İhracat, haziran ayında, Kurban Bayramı tatilini de kapsayan 9 günlük tatil periyodunun tesiriyle, gerilese de 20 milyar doların üzerinde gerçekleşti.
Ticaret Bakanlığı, haziran ayı dış ticaret datalarına nazaran, global iktisattaki zayıf seyir ve Kurban Bayramı tatilini de kapsayan tatil devrinin tesiriyle haziran ayı ihracatı 20,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu sayı 2023 yılının birinci 5 ayındaki aylık ortalama ihracatın üzerinde oluştu.
Haziran ayındaki 20,9 milyar dolarlık ihracat, geçen yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 10,5 azalmaya karşılık geliyor. Bunun temel nedeni, Kurban Bayramı tatilini de kapsayan tatil periyodu nedeniyle sipariş ve teslimatların duraksaması oldu. Böylelikle, 2023 yılının birinci yarısında 6 aylık ihracat 123,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İLK 6 AYDA YÜZDE 40’A YÜKSELDİ
Bu datalarla, katma bedelli ihracatta da artış meydana geldi. Orta yüksek ve yüksek teknolojili eser ihracatının imalat içindeki hissesi 2022 yılı genelinde yüzde 36,9 iken, bu yılın birinci 6 ayında yüzde 40,8’e yükseldi.
İthalat ise haziran ayında geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 16,8 azalarak 26,3 milyar dolar oldu ve son 20 ayın en düşük düzeyine geriledi. İthalatta yaşanan azalışta, takvim dışında güç ithalatındaki düşüş tesirli olurken, haziranda toplam güç ithalatı yüzde 45,3 azalarak 4,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Enerji ithalatındaki düşüşte güç fiyatlarının gerilemesi de tesirli oldu. Bütün bu gelişmelerle, 2023 yılının birinci yarısında 6 aylık ithalat 184,8 milyar dolar olarak hesaplandı. Yılın birinci 5 ayında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 270 artan ve 14,6 milyar dolar olan işlenmemiş altın ithalatının haziran ayında nispeten ölçülü bir seyir izlediği görüldü. Haziran ayında işlenmemiş altın ithalatı 2022’nin tıpkı ayına kıyasla yüzde 62,5 artarak 2 milyar dolara çıktı.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 34,5 GERİLEDİ
Haziranda dış ticaret açığı yüzde 34,5 gerileyerek 5 milyar 396 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 19 ay sonra yüzde 80’lere yaklaşarak, haziranda bir evvelki aya nazaran 16,1 puan artış ile yüzde 79,5 olarak hesaplandı.
Bu oran, dış ticaret istikrarında olumlu gidişatın değerli bir göstergesi olarak öne çıktı. 2023 yılı 6 aylık dış ticaret açığı ise 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Gelecek devirde ithalattaki düşüşün devamı ve zayıf dış talebe karşın ihracatı artırmaya dönük atılacak ek adımlarla, dış ticaret istikrarında güzelleşmenin devam etmesi bekleniyor. Güç dataları hariç tutulduğunda ise 2,5 puan düşüşle yüzde 90,6 olarak hesaplandı. Güç ve altın dataları hariç tutulduğunda ise bu oran 0,5 puan artarak yüzde 98,4 olarak gerçekleşti.
EN FAZLA İHRACAT ARTIŞI ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜNDE
Otomotiv sanayisi, geçen ay en fazla ihracat gerçekleştiren bölüm oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bilgilerine nazaran, geçen ay 3 milyar 9 milyon dolarlık ihracata imza atan otomotiv sanayisini, 2 milyar 365 milyon dolarla kimyevi unsurlar ve mamulleri, 1 milyar 659 milyon dolarla hazır giysi ve konfeksiyon takip etti.
Haziran ayında en fazla ihracat artışı yüzde 202,4 ile zeytin ve zeytinyağı bölümünde gerçekleşti. Türkiye’nin toplam ihracatının geçen ay yüzde 83’ünü gerçekleştiren sanayi kümesinde yüzde 13,4 azalışla 14 milyar 927 milyon 909 bin dolarlık ihracat yapıldı.
ALMANYA BİRİNCİ SIRADA
Haziran ayında en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkeler 1 milyar 584 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 116 milyon dolarla ABD, 958 milyon 828 bin dolarla Birleşik Krallık oldu. Yılın birinci yarısında Türkiye’nin AB27’ye ihracatı 52 milyar dolar, Afrika’ya ihracatı 10 milyar dolar, Amerika’ya ihracatı 10,6 milyar dolar, Yakın ve Orta Doğu’ya ihracat ise 20,7 milyar dolar olarak hesaplandı.
İller bazında bakıldığında ise en fazla dış satım 7 milyar 674 milyon dolarla İstanbul, 1 milyar 546 milyon dolarla Kocaeli, 1 milyar 514 milyon dolarla Bursa’dan gerçekleşti. Haziran’da bin 418 firma birinci defa ihracat gerçekleştirdi. Ünite ihracat pahası ise geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 4 artışla 1,46 dolara yükseldi. Haziran ayında parite tesiri 279 milyon dolarlık artı paha sağladı.
