Kısa Dalga muharriri Sedat Bozkurt’un Merkez Bankası’nın siyaset faizi oranlarına ait yazısı dikkat çekti:
Yaklaşık 5 yıllık bir ortadan sonra AKP’nin gündeminde tekrar yeni anayasa var. 2015 seçimlerine kadar seçim beyannamelerinde uzun ve kararlı bir biçimde yer verdiği yeni anayasa vaadine AKP 2018 seçim beyannamelerinde değinmemişti bile. O beyannamede, yapılan anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanlığı sistemine geçiliyordu ve artık “her şey uygun olacak Türkiye şaha kalkacaktı” Bu tezli tanımlar o seçim beyannamesinin içinde mevcuttur. Yani Türkiye’nin gereksinimi olan anayasa değişikliği 2017 referandumu ile gerçekleşmişti, yargı bağımsız, yasama güçlü, karar alma sistemleri sağlıklı ve süratli oluyordu. Bunun sonucunda da refah artacak, demokrasi genişleyecekti. Ancak olmadı. Bunu AKP de gördü ve 2023 seçim beyannamesine yeni anayasayı tekrar taşıdı. 2018 seçim beyannamesinde hiç olmayan yeni anayasa, tekrar “12 Eylül 1982 darbesinin ürünü” olarak tanımlanan anayasadan kurtulmak için ülke gündemine geldi. Yeni anayasa aslında sıkışmış siyasete alan açmak ya da siyaseti öbür bir alana taşımak için tam bir “tehlike anında camı kırın” butonu üzere. Burada da bunu görüyoruz.
Hatırlayacağımız üzere yıllar öncesinde, içeriğini ve nerede başlayıp bittiğini bilmediğimiz cumhur ittifakının büyük ortağı MHP’de genel liderleri Devlet Bahçeli’nin “alayı burada” diyerek sayfalarını salladığı bir yeni anayasa değişiklik metnine tanıklık yapmıştık. Bu metin bir daha ortaya çıkmadı. Yani yeni anayasa vaadi ya da tartışması da bir tıp siyaset yapma aracı halini almış durumda.
‘SÜSLÜ CÜMLELER’
Bir marangoz inceliğinde hukuku, metinler üzerinden eğip bükme yeteneğine her anayasa tartışmasında tanıklık yaptığımız Cumhurbaşkanlığı Hukuk Heyeti üyesi Avukat Mehmet Uçum da yeni anayasa problemini ayrıntılandırarak tartışmaya katıldı. Uçum’un savlı bir de sloganı var: 1982 yerine 2023 anayasası.
Yine “süslü” cümle ve tariflerle, içinde biraz fantezi de barındıran sözlerle yeni anayasayı özetliyor Uçum. Genel tabirlerin içeriğine baktığınız vakit bu anayasayı yeni iktidara gelmiş ve en kıymetli vaadi özgürlük ve demokrasi olan bir partinin dillendirdiğini sanabilirsiniz. 21 yıllık bir iktidarın lisana getireceği bir metin olamaz yani.
Örneğin, “Kuşatıcı Anayasa: Türkiye’nin her ferdinin kendini asli ögesi olarak saydığı kapsayıcı Türk Milleti ve Türk Vatandaşlığı yaklaşımının temel olduğu anayasa” cümlesi. Tamam da nasıl? Bu yok. Zihin kodları daima etnik kimlik üzerinden çalıştığı için oraya odaklanıyorlar ve kurdukları cümlelerdeki acayipliği de fark etmiyorlar. “Her ferdin kendini asli öge saydığı” hoş söz, o vakit meydan meydan amaç haline dönüştürülen LGBTİ+’lar ne olacak? Bundan sicil amirinizin haberi var mı? Tabiatın en çok tahrip edilmesinin önün açan iktidarın, tabiatın korunacağını da “yeni anayasa” ya taşıması oldukça heyecan verici. Hele oradaki kamu faydası nitelemesi gözleri yaşartmıyor değil.
