Tarım ve Orman Bakanlığı, pide, lahmacun, börek ve gibisi besinlerin üretiminde kullanılan gereçlerin kontrolüne ait talimatı yeniledi. Kamuoyunda büyük tartışma yaratan ve iptal edilen kontrol talimatı yenilenirken bu defa daha açık ve anlaşılır bir lisanla kaleme alındı. Yeni talimat yedi husustan oluşurken, kırmızı et beyaz et karışımıza için verilmeyeceğinin altı çizildi.
Ekonomim’den Ali Ekber Yıldırım yazısında bu mevzuya dikkat çekerek şunları kaleme aldı;
Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Vekili Hüseyin Arap’ın Bakan ismine imzalayarak 6 Haziran 2023 tarihinde 81 Vilayet Müdürlüğü’ne gönderdiği talimatta “Perakende işletmelerde sunulan pide, lahmacun, börek vb. eser harçlarında alınan numunelerde; eserin sunum biçimine bağlı olarak vurgulayıcı sözler kullanılmadan servis edilen pide, lahmacun, börek harcı üzere eserlerde kanatlı eti ve sakatat tespit edilmiş olması durumunda, resmi denetim sonucunun tağşiş olarak değerlendirilmemesi gerektiği belirtilmişti.”
Ayrıca, pide, lahmacun, börek, mantı vb. üretilmek üzere hazırlanmış çiğ eser harçlarında histolojik muayene ve kanatlı eti aranması kapsamında numune alınmaması isteniyordu.
BAKAN TALİMATIN YENİLENECEĞİNİ DUYURMUŞTU
Pide, lahmacun, börek ve öbür eserlerde kullanılan materyalin denetlenmeyeceği ve tüketici sıhhatinin tehlikeye atılacağı gerekçesiyle bu talimata çok büyük reaksiyon oldu. Reaksiyonlar üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı evvel basın açıklaması ile hususa açıklık getirmeye çalıştı. Yansılar dinmeyince Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı İzmir’de bahse ait yaptığı açıklamada talimatın kamuoyunda yanlış anlaşıldığını belirterek şunları söyledi: “Bizim bu bahiste daha dikkatli olmamız gerekir. Bu büsbütün bir iç uygulamanın, iç talimatın yayınlanmasıydı. Arkadaşlarımıza da talimatı verdik. İç talimatları yenileyecekler. Kamuoyunun da bu hassasiyetini böylelikle gidermiş olacağız. Artık lahmacunun içerisinde her şey olacak mı? Katiyen kelam konusu değil. Şayet siz bir lahmacun yiyecekseniz onun içerisinde olması gereken neyse onun gerecini benim arkadaşlarım tıpkı halde denetim edecekler ve denetleyecekler. Bu vakte kadar ne yapıldıysa, ne olması gerekiyorsa, neye müsaade verilmesi gerekiyorsa tıpkı formda devam edecek. ‘Artık istediğiniz üzere bunu yapabilirsiniz’ formunda müsaade verilmesi yahut buna müsaade verecek bir talimatın yayınlanması kelam konusu bile değil.”
KAMUOYU HASSASİYETİNE VURGU
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıkladığı üzere pide, lahmacun, börek üzere besinlerin üretiminde kullanılacak gereçlerin kontrolü ile ilgili talimat yenilendi. Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Vekili Hüseyin Arap’ın Bakan ismine imzalayarak 81 Vilayet Müdürlüğü’ne gönderdiği yeni talimatta bilhassa kırmızı et ile beyaz et karışımına müsaade verilmeyeceği, kontrollerin sürdürüleceği tabir ediliyor.
YENİ TALİMAT YEDİ UNSURDAN OLUŞUYOR
Yeni talimatta hususun kamuoyunda yarattığı hassasiyete dikkat çekiliyor. İKTİSAT Gazete’nin ulaştığı talimat şöyle: “İlgi yazıda belirtilmiş olan konuların kamuoyunda gereğince anlaşılamaması ve oluşturduğu hassasiyet nedeniyle, aşağıda belirtildiği halde bahse açıklık getirilmiştir.
Türk Besin Kodeksi- Et, Hazırlanmış Et Karışımları ve Et Eserleri Bildirimi 5. hususu 2. fıkrasında; ‘Bu Bildiri kapsamına girmeyen mantı, içli köfte, çiğ köfte, kadınbudu köfte, lahmacun, pide, kebap, pizza üzere yemek, hazır yemek, tabildot yemek ve mezelerin üretiminde kullanılan çiğ et, kıyma, kanatlı kıyma ve et eserleri bu bildirime uygun olur’ ibaresi yer almaktadır.
