Yenişafak Gazetesi müellifi Yahya Bostan, Karadeniz’deki ‘hareketliliğe’ ait bir yazı kaleme aldı. Bostan, “İngiliz jetleri Rusya’nın tahıl taşıyan sivil gemilere saldırısını önlemek için Karadeniz’de devriye uçuşlarına başladı.” dedi.
İşte Yahya Bostan’ın o yazısı:
Bugün size Ukrayna-Karadeniz-Dağlık Karabağ ekseninde yaşanan, Türkiye’nin dikkatle izlediği, ulusal güvenliğimizi yakından ilgilendiren gelişmelerin acil durum haritasını çizeceğim. Başlayalım.. ABD Genelkurmay Lideri Milley “Hava kuralları alandaki şartları ağırlaştırmadan evvel Rusya’ya karşı atak için Ukrayna’nın 30 ila 45 günü kaldı” dedi.
Amerikalılar, Ukrayna’nın Haziran ayında başlayan karşı saldırısının tesirli olmadığını düşünüyor. Aşikâr ki bu savaş uzayacak. Tahıl koridoru yalnızca fakir ülkelere tahıl ulaştıran bir sistem değildi. Çatışmaların Karadeniz’e yayılmasını engelleyen bir emniyet sübabıydı ayrıyeten. Koridor askıya alındığında Ankara’nın tek opsiyonu mevcut sistemin tekrar işlerlik kazanmasıydı.
Daha evvel yazmıştık: Alternatif senaryolar ve tek taraflı adımlar belirsizlik ve daha fazla çatışma demekti. Sorunun tahlili için Ruslara daha evvel verilen kelamların -en azından bir kısmının- tutulması gerekiyordu. Moskova koridorun yine işlerlik kazanması için ileri sürdüğü kaidelerin sayısını ikiye kadar indirdi (Swift ve sigorta meselesi). Lakin Batı, bu hususta adım atmıyor. Tahıl koridorunu yokuşa sürenler, macera arıyor.
KARADENİZ’DE İNGİLİZ UÇAKLARINA DİKKAT
Bu maceranın sonu belirli: Ruslar, Karadeniz’de müsaadesiz tahıl taşıyan gemileri gaye alacaklarını açıkladılar. Ukrayna’nın alternatif güzergahı Tuna’da tahıl silolarını vurdular. (Temmuz’dan bu yana 280 bin ton tahıl kül oldu.) Ankara yakın etrafında tansiyonun daha fazla artacağını öngördüğü için tahıl taşıyan hiçbir geminin Türk Boğazlarından geçişine müsaade vermiyor. Lakin birtakım ülkeler Ukrayna’yı tahıl gemilerini yola çıkarması için teşvik ediyor.
Karadeniz üzerinde uçan İngiliz savaş uçaklarının sayısında da önemli bir artış var. Radar kayıtları bunu söylüyor. Öğrendiğime nazaran bu uçakların bir kısmı Ukrayna’nın karşı saldırısına dayanak için istihbarat topluyordu. Lakin işin mahiyeti değişmişe benziyor. Downing Street açıkladı. İngiliz jetleri Rusya’nın tahıl taşıyan sivil gemilere saldırısını önlemek için Karadeniz’de devriye uçuşlarına başladı. Ankara’nın öngörü ve dertleri haklılık kazanıyor. Bir not: İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly’nin evvelki gün gerçekleşen Ankara ziyareti, mevkidaşı Hakan Fidan’la görüşmesi zamanlama açısından kıymetlidir.
AZERBAYCAN SONUNA KADAR GİTMEKTE KARARLI
Eksenin doğu ucunda, Dağlık Karabağ’da da hareketlenme var. Gelen raporlara nazaran; Ermenistan kuvvetleri Azerbaycan mevzilerine ateş açıyor. Bölgeye yığınak yapıyor. Siper kazıyor. Mayınlama faaliyetlerinde bulunuyor. Özetle hücum hazırlığı yapıyor. Ermenistan’ın Karabağ’da gayrimeşru seçimlere yeltenmesi tansiyonu artırıyor. Azerbaycan gelişmeleri dikkatle izliyor. Dağlık Karabağ zaferinin akabinde taraflar ortasında yapılmış bir mutabakat var. Bakü bu muahedenin tam manasıyla uygulanmasını istiyor. Putin’in de bu hafta vurguladığı üzere Ermenistan mutabakatla Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğunu resmen kabul etti. Lakin Zengezur Koridoru’nun açılması konusunda ayak sürüyor. Hafta içinde Azerbaycan Genelkurmay Lideri Veliyev Ankara’daydı. Türk muhataplarla görüşmeler yapıldı. Bir perde gerisi: Bakü, Zengezur Koridoru açılmazsa adım atmak ve sonuna kadar gitmekte kararlı.
AÇIK YARAYI KAŞIYANLAR
Bölgedeki kırılganlığı gören aktörler fırsat kolluyor. ABD, Ukrayna’ya odaklanan Rusya’yı meşgul etmek için Güney Kafkasya’ya girmeye çalışıyor. Ermenistan’la Kartal Partner 2023 isimli bir tatbikat düzenliyor. Tatbikata katılan asker sayısı kayda kıymet olmasa da “Amaç Ermenistan’ı NATO standartlarına hazırlamak” yorumları yapılıyor. Rusya tatbikata yansılı. Bu ortada Paşinyan, Putin’i kızdırma kıymetine Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nin kararlarını bağlayıcı olarak kabul eden Roma Tüzüğü’nü onayladı. Moskova Erivan’a dostça olmayan adımları nedeniyle nota verdi. İran, Ermenistan’ın dostu. Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ zaferini hezimet olarak görüyor. Bu krizde de evvel Ermenistan’ı destekledi. (İsrail de Azerbaycan’ı destekliyor) İran Savunma Bakanlığı Ermenistan’ın toprak bütünlüğüne akın olması halinde çatışmalara müdahil olacağını açıkladı. Daha sonra Moskova tarafından uyarılmış olmalı ki geri adım attı. “Bölge jeopolitiğinde hiçbir değişikliği kabul etmiyoruz” dedi. Ankara’nın da Tahran’a “Ne kıymetine olursa olsun Azerbaycan’ın yanındayız” iletisi verdiğini not edelim.
ANKARA’NIN POZİSYONU
Tüm bu yaşananlar Ukrayna-Karadeniz-Güney Kafkasya ekseninde yapılmak isteneni ortaya koyuyor. Tansiyonu artırıyorlar. Ankara tabloyu görüyor. Tahıl Koridoru’nun devamını istemesi de Ermenistan’ı uzlaşmaz tavrından vazgeçmeye çağırması da bu yüzden. Cumhurbaşkanı Erdoğan, durumu özetlerken “Bölgeyi sükunete davet etmekten diğer dermanımız yok” tabirini kullandı. Ankara daha ne desin?
patronlardunyasi.com