SEÇMEN YANLIŞ YAPAR
Adı 12 Eylül 1982 anayasası olan metin 7 Kasım 1982 tarihinde yapılan halk oylaması ile kabul edildi. Kabul oyu yüzde 92’ydi. Yani çok yüksek. Son seçimlerden sonra da koro halinde “milli irade tecelli etti, seçmen ne yaptı ise doğrudur” cümlelerini şahsen siyasetçilerin ağzından duydunuz ya. Onlara inanmayın. Halk en doğruyu yapıyor ise onun yüzde 92 ile onayladığı anayasayı niçin “tu kaka” ilan ediyor tıpkı siyasetçiler? Son birkaç seçimdir görülüyor ki seçmen yanlış da yapar. Sıkıntı seçmenin yanlış yapmasını önlemek. Memleketin düşüncesi burada. Seçmen yaptığı yanlışı çabucak anlayamaz, 12 Eylül Anayasasında görüldüğü üzere bu uzun yıllar alabilir.
(82 anayasasının referandumunun baskı altında yapıldığına ait çok görüş dinleyebilirsiniz, buradaki kriter, bu baskılara boyun eğmeyen ve hakikat yapan yüzde 7,5’luk seçmen kitlesinin varlığıdır. Yani doğrusunu yüzde 92 değil yüzde 7.5 yapmış o vakit, yani mutlak çoğunluk değil oldukça azınlık. Bu örnek daima aklınızda bulunsun)
İtip kaktıkları 82 anayasasının zati iskeleti duruyor, ruhu ve pek çok hususu değişmiş vaziyette. Anayasa metni 30 yılda 23 kere değişikliğe uğradı. Anayasa hususlarının yaklaşık 3’de 2’si değiştirildi.
AKP’nin anayasalarla olan sorunu varlığı, içeriği değil. Bugün örneğin, Cumhurbaşkanı hükümet sisteminde tam da Uçum’un tabir ettiği üzere olumlu ya da olumsuz yapılmak istenilen ne var ve hangi anayasa kararı buna pürüz oluyor? Kaldı ki anayasada en son şahsen kendileri tarafından büyük savlarla yapılan değişikliklere bile uymayan bir siyasi iktidar var. Erdoğan’ın 3’üncü kere aday olup cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturması, bakanların milletvekili adayı olması, milletvekili seçilince bakan olarak kalmaları. Buna örnektir. Uyulmayan birkaç somut örnek de Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları mahkemelerinin kararlarına uyulmaması, anayasal hakları bireylerin kullanmasının en somutu toplantı ve şov yürüyüş hakkının kullanılmamasıdır. Buradaki tek niyet yüzde 50 artı 1 olan cumhurbaşkanı seçilme oranını orta sıra mahcup bir biçimde dillendirdikleri üzere yüzde 40 artı 1’e indirmek. Yalnızca burada problem yaşıyorlar ve yaşayacaklar.
Ayrıca siyaset yapma alanları olan türban sıkıntısında Kılıçdaroğlu’nun atılımını bertaraf etmek için gündeme taşıdıkları ve rastgele bir muhtaçlığa karşılık gelmemesine rağmen siyaset yapma alanlarını kaybetmeme girişiyle oluşturan 2 unsurluk anayasa değişiklik metni. Sıkıntı budur yani.
ERDOĞAN’IN SİYASET KURGUSU
Tartışma daima özneleri yeni bakan olan isimler üzerinden yürüdü. Lakin bu yeni kurgunun bir de art planı bulunduğunu unutmayın. Erdoğan 2 atılım ile partisinde çok önemli bir tasfiye yaptı. Bunu çok ince yaptığını söylemek lazım. Ortalarında düşünce olduğu bilinen Süleyman Soylu ile Hulusi Akar’ı bakanlıktan uzaklaştırmak için bakanların ikisi hariç hepsini TBMM’ye taşıdı ve orada bıraktı. Turizm ve sıhhat bakanlarına da aday olmayacakları, siyaseti bırakmayı düşündüklerine ait açıklama şahsen Erdoğan tarafından yaptırıldı. Zira onlarla çalışmak istiyordu. Mevlüt Çavuşoğlu ile de çalışmak istiyordu lakin bu nedenle istisna yaratmamalıydı. Hakan Fidan’a da makam bulması lazımdı. Muhtemelen Çavuşoğlu Antalya’dan belediye lider adayı olacak.
