağlayan ‘gasteci’leri yazan Artuner’le, romanı ve edebiyat üzerine söyleştik:
GAZETECİ OLMAYI HAK ETMİYORLAR
*Sevgili Burak Artuner, daha evvel Can Yayınları’ndan çıkan Aşk , Hürriyet, İstibdat ile Mona Kitap’tan çıkan Leman Hanım’ın Mavi Cadillac’ı romanlarınızın akabinde Narsist Kitap tarafından yayımlanan Yangın Olur isimli son romanınızda da bir oldukça ilgi çeken ayrıntılara yer veriyorsunuz. Aslında bu romanınızda da Türkiye’nin içselleştirdiği toplumsal sıkıntılara değiniyorsunuz. Tarihten bu güne güya 150 yıllık bir seyahati anlatıyorsunuz? Ne dersiniz?
Evet aslında kurgularımda Türkiye’nin kahırlarını, problemlerini anlatmaya çabalıyorum. Gerçeklerle kurgu daima iç içe değil midir zati? Gerçekle kurgu ortasındaki çizgi o kadar muhakkak meçhuldür ki, hangi yana geçtiğini bilemez insan bazen. Türkiye’nin neredeyse Meşrutiyet’le başlayan bir demokrasi deneyimi var. Bu seyahat Cumhuriyet’le bir öbür boyuta geçiyor. Lakin bu seyahatte pek çok kesintiler, problemler oluyor. Bu ıstırapları en fazla sırtlayan sırtlamak, zorunda kalansa hep halk oluyor… Ülkemizin fedakar insanlarının yüzlerinin biraz artık gülmesi hak ettiği hoş günlere kavuşmasının hayalini kuruyorum tahminen de romanlarımda… Bunun için naçizane, fikrimin kavradığı, dilimin yettiği, kalemimin aktarabildiği kadarıyla, idrakine vardığım yanlışlardan bahsetmenin uğraşındayım.
ROMANI OKURLARSA KENDİLERİNİ GÖRÜRLER
*Peki, romanında birtakım isimler geçiyor? Bunlar gerçek isimler mi? Bu bireyler gerçekte medya kuruluşlarında hâlâ çalışıyorlar mı, hangi medya kuruluşunda çalışıyorlar?
Tanık olduğumuz, bildiğimiz gerçekler var… Çoğul eki kullanmam dürüst, işini hakkıyla yapan gazeteci arkadaşlarımın varlığını bilmektendir. Tanıklıklarımızı, bildiğimiz gerçekleri günümüz gazeteciliğinin sunduğu imkanlarla yazmak mümkün olmadı. Bu yüzden kimi gerçekleri romanımda birtakım gerçekleri, ‘kurgu’ladım. ‘Başgan’, ‘Gasteci’ diye yazdım bunları romanımda zira bence ‘Başkan’ ve ‘Gazeteci’ olmayı hak etmiyorlar. Natürel ki gerçek isimlerini kullanmadım. O bireylerin kim olduğunu açıklamayacağım. O şahısların bizatihi kendileri yahut medyadaki isimler, kimden bahsettiğimi iddia edebilirler lakin o karanlık ‘gasteci’ler asla ortaya çıkmayacaklar. Bunun nedeni, bunu şu andaki konjoktürde ortaya çıkaracak bir gazetecilik kurumu yahut adalet düzeneğinin olmamasıdır. Romanı okurlarsa kendilerini tahminen tanıyacaklar… ‘Benden bahsetmiş’ diyecekler lakin romanı da okuyacaklarını sanmıyorum. Zira zati roman okuyan ‘gasteci’ler olsalar kelam konusu kirli işleri yapacaklarını da düşünmüyorum… Doğal istisnalar olacaktır her meslek kümesinde olduğu gibi…
NEDEN FATİH?
*Romanın ana yeri neden Fatih? Romanın kahramanı itfaiyeci Murat ve Suriye’den göçüp amcasının yanına gelen Hayat ile yüzü yanmış kardeşi Ömer… Kıssa beni sarıp sarmaladı, sürükledi. Okurken düşündürttü? Ben neyi anlatmak istediğini anladım lakin bir de senden dinleyebilir miyim?
