Elektrik üretiminde fosil yakıtların yerine rüzgar ve güneş üzere sürdürülebilir ve pak güç kaynaklarının kullanılması karbon emisyonunun azaltılmasında değerli rol oynuyor. Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığınca ocak ayında yayımlanan Türkiye Ulusal Güç Planı’na nazaran, Türkiye’nin toplam elektrik heyeti gücü içinde yenilenebilir güç kaynaklarının hissesi 2020’de yüzde 52 oldu. Bu düzeyin 2035’te yüzde 64,7’ye çıkacağı öngörülürken, yenilenebilir güç kaynakları ortasında en büyük kapasite artışı güneş gücünde hedefleniyor. Türkiye’nin 2020 sonunda 6,7 gigavat olan güneş gücü şurası gücünün 2035’te 52,9 gigavata yükselmesi planlanıyor. Bu kapasiteye ulaşılması halinde, güneş gücü Türkiye’nin toplam elektrik konseyi gücünde en yüksek hisseye sahip kaynak olacak.
COĞRAFİ KOŞULLAR TÜRKİYE’YE AVANTAJ SAĞLIYOR
Uzmanlar, elektrik üretiminde karbon salımının önüne geçilmesi için güneş gücünden daha fazla yararlanılması ve dünya çapındaki geniş alanlara güneş panelleri kurulması gerektiğini vurguluyor. Coğrafik kaideler Türkiye’ye avantaj sağlarken geniş yüzölçümüne sahip olmayan Japonya, Güney Kore ve Hollanda üzere ülkeler güneş gücünden yararlanmak için alternatif yollar arıyor. Bu noktada devreye giren yüzer güneş panelleri (yüzer fotovoltaik sistemler), kısıtlı alana sahip ülkelerin güneş gücünden daha fazla yararlanmasını sağlıyor.
Halihazırdaki hidroelektrik santrali rezervuarlarına yerleştirilebilen yüzer güneş panelleri, farklı alanlara da kurulabiliyor. Tüketicilere elektrik ulaştırmak için şebeke altyapısına sahip olan ve bu sayede maliyeti düşüren hidroelektrik santrali rezervuarına kurulan yüzer güneş güç panelleri, güneş ışığının verimsiz olduğu anlarda hidroelektrik sisteminden yararlanmayı, güneş ışığının kâfi olduğu vakitlerde ise güneş gücünden elde edilen elektriği rezervuarda depolamayı sağlıyor.
Elektrik üretiminde küçük hisseye sahip olan yüzer güneş panellerinin, dünyadaki tüm hidroelektrik santrali rezervuarının yüzde 10’una kurulmasıyla fosil yakıt kaynaklı tüm tesislerin elektrik üretim kapasitesine eş kıymet ölçüde güneş gücü elde edilebileceği hesaplanıyor.
HİBRİT KULLANIM ARAZİ KORKUSUNU DA ORTADAN KALDIRIYOR
Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Elektrik Tesisleri Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Bülent Ora, ülkelerin hem güç arz güvenliğini koruyup hem de ekonomik kalkınmayı sağlayarak karbon emisyonunu azaltmak için yenilikçi tahliller aradığını bu nedenle de klâsik yenilenebilir güç kaynaklarının yerine rüzgar ve güneş çiftlikleri üzere alternatiflere yöneldiğini söyledi.
Geniş toprağa gereksinim duyulan bu metotların, kâfi alana sahip olmayan ülkeler için kasvet doğurduğunu belirten Oral, alan tasarrufunda bulunmak için güneş gücü panellerinin çatılara, rüzgar türbinlerinin ise denizlere kurulduğunu anlattı.
Yüzer fotovoltaik sistemlerde de süratli bir büyümenin kelam konusu olduğunu bildiren Oral, “Günümüzde yüzer güneş santrallerinin kullanımına rezervuarlarda, göllerde, denizlerde, su arıtma havuzlarında ve hidroelektrik santrallerinde rastlanıyor. Hidroelektrik santrallerindeki hibrit kullanım, arazi tasasını da ortadan kaldırıyor. Hidroelektrik gücünün düştüğü anlarda fotovoltaik sistemlerden yarar sağlanabiliyor.” dedi.
YÜZER PLATFORM OLUŞTURMA TEKNOLOJİSİ GELECEKTE ÖNE ÇIKABİLİR
Yüzer güneş güç sistemlerinde tasarım ve ekipman seçiminin, santralin kullanım ömrünü belirlediğine dikkati çeken Oral, dalga, şiddetli fırtına, sarsıntı ve tsunami üzere çevresel risklere karşı uygun gereçlerin seçimi konusunda dikkatli olunması gerektiğinin altını çizdi.
Açık denizdeki rüzgar santrallerinin büyük bir kısmının sabit olduğunu lakin mevcut yüzer rüzgar santrallerinin de gürültü kirliliği nedeniyle kıyıdan çok uzak alanlara kurulduğunu hatırlatan Oral, “Yüzer güneş güç sistemleri ise kıyıya daha yakın alanlara, kullanılmayan su rezervuarlarına ya da göllere kurulabilir. Açık denizler, yüzer güneş güç santrali için şu an çok kullanılan bir tercih değil. Açık denizde kullanılacak rüzgar santrallerinde de sabitten yüzere geçiş kelam konusu olacak. Milletlerarası Güç Ajansının bir raporunda 2040’a kadar global açık deniz kapasitesinin yüzde 10’unu, 2050’de de yüzde 40’ını yüzer platformların oluşturacağı iddiası yer alıyor. Yüzer platformlar oluşturma teknolojisi gelecekte öne çıkabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
YAYGINLAŞMASI İÇİN TEŞVİK SAĞLANMALI
Yüzer güneş panellerinin buharlaşmayı azaltarak su güvenliğini artırabileceği, kurulduğu alanda gölgelenmeye neden olacağı için de su rezervuarındaki alglerin fotosentez oranını azaltarak, çoğalmalarının önüne geçilmesine katkı sağlayacağını vurgulayan Oral, yüzer sistemlerin başka alternatiflere kıyasla güç tasarrufunda daha başarılı olduğunu tabir etti.
Sistemlerin yaygınlaştırılması için gelişmekte olan ülkelerin teşebbüslerde bulunduğunu aktaran Oral, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Yüzer güneş panellerinin buharlaşmayı azaltması, su yosunlarının büyümesini engellemesi, fotovoltaik panellerin verimli olması, hidroelektrik santrallerine kurularak hibrit olarak çalışabilmesi üzere avantajlı istikametleri mevcut. Bunların hayata geçirilerek pak güce erişilmesi için de teşvik sağlanması ve sanayi altyapısının geliştirilmesi gerekiyor.”
patronlardunyasi.com
