Zeynep GÜÇLÜCAN yazdı…
Yaşanan 6 Şubat zelzelesi, bilhassa kritik kıymete sahip havalimanı, hastane, otoyol, demiryolu, liman üzere noktaların ne kadar güçlü olduğunun sorgulanmasına sebep oldu.
Patronlar Dünyası, İstanbul Havalimanı’nın inşaatında sismik sarsıntı izolatörü kullanılmadığı gerçeğini ortaya çıkardı.
SİSMİK İZOLATÖR KULLANILMADI
Avrupa Yakası’nda Karadeniz kıyısındaki Tayakadın ile Akpınar köyleri ortasında yer alan İstanbul Havalimanı 2018 yılında kullanıma açılmıştı. Birinci uçuş TK2124 koduyla 29 Ekim 2018 tarihinde İstanbul’dan Ankara’ya gerçekleştirilen ve tüm etapları tamamlandığında kapasitesi yıllık 200 milyon yolcuya çıkarılabilen havalimanının inşaatında sismik izolatör kullanılmadığı ortaya çıktı.
DEPREM HASAR ALMADAN ATLATILABİLİYOR
Sismik izolasyonu sağlayan izolatör, binaları zelzeleden ve zelzelenin ziyanlı tesirlerinden koruyan teknoloji olarak bilinirken, sismik izolatörler, zelzele sırasında binanın sağa sola sallanmasına pürüz oluyor ve böylece binalar hasar almadan sarsıntısı atlatabiliyor.
22,152 MİLYAR EURO KIYMETİNDEKİ TEKLİFLE KAZANILMIŞTI
Yeni havalimanı için yapılan ihaleyi 3 Mayıs 2013’te İGA yatırımcılarının oluşturduğu Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Teşebbüs Kümesi (OGG) Cumhuriyet tarihinin en yüksek teklifi olan 22,152 milyar euro pahasında bir teklif ile kazanmıştı.
SÜREÇLER ZELZELEYE UYGUN DENİLMİŞTİ
İstanbul Havalimanı işletmecisi İGA’nın Planlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İsmail Hakkı Polat, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş sarsıntısının çabucak akabinde yaptığı açıklamada, İstanbul Havalimanı’nın inşa edildiği tabanın güçlendirildiğini ve tüm tasarım süreçlerinin zelzeleye uygun gerçekleştirildiğini açıklamıştı.
GERÇEKLERİ İŞVERENLER DÜNYASI ORTAYA ÇIKARDI
Ayrıca İGA’dan yapılan açıklamada, İstanbul Havalimanı’nın tüm tasarım süreçlerinin sarsıntıya uygun gerçekleştirildiği ve muhtemel İstanbul sarsıntısına de hazır olduğu demeçleri verilmişti.
Ancak İstanbul Havalimanı’nda sismik izolatör kullanılmadığı gerçeğini İşverenler Dünyası ortaya çıkardı.
Jeofizik ve Sarsıntı Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür’e sismik izolatör kullanmamanın tesirlerini sorduk:
“İstanbul Havalimanı’nın bulunduğu bölge, yer ve jeolojik açıdan sorunlu bir yer, taban sağlam değil. Alan rehabilite edilmiş, güçlendirilmiş bir havalimanı, gerekli bütün hesap kitap yapılıp ondan sonra bu süreç yapılmıştır. Öte yandan havalimanının etrafındaki binalar çok katlı , geniş oturumlu değil ve en kıymetlisi zelzele yönetmeliklerine uygun yapıldı.
SİSMİK İZOLATÖR HAYAT KURTARIR LAKİN RİSK OLUŞTURMAZ
Havalimanı alanı kayalık değil. Sismik izolatör doğal ki çok kıymetli fakat olmadığı vakit da illa yıkım yaratacak bir durum değil. Sismik izolatör binalar için de çok değerli. Havalimanında sismik izolatör kullanılmamasından ötürü illa risk oluşturacak diye bir durum kelam konusu değil. Alanın tabanındaki deformasyondan ötürü pistlerde bozulma olabilir, ufak çatlaklar olabilir.”
Konuyla ilgili Prof. Dr. Ahmet Ercan ise;
“YIKILIR” KELAMI BU KADAR KOLAY KULLANILMAMALI
“İstanbul Havalimanına sismik izolatör yapılmadıysa memleketler arası yapılan bir yanlışlıktan kaynaklanmıştır. Fakat yapılmaması illa da yıkım gerçekleştirmez. Yıkım sözünü çok kolay kullanıyoruz fakat durum bu türlü değil. Evvel jeofizik araştırmaları yapılmalı. Türkiye’de “Orası yıkılır, burası yıkılır” telaffuzları gerçek değil, kimse oturduğu yerden buna karar verip söyleyemez. “ halinde konuştu.
İGA YETKİLİLERİ DOĞRULADI, DOKÜMANLARI BEKLİYORUZ
İGA daha evvel İstanbul Havalimanı’nın sarsıntıya uygun gerçekleştiğini açıklamıştı. Dün İGA yetkililerine ulaşıp mevzuyu sorduk. İstanbul Havalimanında zelzele izolatörü olmadığını doğrulayarak, sismik izolatörün sarsıntı için kullanılabilecek tedbirlerden yalnızca bir tanesi olduğunu ve gerekli bütün çalışmaların yapılarak alanın inşaatının gerçekleştiğini açıkladı. Muhtemel sarsıntılara karşı bütün çalışmaların en ince ayrıntılarına kadar yapıldığını, her türlü raporun mevcut olduğunu ve alanda bütün tedbirlerin alındığını da kelamlarına ekledi.
İlgili raporları İşverenler Dünyası olarak bekliyoruz…
PEKİ ÖTEKİ HAVALİMANLARINDA DURUM NE?
SABİHA GÖKÇEN HAVALİMANI
1986 yılında bu sistemi icat eden ve üreten EPS firmasının web sitesindeki bilgiye nazaran, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda toplam 296 adet izolatör kullanılmış ve terminal binası 8,0 büyüklüğünde zelzeleye güçlü.
ATATÜRK HAVALİMANI
İstanbul Atatürk Havalimanı dış çizgiler binası 130 + 53 adet, Başakşehir Çam Sakura Kent Hastanesi tüm binalarda toplam 2.068 adet, İş Bankası Bilgi Merkezi, Galatasaray Ali Sami Yen Spor Kompleksi’nin bulunduğu bir çok binada tıpkı sistem kullanılmış.
DÜNYADA DURUM NE?
2019 yılında açılan Pekin Daxing Havalimanı‘nın terminal binasında da toplam 1.152 adet sismik izolatör bulunurken, terminal binası tıpkı vakitte dünyanın bu özelliğe sahip en büyük binası unvanını taşıyor.
patronlardunyasi.com
