Hollanda’da heyeti Ekonomik Siyaset Tahlil Ofisi’nin (Centraal Planbureau, CPB) bilgilerine nazaran, global ticaret yüksek faiz oranlarının dünya genelinde mal talebini etkilemeye başlamasıyla son üç yılın en süratli düşüşünü kaydetti. CPB’nin “World Trade Monitor” raporuna nazaran, global ticaret temmuzda geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 3,2 düşerken, bu pandeminin birinci aylarından bu yana görülen en sert düşüş oldu. CPB haziran ayındaki düşüşü yüzde 2,4 olarak açıklamıştı.
Pandemi sonrası devirde tedarik zinciri sorunlarının aşılmasıyla bir mühlet güçlü yükseliş trendine giren global ticaret, daha sonra yüksek enfl asyon ve merkez bankalarının faiz artırımlarıyla birlikte zayıfl amaya başladı.
CPB’nin datalarına nazaran, dünyanın en büyük mal ihracatçısı olan Çin, yıllık yüzde 1,5’lik bir düşüş kaydederken, en bariz gerileme yüzde 2,5 ile Euro bölgesinde görüldü. ABD’deki düşüş yüzde 0,6 olarak açıklandı. Yeni ihracat siparişlerini izleyen S&P Küresel Satın Alma Yöneticileri Endeksi dataları de ABD, Euro bölgesi ve İngiltere genelinde Ağustos ve Eylül aylarında keskin bir düşüşe işaret ediyor.
Önümüzdeki aylarda faiz oranlarının daha da artması beklenmese de merkez bankalarının, fiyat istikrarı üzerindeki baskıların azaldığına dair güçlü ispatlar görülene kadar borçlanma maliyetlerini aşağı çekme ihtimali de bulunmuyor. Analistler, kredi şartları hafifl eyene kadar ihracat üzerindeki baskıların devam etmesini bekliyorlar.
Capital Economics analisti Ariane Curtis yüksek faiz oranlarının muhakkak mallara olan talep üzerindeki olumsuz tesirlerinin şimdi tam olarak görülmediğini, gecikmeli tesirin birkaç ay daha kendini göstereceğini ve global ticaretteki gerilemenin şimdi en tabanı görmemiş olabileceğini söylüyor. Curtis’e nazaran ekseriyetle kredi borçlanmasıyla alınan otomobil, mobilya ve sermaye mallarının talebi en çok zayıfl ayacak kümeler olabileceğini de belirtiyor. Finansal hizmetler sunan Jeff eries’in ekonomisti Mohit Kumar da, ticaretin global ekonomik büyümedeki eğilimi takip edeceğini ve önümüzdeki dönümde bütün büyük ekonomilerde yavaşlama beklediğini söylüyor.
CPB ayrıyeten, global sanayi üretimin bir evvelki aya kıyasla %0,1 düştüğünü, en besbelli düşüşün Japonya, euro bölgesi ve İngiltere’deki üretimdeki görüldüğüne de dikkat çekiyor. ABD’de sanayi üretiminin %0,7 artması dünyanın en büyük iktisadı için yumuşak iniş umutlarını ve resesyona girilmeden enfl asyonun tolere edilebilir düzeylere geri döneceği beklentisini artırdı.
UNCTAD UYARMIŞTI
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) haziranda yayınladığı global ticaret güncelleme raporunda global ticari aktiviteyle ilgili olarak bu yılın ikinci yarısına ait ihtarlarda bulunmuştu. Raporda global mal ve hizmet ticareti büyümesinin 2023’ün birinci çeyreğinde toparlandığı, fakat yılın ikinci yarısına dair beklentilerin karamsar olduğu belirtilmişti.
UNCTAD bu yılın ikinci yarısı boyunca global ticaret üzerinde olumsuz tesirlere neden olabilecek faktörleri savaş ve jeopolitik tansiyonlar, zayıfl ayan global iktisat, ticareti kısıtlayıcı tedbirlerde potansiyel artış, yavaşlayan sanayi üretimi, enfl asyon, emtia fi yatları ve yüksek faiz oranları biçiminde sıralamıştı. Hizmetlere ait artan talep, yeşil dönüşümü destekleyen ticaret ve nakliye maliyetlerinin düşük kalmaya devam etmesi ise olumlu faktörler olarak görülüyordu.
patronlardunyasi.com
