Meltem Günay
Dünyayı ve Türkiye’yi etkileyen kuraklık en çok tarım eserlerini vuruyor. Çiftçiler, kuraklık nedeniyle güç günler yaşarken, üretim kapasitelerinin düşmesi önümüzdeki devirde bir çok eserin fiyatların artmasına neden olacak. Türkiye’nin en büyük ayçiçek üretim alanı olan Trakya Bölgesi’nde yaşanan kuraklık, tarladaki ayçiçeklerinin büyümemesine neden olurken, rekor rekolte kaybına neden olması bekleniyor.
REKOLTEDE YÜZDE 70 DÜŞTÜ
Trakya bölgesinin Türkiye çapında en fazla ekim yapılan alan olduğunu belirten Trakya Tohumcular Derneği İdare Heyeti Lideri Ziraat Yüksek Mühendisi İbrahim Toruk, “Bölgede üretim alanımız yıllara nazaran yüzde 27 ile 45 ortasında değişiyor. Bu sene kışın kurak geçmesi ve o kuraklığın devam etmesi rekoltede yüzde 70’lere varan kayıplara neden olacağını düşünüyoruz” dedi.
Bunun çok yüksek sayılar olduğunu lisana getiren Toruk, şu anda hem Tarım Vilayet Müdürlüğü hem de Ziraat Odası’nın bölgede ağır olarak çalışmalarını sürdürdüklerini belirtirken, kendi tespitlerinin de bu sayıların gerçekleşeceğini gösterdiğini kaydetti.
AYÇİÇEKLER CÜCE KALDI
Toruk müşahedelerini de şöyle aktardı; ”Benim boyum 1.68. Olağan kurallarda evvelki yıllarda ayçicek tarlasına girdiğimde ayçiçeklerinin uzunluğu benden yüksek olurdu bu sene benim dizlerime geliyor. Bu imaj bile durumun vehametini gösteriyor.”
ÇİFTÇİLER HAYAL KIRIKLIĞI YAŞAYACAK
Ayçiçeğinin yazlık eser olduğunu, kolay büyüdüğünü lisana getiren Toruk, “Çiftçiler bu sene uzun yıllardır aldıkları randımana ulaşamayacak. Bir gelir beklentisi var lakin bu sene hayal kırıklığı” dedi.
YAĞ BİTKİLERİ FİYATLARINDA BÜYÜK ARTIŞ BEKLİYORUZ
Kuraklığın yalnızca ülkemizin sorunu olmadığını söyleyen Toruk kelamlarını şöyle sürdürdü; “Dünyada yağ bitkilerinin randımanında kuraklıktan ötürü büyük sorun var. Soya, ayçiçeği, mısır ve palm yağı rekolteleri düşüyor. Palm yağında Malezya’nın El Nino tesirine girmesinden ötürü harikulade bir fiyat artışı var. Mart ayından sonra şu anda en yüksek fiyata ulaştı.
Ayçiçeğine baktığımızda, en büyük üretici Karadeniz çanağıdır. Şu anda Ukrayna-Rusya savaşının devam etmesi o bölgede ayçiçeği üretimini baltaladı. Üzerine bir de kuraklık geldiği vakit tabi ki fiyatlar çok yükselecek. Bakın bir ay evvel ayçiçeği Edirne Borsası’nda 10 liraya süreç görüyordu bugün 14 Lira. Bir ayda yüzde 40 arttı ve bu artışın devam edeceğine inanıyoruz. Türkiye yağ bitkilerinde dışa bağımlı bir ülke. Biz üreticiler Türkiye’nin gereksiniminin yüzde 70’ini karşılıyordum ancak bu durumda karşılayamayacağız. Güç krizi, dolar kurunun yüksekliği ve dünyada üretiminin az olmasından ötürü yağ bitkilerinin fiyatlarında büyük artış bekliyoruz.”
DÜNYA ZEYTİNYAĞI ÜRETİM VARSAYIMLARI 5 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNDE
Global zeytin üretiminde de iklim değişikliği, çok sıcaklık ve kuraklığın olumsuz tesiri artarken, bu dönem zeytinyağında rekolte beklentisi son 5 yılın en düşük düzeylerine çekildi.
Avrupa Birliği’nin (AB) zeytinyağı üretimi 2017-2018 devrinde 2 milyon 188 bin ton iken 2018-2019 devrinde 2 milyon 264 bin tona yükseldi. Bu ölçü, takip eden dönemde 1 milyon 920 bin ton düzeyine gerilerken, 2020-2021’de 2 milyon 51 bin ton düzeylerine çıktı.
AB’nin 2021-2022 devrinde 2 milyon 272 bin ton olan zeytinyağı üretiminin, bu dönem son 5 yılın en düşük düzeyi olan 1 milyon 385 bin tona gerileyeceği öngörüldü.
AB DIŞI ÜLKELERDE DE DÜŞÜYOR
AB dışı ülkelere bakıldığında ise toplam zeytinyağı üretiminde 2021-2022 döneminde 1 milyon 127 bin ton olan ölçünün 2022-2023 döneminde 1 milyon 120 bin tona düşeceği iddia edildi.
Dünya toplam zeytinyağı üretimi de 2017-2018 döneminde 3 milyon 379 bin ton, 2018-2019’da 3 milyon 304 bin ton, 2019-2020’de 3 milyon 269 bin ton, 2020-2021’de 3 milyon 3 ton, 2021-2022’de 3 milyon 398 bin ton oldu. 2022-2023 kestirimi ise üretimde öngörülen yüzde 26,3 azalışla 2 milyon 505 bin ton olarak belirlendi. Böylece dünya zeytinyağı üretim kestirimleri 5 yılın en düşük düzeylerine çekildi.
patronlardunyasi.com