Fatih eski İstanbul’un simge ilçelerinden biri benim için… Ayrıyeten benim nüfusa kayıtlı olduğum yer Fatih. Cankurtaran’ın ailemizin nüfusa kayıtlı olduğu mahalle olması da tahminen beni yer olarak Fatih’i seçmeye itmiştir bilemiyorum. Yalnızca Fatih değil, tarihi yarımada gerçek İstanbul’dur bildiğin üzere. Ben tarihi yarımadayla, çağımızda bugünkü İstanbul’un, İstanbul’un ötesinde Türkiye’nin kuşatılmışlığını yazdım aslında. Fatih bir simge… İstanbul’u fetheden padişahın ismini alan kâdim semt. Bizans ve Osmanlı yapıtlarıyla hâlâ dimdik o ruhu yansıtan bir yer ama… Lakin bugün gittiğinizde Fatih’e dükkân tabelalarından yaşayışa kadar maalesef öteki bir kültürün yüklü olarak hâkim olduğu bir yere dönüşmüş halde. Bunu görmemek mümkün değil… Bu tesir öylesine büyük ki kimi şeylerin yok olmaya yüz tuttuğu izlenimini edinmemek imkânsız. Bu kuşatılmışlık yalnızca kültürel boyutta değil… Tıpkı vakitte yalnızca Fatih değil hoş İstanbul’un her bir köşesi dehşetli bir betonlaşmanın da kuşatması, sıkışmışlığı içinde. İnsanlarımızın yüzü gülmüyor… Her manada maddi ve manevi olarak bir cenderenin içinde hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Bize anlatılanlarla gerçeklerin –içimizdeki- çatışmasını aktarmanın derdindeydim bu romanda da… Takdir elbette okuyucunun olacak.
GÜNÜMÜZÜ ANLATIRKEN GEÇMİŞ KARANLIKTAKİ BİR FENER ÜZERE YOL GÖSTERİYOR
*Bir yanda mütedeyyin bir kahraman: İtfaiyeci Murat…Çocukluk arkadaşı müteahhit Sami ve onun ‘gasteciler’le tuttuğu alengirli işler… Bir yandan Terzi Fikri ve kitapçı dedenin hikayesi, sonra 1 Mayıs 1978’teki acı olaylar? Tekrar Türkiye’nin dönüm noktası olaylarını romanında sürprizlerle okuyucuya sunuyorsun. Kurgun yeniden hayli şaşırtıyor, buna katılıyor musun?
Romanlarımın okuyucuyu doyurmasını istiyorum. Zira güzel bir roman okuyucusu olduğumu düşünüyorum. Bir romandan ne bekliyorsam o denli yazıyorum romanlarımı. Bunu birinci romanımdan itibaren titizlikle uygulamaya çalışıyorum. Alışılmış geçen vakitte geliştiğimi de hissediyorum. Günümüzü anlatırken geçmiş bana karanlıktaki bir fener üzere yol gösteriyor. Tarihten bugüne birçok şeyin değişmemiş olması beni açıkçası üzüyor. Bir muharririn kaleminden öbür bir şeye sahip olmadığını bilerek bu olguyu yazmaktan diğer bir dermanımız olmadığını bilerek yazıyorum yalnızca.
KİTABIN ART KAPAK YAZISI ŞÖYLE
Fatih’te yaşayan mütedeyyin, yavuz itfaiyeci Murat… Sıkışıp kaldığı bir aracın şanzımanından şimdi yavruyken kurtardığı kedisi Şazuman… Geçmişi sırlarla dolu kitapçı dede … Savaşta anne babalarını kaybedince amcalarının yanına sığınan Türkmen kızı Hayat ve yüzü yanmış kardeşi… Pirin güçlü ilişkileri, alengirli işleriyle zenginleşen müteahhit Çeyrek Sami…
Hepsinin yolu, eski sırların, hayaletlerin sokaklarında gezindiği kentin yangınlarıyla meşhur semtinde kesişir. Geçmişi, bugünü, nizamı, savaşı, yozlaşmayı, beton yığınlarıyla kuşatılmışlıklarını sorgularken, hayatın kendilerine ne getireceğinden habersizdirler. İçlerini kavurmaya devam eden geçmiş yangınını söndürüp, geleceğe dair yeni bir sayfa açabilecekler midir?
patronlardunyasi.com
