Ticaret Bakanlığının “Dış Ticaret Lojistiği” raporundan derlenen bilgiye nazaran, kıtalar ortasında bölgesel merkez olan ve Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’nun geçiş koridoru üzerinde yer alan Türkiye, dünyanın en kıymetli lojistik üslerinden biri olabilecek pozisyonda yer alıyor. Türkiye, bölümdeki global gelişmelerden en çok ekonomik yarar sağlayacak ülkeler ortasında bedellendiriliyor.
Doğu-batı ve kuzey-güney ekseninde Türkiye’den geçen taşıma koridorları üzerinde lojistik hizmetlerin birleştirilmesi, ölçeklerin büyümesi ve intermodal nakliyat (yüklerin birden fazla taşıma tipiyle taşınması) için aktarma merkezleri oluşturulması, ülkenin global amaçları ortasında yer alıyor. Ülke, stratejik pozisyonu bakımından geniş çapta dış ticaret hacmine sahip birçok pazara erişim sunuyor. Türkiye’nin Doğu Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya kolay erişim imkanı sağlayan avantajlı coğrafik pozisyonu, bölgedeki nakliyecilik faaliyetleri için bir üs fonksiyonu görmesini sağlıyor.
BÜYÜK YATIRIMLAR NAKLİYATI KOLAYLAŞTIRIYOR
Türkiye’de lojistik bölümünün geliştirilmesi ismine çok kıymetli projeler hayata geçirilirken, bu alanda çalışmalar sürdürülüyor. İstanbul Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, Marmaray, 1915 Çanakkale Köprüsü, Bakü-Tiflis-Kars tren sınırı, yüksek süratli tren sistemleri üzere altyapı yatırımları, Türkiye Lojistik Master Planı çalışmaları, demiryolu nakliyatının özgürleştirilmesi ve Ticaretin Kolaylaştırılması Muahedesi kapsamında sürdürülen çalışmalar üzere gelişmeler, ulusal ve milletlerarası nakliyat faaliyetlerini kolaylaştırıcı rol oynuyor. Son 20 yılda gerçekleştirilen yaklaşık 183 milyar dolar fiyatındaki ulaştırma-altyapı yatırım ve harcamalarının temel amacı, Türkiye’yi lojistik bir üs haline getirmek ve Asya ile Avrupa ortasında süratli ve kesintisiz bir ilişki sağlamak olarak belirlendi.
LOJİSTİK DALI TÜRKİYE İÇİN KIYMET TAŞIYOR
Türkiye’de lojistik ve nakliyat dalının hizmet ihracatından aldığı hisse her geçen yıl artmaya devam ediyor. 2022 yılında yapılan 90,5 milyar dolarlık hizmet ihracatının 36,6 milyar dolarlık kısmı, lojistik ve nakliyecilik hizmetleri kesiminde gerçekleştirildi. Bu oran, lojistik bölümünün ülke açısından ehemmiyetini ortaya koyuyor. Gelecek periyotta bu ölçünün daha da artırılarak 40 milyar dolar düzeylerine ulaştırılması hedefleniyor. Kelam konusu kesimin gelişiminde Bakanlık tarafından sağlanan dayanakların de büyük tesiri bulunuyor. Lojistik ve nakliyecilik hizmetleri bölümüne 2022 sonuna kadar genel dayanaklar kapsamında yaklaşık 2,7 milyon lira, Turquality Takviye Programı kapsamında ise yaklaşık 447 milyon lira dayanak sağlandı. Dış ticaret bilgileri nakliyat modları prestijiyle değerlendirildiğinde, 2022 yılında ihraç taşımaları için birinci sırada deniz yolu yer aldı. Toplam 254,2 milyar dolarlık ihracatın yüzde 59,1’i deniz yolu ile yapıldı. İkinci sırada yüzde 31 ile kara yolu, üçüncü sırada ise yüzde 8,1 ile hava yolu yer aldı, demir yolunun oranı yüzde 1 oldu. Öbür taşımaların hissesi ise yüzde 0,8 olarak belirlendi.
SEKTÖRÜN YEŞİL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA YİNE YAPILANMASI GEREKİYOR
Avrupa Birliği’nin açıkladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın lojistik ve nakliyat kesimi açısından da tesirleri bulunuyor. Burada, düşük emisyon ve güçle üretilen eserlerin mümkün olan en düşük emisyona sahip araçlarla taşınması değer taşıyor. Bu durum, lojistik ve nakliyat dalının yine yapılanmasını gerektiriyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında nakliyat kesimi için belirlenen birtakım maksatlar şöyle: “Sürdürülebilir ve akıllı hareketlilik stratejisi benimsenecek, çevreci araçlar ve alternatif yakıtlar (biodizel, bioetenol) desteklenecek. Düşük ve sıfır emisyonlu araçlara yatırıma odaklanılacak. Çevreyi daha az kirleten nakliyecilik modelleri öne çıkarılacak. Kara yolu ile yapılan nakliyatın yüzde 75’i demir yolu ve iç su yollarına aktarılacak. Havacılık emisyonlarının düşürülmesi amaçlanacak.”