25 MİLYAR DOLAR BEKLENTİSİ
Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Lideri Ayhan Zeytinoğlu, haziranda ihracatın geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 10.5 gerileme düzeyini olumlu değerlendirdiklerini söyledi.
Bu yıl haziran ayında 9 günlük bayram tatili nedeniyle fiili çalışma gün sayısının geçen yıla nazaran 5 gün daha az olduğuna dikkat çeken Zeytinoğlu, temmuz ayında ihracatın 25 milyar doları aşmasını beklediklerini kaydetti. Zeytinoğlu, her şeye karşın temmuz ayında Avrupa’da tatil devri olduğunun da göz arkası edilmemesini söyledi.
KSO Lideri Zeytinoğlu, haziran ayı ithalatına yönelik olarak da üretim ve yatırıma yönelik artışların olumlu olduğunu söylerken, tüketim malları ithalatında daha dikkatli davranılması gerektiğinin altını çizdi
HAZİRAN AYI 20,9 MİLYAR DOLAR İHRACATLA TAMAMLANDI
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe, Kurban Bayramı tatili nedeniyle yaşanan iş günü kaybının ihracatı olumsuz etkilediğini söyledi. Gültepe, 23 Haziran’da 2 milyar 121 milyon dolarla günlük ihracat rekoru kırdıklarını hatırlattı.
Buna rağmen Kurban Bayramı hasebiyle yaşanan iş günü kaybının haziran ihracatına olumsuz yansıdığını anlatan Gültepe, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına nazaran haziranı 20,9 milyar dolar ihracatla tamamladıklarını kaydetti.
Gültepe, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 10,5 ekside olduklarını, 2023’ün birinci yarısını da yüzde 1,8 ekside kapattıklarını aktardı. Son 12 aylık ihracatın ise 251,9 milyar dolara ulaştığını kaydeden Gültepe, “17 ilimiz ihracatını artırırken, en çok ihracat yapan birinci 5 kentimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Parite tesiri 279 milyon dolarlık artı paha sağladı.
Ancak birinci 6 ayı değerlendirdiğimizde parite nedeniyle hâlâ 367 milyon dolarlık kaybımız var.” dedi.
Gültepe, taban fiyat takviyesinin artırılarak devam etmesi istikametindeki taleplerinin cevap bulduğunu, yılsonuna kadar uygulamanın devam edeceğini belirterek, şu sözleri kullandı:
“Kurun geldiği seviyeyi de rekabetçiliğimiz açısından olumlu bir gelişme olarak kıymetlendiriyoruz.
Biz sağlam adımlarla yolumuza devam ediyoruz. 265 milyar dolarlık amacımızı yakalamak için var gücümüzle çalışıyoruz. Muhakkak devirlerde takvim tesirini hissetsek de büyük resme baktığımızda amacımıza adım adım yaklaşıyoruz.”
“TEKSTİLDE İVMEYİ ARTIRMALIYIZ”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, dokumada ivmeyi süratle artırmaları gerektiğini belirterek, “Döviz kurundaki son 3 haftalık düzeltme, dokuma bölümünün rakip ülkelere karşı fiyat avantajını yine yakalaması ve taban fiyatta artan maliyetler noktasında dengeleyici bir gelişme” dedi.
Paris’te başlayan Texworld’de açıklamalarda bulunan Avdagiç, Türkiye’nin dokuma ve ham hususları kesimi ihracatının, 2023’ün mayıs ayında yüzde 9 artarak 1 milyar doları aşmasının memnuniyet verici olduğunu tabir etti.
Döviz kurundaki gelişmelere değinen Avdagiç, “Enflasyona paralel, piyasa gerçekleriyle örtüşen, öngörülebilir bir kur seviyesine muhtaçlığımız var. İçinde bulunduğumuz son haftalarda dövizde önemli bir artış yaşandı. Bunu kur istikrarının süratli tesisi ismine bir düzeltme hareketi olarak görüyoruz” dedi.
Avdagiç, bu düzeltme hareketinin devamında gelecek süreç için iddia edilebilir, dengeli, enflasyona paralel yaşanmasını beklediklerini, iş dünyasının kurlarla ilgili ikinci beklentisinin ise yüksek boyutlara ulaşan kur makaslarıyla karşılaşmamak olduğunu söyledi.
Avdagiç, “Sattığı malın karşılığını döviz olarak alan ihracatçı; bunun yüzde 40’ını bozdurmak zorunda iken, ham unsur alımı için tekrar dövize dönerken, yüzde 6-7’ye yaklaşan makaslarla büyük bir maliyete katlanıyor. Önümüzdeki süreçte piyasa ve bankalar ortasında farklı döviz fiyatları, açık alım-satım makasıyla karşı karşıya kalmamalıyız” diye konuştu.
patronlardunyasi.com
