Dünya Gazetesi’nden Cem Kütük’ün haberine nazaran, Ukrayna Savaşı sona erdiğinde Avrupa’nın tekrar Rus gazına gereksinim duyup duymayacağı tartışılıyor.
Rusya’ya uygulanan ambargo sonrasında tarihi doruklarını gören, ABD gazının deniz yoluyla devreye girmesinin ve kışın beklenenden ılıman geçmesinin akabinde süratle eski düzeylerine dönen Avrupa doğal gaz fiyatları, Norveç’in üretim tesislerinin bakıma girmesi ve Groningen gaz alanının kapatılmasının akabinde haziran ayında yüzde 25 arttı.
AVRUPA’NIN GAZ TALEBİNDE AZALMA
Avrupa’nın gaz talebi kimi kimya ve gübre tesislerinin üretim durdurması ve yenilenebilir güç yatırımlarındaki artışla birlikte azaldı. 2030’a yanlışsız, nükleer ve yenilenebilir güç yatırımları ve karbon salımı sınırlamaları ve artan LNG ithalatı ile kıtanın Rus gazına muhtaçlığının ortadan kalkacağı hesaplanıyor.
Boru çizgileri üzerinden Avrupa’ya ulaşan Rus gazının rekabetçiliği karşısında Avrupa pazarından büsbütün silinme ihtimali bana gerçekçi gelmiyor. Mevcutta yıllık 400 milyon ton civarında olan LNG üretiminin güç devlerinin mevcutta açıklanan yatırımlarıyla 2027’de 500 milyon ton seviyesine çıkacağı göz önüne alındığında, orta vadede doğalgaz ve LNG fiyatlarının mevcut düzeylerin kalıcı halde üzerine yerleşmesi sıkıntı.
Petrolde yılın ikinci yarısında üretim kesintileri ve Çin’in muhtemel artan talebi 80 dolar düzeylerinin korunmasını sağlayabilir. 2023-2027 devrinde devreye girecek yeni üretimlerle birlikte, Çin başta olmak üzere üretime dayalı ekonomilerde büyümeler tekrar hızlanmadıkça fiyatın 70 dolarlar seviyesine inmesi sürpriz olmayacak.
Uluslararası Güç Ajansı bu yıl güneşten elektrik üreten sistemlere toplam yatırım meblağının 382 milyar doları bulmasını bekliyor. Yılbaşından bu yana güneş panellerinde kullanılan polisilikon fiyatında yüzde 63, modül fiyatında ise yüzde 25 seviyesinde gerçekleşen gerileme, global güneş paneli talebini olumlu etkiledi.
Sektör oyuncuları panel fiyatlarındaki gerilemenin yılın ikinci yarısında sürmesini bekliyor. Dünyanın en büyük beş panel üreticisinin bu yıl gerçekleştirdiği kapasite artırıcı yatırımların fiyatı 7.5 milyar doları buldu. ABD ve Avrupa’da panel üretimine getirilen teşvikler 2024’te bu iki bölgede (Başta Wacker Chemie’nin olmak üzere) yeni kapasitelerin devreye girmesini sağlayarak panel fiyatlarını daha da baskılayacak.
2014’TEN BU YANA EN YÜKSEK SEVİYEDE
Mevcutta kullanılan paneller en fazla yüzde 24 verimlilikte. Üreticiler randımanı yüzde 25’in ötesine geçirecek yeni panel teknolojileri (n-tip mono wafers; TOPC) üzerinde çalışıyor. Kömür ise rönesansını yaşamakta. Toplam dünya elektrik üretiminin yüzde 35’ini oluşturan kömürden elektrik üretimi 10,317TWh ile 2014’ten bu yana en yüksek düzeyde.
Gerek termal gerekse kok kömürü üreticileri, son 30 yılın en yüksek fiyatları sayesinde son on iki ayda yatırımcılarına rekor seviyede temettü dağıttılar. Karbon salımı sınırlamaları nedeniyle, bu rönesansın kısa sürmesi mümkün görünüyor çünkü kömür fiyatları da doğalgaz fiyatları üzere değerli ölçüde geriledi.
Uzakdoğu da hala elektrik üretiminde yüksek oranda kullanılan kömürün önümüzdeki birkaç yıldaki talep dinamiğini bu ülkelerin başka kaynaklara yönelme suratı belirleyecek. Çelik sanayi kaynaklı kok talebinin orta vadede salım kısıtlamalarına karşın, yeşil hidrojen arzının makul fiyat düzeylerine ulaşmasına dek canlı kalmasını beklemek yanlış olmaz.
Enerjide 2030 sonrasının gündemini elektrikli araçların yaratacağı elektrik talebindeki artış, yüksek karbon salımına sahip sanayilerde yeşil hidrojenin, deniz nakliyeciliğinde ise metanol başta olmak üzere daha pak gemi yakıtlarının benimsenme oranı belirleyecek. Görünen o ki güç maliyeti artışları birçok endüstride rekabet istikrarlarını değiştirecek. Bugünlerde pek konuşulmasa da, üretici şirketlerimizin bu ajanda için hazırlığa behemehal başlaması, 2030 sonrasında Türkiye’nin büyüme potansiyeli ve ihracat başarımı için belirleyici olacak.
patronlardunyasi.com
