Köşe muharriri Uğur Cebeci, yazısında işverenlerin kullandığı kıymetli uçakları ele aldı.
İşte Uğur Cebeci’nin yazısının tamamı şu halde:
“Dünyanın her yerinde ekonomiler zorlanmaya başladığında tuhaf bir şey oluyor. İşadamları ya da büyük şirketler sıradan iş jetleri yerine daha büyük uçaklara yöneliyorlar. Yani ortalama 40-70 milyon dolar pahasındaki uçaklar daha fazla istek görüyor. Daha ucuz uçakların satışı düşüyor.
Uzun yıllardır Cenevre’deki EBACE diye isimlenen iş uçakları fuarına giderim. Onlarca imalatçının uçaklarını bir ortada görmek için Avrupa kıtasındaki en kıymetli fuardır bu. Hem kapalı alanda uçak, modül, ekipman imalatçıları ile görüşülür, hem de statik alanda uçakları gezebilirsiniz. Elbette alıcıysanız evvelden belirlenerek beğendiğiniz uçakla bir demo uçuşu da yapabilirsiniz. Birtakım iş adamları beğendikleri uçaklarla Cenevre’den gidecekleri ülkelere parasız uçmayı da bu sayede başarırlar. Fuar yüklü olarak satıcılar ile alıcılar ve ortacılar için oluşturulmuş bir platformdur. Ve ne vakit dünyada ekonomik çalkantılar olsa özel jetlerin büyük ve ultra uzun menzilli satışlarında artış görülüyor. Bunu tam olarak tahlil etmeye de imkân yok.
İSTANBUL-NEW YORK YAPABİLİYOR
Boeing, Airbus iş jetleri dışında işin büyük önderleri olan Fransız Dassault,Amerikan Gulfstream. Kanadalı Bombardier, Brezilyalı Embraer, Amerikalı Textron yeni uçaklarla piyasada kendi sınıflarında büyük rekabet yaratıyorlar. Dassault Fransız ulusal motoru Safran’ı kullanacağım diye imalatı uzayan, yüksekten uçuşu ve ekonomik oluşuyla sipariş rekoru kıran Falcon 6X,sistemin yeni başkanlarından oldu. 52 milyon dolar civarındaki fiyatı, İstanbul-New York menzili ile şimdilerin gözbebeği. Bu uçaktan bir tane de Koç Kümesi satın aldı. Yakında teslim edilecek. Şimdi uçmayan Falcon 10X, ultra uzun menzilli,sınıfının en geniş gövdelisi olan özel yatak odalı, duşlu uçak için de çok sayıda sipariş var. Fiyatının 75 milyon doların üzerinde olacağı sanılıyor.
PARAŞÜTLÜ EFSANE
Bombardier’in tekrar yeni kuşak 7500-8000 uçakları da şimdiden sipariş rekoru kırıyor. Gulfstream 700 ve 800 serileri geniş gövdeleri ve menzilleriyle tercih nedeni oldu. Textron’un Citation uçakları ve Embraer’in geniş ve orta menzil ve biraz üzeri uçakları piyasanın en çok satanları. Operasyon maliyeti düşük, yeni jenerasyon motorlar takılan uçaklarda ilgi odağıydı.İtalyan üretimi turboprop tersten motorlu Piaggo’nun pervane palleri yenilenmiş ve kanat uçlarında winglet takılı modeliyle tanıştık. Cirrus üzere üstünde paraşütü olan efsane uçak tekrar fuarda büyük ilgi gördü.
İŞTE BİZİM İŞVERENLERİN TERCİHİ
-Bizim özel uçak kullanan işadamlarımız çoklukla muhtaçlıklarının üzerinde menzilli, geniş gövdeli uçakları tercih ediyorlar. Ve çoklukla üç ila beş yıl içinde uçaklarını yeniliyorlar. Meğer dünyada özel iş jetleri uzun yıllar âlâ bakımla kullanılıyor. Lakin her vakit satılan uçaklarda ziyan kelam konusu. Yeni alınan uçaklara da ödenen farklar hesap edildiğinde bazen bir orta model uçak için ödenecek para kadar bir kayıp ortaya çıkıyor. Bu ortada bütün dünyada 40 bin feet üzerinde uçan uçaklar daha az yakıt harcadıkları, meteorolojik olaylardan daha az etkilendikleri ve yüksek irtifalarda hava trafiğinin az olması da bizim işadamlarının tercihleri ortasında yer alıyor.
İKİ TÜRK ŞİRKET
Dassault’un Türkiye temsilcisi Soylu Havacılık şirketinin işvereni Alişan Soylu, sistemdeki genel sakinliğin yerini süratli olmasa da hareketliliğe bıraktığını, satışların açılmaya başladığını söyledi. Cenevre’deki iş jetleri fuarında en ağır ziyaretçinin geldiği ülke Hindistan’dı. Hintli işadamları, iş jeti operatörleri çok önemli görüşmeler yapıtılar. Yeni model ve uzun menzilli uçaklar için teklifler verildi.Elbette katalog fiyatlarının çok altında pazarlıklarla oluşturulacak yeni fiyatlar konusunda da önemli yol aldılar. Fuarda iki Türk şirketi vardı. Bunlardan biri olan Genel Havacılık Şirketi büyük bir stant açmıştı.