KIRMIZI ET BEYAZ ET KARIŞIMINA MÜSAADE VERİLMEYECEK
Bu doğrultuda;
1- Pide, lahmacun ve börek üzere besinlerin üretiminde etiket bilgisi ve beyanı dışında farklı hayvan tiplerinden etlerin ve sakatatın birbirleri ile karıştırılamayacağı (Sığır eti ve koyun/keçi eti karıştırılabilir, kırmızı ve beyaz et karıştırılamaz),
2- Pide, lahmacun ve börek üzere besinlerin üretiminde kırmızı et dışında farklı bir et çeşidi kullanılacaksa (tavuk eti, deniz eserleri vb.) bunun yalnızca “menüde ya da eser isminde içeriğini bildirmek kaydıyla; pide (tavuklu) ya da tavuklu pide/börek” biçiminde son tüketiciye açık biçimde bilgi vermek şartıyla son tüketiciye sunulması ve üretilen eserde yalnızca tek hayvan tipinin etinin kullanılmasına müsaade verilmesi (ya yalnızca tavuk eti, ya yalnızca kırmızı et gibi),
NUMUNE ALINIMINA DEVAM EDİLECEK
3- 2023 Yılı Besin Numune Alma Planı çerçevesinde yer alan 2023 Yılı Vilayet Besin Numune Alma Planı kapsamında pide, lahmacun, börek, mantı vb. Üretilmek Üzere Hazırlanmış Çiğ Eser Harçlarında Histolojik Muayene ve Kanatlı Eti Aranması Programı kapsamında numune alımına devam edilmesi,
4- Numune alım süreçleri; pide, lahmacun vb. eserleri üreten işletme tarafından pide, lahmacun vb. eserleri üretmek üzere hazırlanan harçtan alınması, şayet numune alımı esnasında pide, lahmacun vb. eser harcı o anda tükenmiş durumdaysa ya da eserlerin daha evvelce hazırlanıp pişirilerek son tüketiciye sunulan, hâlihazırda harcı olmayan bir işletmeyse (ör: kır pidesi vb.), numunenin son eserden alınması, ayrıyeten, numune alımı esnasında tutulan resmi denetim raporuna ve numune alma tutanağına, alınan harcın pide, lahmacun vb. üretilmek üzere işletme tarafından kullanılacak harçtan alındığının açık olarak belirtilmesi,
5- Kelam konusu eserlerin üretiminde kullanılan hammadde niteliğindeki bileşenlerin (et, süt, peynir, un, yağ vb.) tek başına yapılacak denetimlerinde, bu eserlere ait ilgili kodeksinde belirtilen eser özelliklerinin temel alınması,
6- Kamuoyunda ve işletme sahipleri tarafında oluşan yanlış algı sebebiyle, rastgele bir mağduriyet yaşanmaması için, resmi denetimler esnasında talimat kararları doğrultusunda kelam konusu eserleri üreten işletme yetkililerine acilen bilgilendirme yapılması,
7- Kırmızı etten üretildiği beyan edilen pide, lahmacun ve börek üzere besinlerin harcında farklı cinsten hayvan eti ve sakatat için numune alınması,
Söz konusu resmi kontrol ve denetimlerin üstte belirtilen asıllara nazaran yürütülmesi, rastgele bir uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda uygunsuzluğun niteliğine nazaran 5996 Sayılı Kanunun ilgili unsurları yeterince yasal süreç uygulanması konusunda;
Gereğini rica ederim.
Hüseyin ARAP
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı V.”
İKİ TALİMAT ORTASINDA BÜYÜK FARK VAR
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı iki talimat ortasında çok büyük fark var. Birinci talimatta pide, lahmacun, börek ve öteki besin eserlerinin üretiminde kullanılan gerecin kontrolü için numune alınmaması bilgisi yer alırken, yeni talimatta farklı tıptaki etlerin birbirine karıştırılamayacağı, numune alınarak kontrol yapılacağı anlaşılır bir lisanla tabir ediliyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın bu misyona geldikten sonra karşılaştığı birinci sıkıntıda kısa müddette müdahale ederek düzeltme yapması dikkat çekti.
patronlardunyasi.com