Bu metoda muhatap olan Soylu da Akar da oldukça kızgın. Akar’ın bu kızgın hali periyot teslim merasiminde de imajlara yansıdı. Akar kızgınlığını reaksiyon haline getirecek ve TBMM’de hiçbir vazifesi kabul etmeyecek. TBMM çalışmalarına da çok katılmayı, küme toplantılarına bile gelmeyi düşünmüyor. Zira sıkıntıyı anladı, bu tasfiyeydi. Soylu politik profili daha yüksek bir isim. Daha politik davranacaktır. TBMM’de olmasa bile belediye lider adaylığı beklentisi muhtemelen vardır. Gösterilir mi? Bu biraz muallak ve muhtaçlığa bağlı Erdoğan siyasetinin bu üzere kararları.
Hakan Fidan bakan oldu. Başbakan olduğu vakit 15 Temmuz’da yaşadığı kasvet nedeniyle onu MİT Müsteşarlığı misyonundan almak isteyen Binali Yıldırım parti tüzüğündeki 3 periyot kuralı, kendisinin ağır talebine rağmen esnetilmedi ve aday gösterilmedi, cumhurbaşkanlığı yardımcılığı misyonuna de getirilmedi beklentisi olmasına rağmen. Buna çok bozuldu. Politik atakları anlayacak tecrübeye sahip olduğu için uzun vakittir uygulamada olan tasfiyenin yeni bir etabında olduğunu çabucak anladı. Onunla birlikte pek çok değerli isim de tasfiye planının içindeydi.
Ortalıkta gözükmediği için tartışmaların merkezinde olan Berat Albayrak da damatlık hukuka rağmen tasfiye edilenler listesinde. Evvelki bakanlardan Mehmet Muş, Nurettin Nebati ve Fatih Sönmez Albayrak kontenjanından bakandı. Artık Albayrak kontenjanından bakan koltuğuna oturan hiç kimse yok. Güç bakanlığı için Albayrak tarafından bir talep iletildiği ancak kabul edilmediğine ait bir bilgi de ortalıkta dolaşıyor. Ve iktisadın direksiyonunda bir devir yanına Erdoğan’ı da alarak çaba ederek tasfiye ettiği anlayışın en katı savunucusu oturuyor. Ve artık Erdoğan onun yanında.
Herkesin gözü Mehmet şimşek’te. Şimşek pazarlıklar sonucu kendisine garantili ve geniş bir alan açmış gözüküyor. Erdoğan yapısı gereği daima bu alana girip girip çıkacak lakin bu genel yaklaşımı etkilemeyecek. (BBDK’ya yaptığı son atama bunun fragmanı) Cevdet Yılmaz’ın Cumhurbaşkanı Yardımcılığı koltuğunda oturuyor olmasının nedeni de bu. Daima Şimşek ile Erdoğan’ın ortasında olacak. 2 ay içinde Şimşek faizleri yüzde 20’ye çıkaracak. Bunun onayı alınmış. Gerekmesi halinde bu oran 40’lara kadar çıkabilecek. Ekim’e kadar Şimşek sonuç alıcı her şeyi yapabilir. Çabucak aklınıza Nas gelmesin, iktisat gerçeklik alanı. Şimşek’in elinin rahat olduğunun en kıymetli göstergesi Merkez Bankası’na yaptığı atamayla görüldü. Erdoğan’ın muhakkak kabul etmeyeceği bir isim artık Şimşek’in tercihiyle orada oturuyor.
Erdoğan deneme yanılma usulüyle bir sefer daha kendisine diplomatik çizgi belirledi. Atandığı bakanlarla batıya yönelme niyetini ortaya koyuyor. Yalnızca Şimşek ile batının finans etraflarına ileti yok, Fidan ve İbrahim Kalın ile şahsen ABD’ye çok çok değerli ileti var ve bu alınmış gözüküyor.
Seçimler devrinde lisanlardan düşmeyen “yükselen Türk milliyetçiliği” telaffuzuna rağmen bakanların tamamı muhafazakâr. Ulusal Savunma Bakanı Yaşar Güler’i bilmiyoruz. Ziyaret edeceği müellifler aracılığıyla Hulusi Akar’da olduğu üzere tahminen bunu ögrenebiliriz.
patronlardunyasi.com