PERVANELİ HALA GÖZDE
Ali Sülyak’ın ortaklarından olduğu şirket İstanbul’da uçak hangarlama konusunda da başkan. Gözen Havacılık ise EBACE’nin en eski Türk şirketlerinden. O da her zamanki standı ile müşterilerinesunduğu hizmetleri anlattı. Bazılarına nazaran EBACE ‘de 2 milyar dolarlık bir satış hacmi yakalandı. Bazılarına nazaran ilan edilen satışların büyük kısmı sonraki vakitlerde gerçekleşmiyor, iptaller geliyor.Bu ortada fiyatları 10-30 milyon dolar aralığındaki uçaklarda da satışların yüksek olduğu belirlendi. Turboprop, yani pervaneli uçakların da düşük yolcu kapasitesine karşın hâlâ ilgi odağında olduğu gözlendi.
EN KIYMETLİ ÖZEL JETLER
– Airbus ACJ-320neo:…………………………. 110 milyon dolar
– Bombardier Küresel 7000:…………………………. 73 milyon dolar
– Gulfstream G 700:……………………………… 73 milyon dolar
– Boeing 787 Dreamliner:……………………………. 153 milyon dolar
– Airbus ACJ 350:………………………………… 317 milyon dolar
– Boeing Jumbo 747-8 İ:………………………………. 403 milyon dolar
– Air Force One: …………………………….. 660 milyon dolar
737 MAX İŞ JETİ
-Yaşanan kazalardan sonra yapılan değişikliklerle dünyanın en inançlı uçağı haline gelen Boeing 737 MAX ailesinin yüklü 7 modeli de (BBJ-Boeing Business Jet) iş jeti haline geldi. İçinde kusursuz toplatı kısımları, duş, yatak odası bulunan uçak, müşterinin isteğine nazaran şekilleniyor. BBJ MAX diye isimlenen şirketin iş jetleri değişik isteklere nazaran tasarlanıyor. İç donanımıyla birlikte ortalama fiyatları 150 milyon doları bulan uçaklar için siparişler şimdilik kâfi sayılıyor. Uçağın iç dizaynını yapan şirketin tanımlaması şöyle: “Beyaz kumlu bir plajın üzerine asılı duran hacimli bulutlar, pürüzsüz inişli çıkışlı dorukları ve yıldızlı bir gece de gökyüzü niyeti.” Boeing çok satan B787 ve B777 uçaklarından da iş jetleri yapıyor. Bu uçaklardan bir kısmı müşteriler ya da büyük şirketler tarafından kullanılıyor. Uçakların birden fazla da Ortadoğu’nun havalimanlarında bulunuyor.
A220 İŞ JETİNE DE İLGİ BÜYÜKTÜ
-Airbus’ın birçok modeli iş jeti haline getirildi. Bir kısmı Lufthansa Teknikte iş jeti donanımı yapılan uçaklar, müşteriler tarafından sıkıntısız kullanılıyor. Airbus ailesinin Kanada’da üretilen en yeni uçağı A220 de iş jeti oldu. Şahane bir iç donanıma sahip (ACJ-Airbus Corparate Jet) iş jeti için yeni siparişler de alınıyor. Fiyatı 100 milyon doların üzerine çıkan ve donanıma nazaran artan iş jetleri ayrıyeten eksiksiz yeryüzü irtibatları sunuyor. Bombardier’in C serisinden geliştirilen uçak, kısa müddette sipariş veren müşteriye teslim edilebiliyor. Bu uçağın da ultra çağdaş bir iç tasarımı var. Elbette duştan yatak odasına, olağanüstü bir ofis ve toplantı salonuna sahip. Airbus’ın büyük yolcu uçaklarından da yapılmış iş jetleri bulunuyor.
AKTİVİSTLER SİSTEMİ ÜRKÜTTÜ
Bir ya da 5-10 kişinin bir iş jeti ile uçup dünyamızı kirletmesine müsaade vermemek için savaşan iklim aktivistleri bu sefer Cenevre’de ortaya çıktı. Az sayıda insanın uçuşlarıyla iklim değişikliğinde tesirli olması aktivistleri yıllar evvel harekete geçirmişti.
İddiaya nazaran bir kısmı polis üniforması giyen iklim aktivistleri Cenevre (GVA) havalimanına girdikten sonra EBACE fuarında uçakların sergilendiği statik alana geçtiler. Ve kendilerini uçaklara bağladılar. Polisin uzun süren operasyonu sonunda aktivistler fuar alanından çıkarıldı. Lakin fuar boyunca sıkı önlemler alındı. Fuara giriş evrakı olanlar kapalı alanlarda da gezintileri sırasında polis tarafından denetim edildi. Pasaportları ile giriş dokümanları karşılaştırıldı. Evvelce uçakların bulunduğu statik alana yürüyerek giden ziyaretçilerin yalnızca şirketlerin tuttuğu araçlarla gidip- gelmelerine müsaade verildi. Fuar üç gün boyunca endişeli bir yer haline geldi.
İTALYA’DAN 43 HELİKPTER SİPARİŞİ ALINDI
Cenevre’deki fuarın son gününde helikopter dünyasını kıskandıracak bir sipariş alındı. İtalyan iş havacılığı büyük operatörü Air Corparate, Airbus’a 43 helikopter için kesin sipariş verdi. Siparişler 40 adet tek motorlu helikopter ( H125 / H130 ) ile Airbus Corporate Helicopters’tan Lounge paketi ile istenen iki ACH160’a eklenecek Line konfigürasyonunda üç ACH160’ı içeriyor. Helikopterler gelecek yıllarda bir dizi özel ve ticari yolcuhizmetleriyle kamu operasyonları için teslim edilecek. H125, rakipsiz performansı nedeniyle İtalya’daki hava çalışmaları misyonları için referans helikopteri olmaya devam ediyor. H130, turistik uçuşlar ve yolcu nakliyeciliğinde kullanılıyor.”
patronlardunyasi.com
