Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın haberine nazaran, evvelki periyotta “yaktığı” dövizleri yine toplamaya başlayan Banka’nın swaplar dahil net rezervi 6 haftada 18 milyar dolara yakın artış gösterdi. Fakat birebir periyotta dolar kuru 6 liradan fazla yükseldi; TL yüzde 23,6 devalüe oldu.
BRÜT REZERV 110,4 MİLYAR DOLAR
Merkez Bankası bilgilerine nazaran, Banka’nın swap yoluyla elde edilmiş (emanet) dövizleri de kapsayan brüt rezervleri 30 Haziran-7 Temmuz haftasında 1 milyar 829 milyon dolar artarak 110 milyar 410 milyon dolara yükseldi.
Bir haftada altın rezervleri 852 milyon dolar azalarak 40 milyar 580 milyon dolara gerilerken, döviz rezervleri 2 milyar 681 milyon dolar artarak 69 milyar 835 milyon dolara çıktı. Brüt rezervlerdeki erimenin durması ve Merkez Bankası’nın yine rezerv biriktirmeye başlamasında, evvelki idarenin kesintisiz başvurduğu döviz satışlarına son verilmesi tesirli oldu.
‘EKSİ’DEKİ NET REZERV 13,2 MİLYAR DOLARA ÇIKTI
Brüt rezerv hacminde, 7 Temmuz prestijiyle 97 milyar 249 milyon dolar olan; bankaların mecburî karşılıkları ile Merkez Bankası’ndaki döviz mevduatları ve öbür dövize dayalı yükümlülükler de yer alıyor. Bu meblağ 30 Haziran-7 Temmuz haftasında yaklaşık 1,5 milyar dolar azaldı. Kelam konusu hacim düşüldükten sonra Banka’nın 7 Temmuz’daki “net rezervi” 13 milyar 166 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Net rezervler son haftada 3 milyar 341 milyon dolar artış kaydetti. 19 Mayıs’ta birinci sefer eksiye geçen kelam konusu swap dahil net rezerv, 2 Haziran prestijiyle eksi 5 milyar 697 milyon dolara kadar düşmüştü. 9 Haziran’da eksi 3 milyar 171 milyon dolara, 16 Haziran’da da 473 milyon dolarla tekrar artı seviyeye yükselmiş, 23 Haziran’da 9 milyar 190 milyon, 30 Haziran’da da 9 milyar 825 milyon dolara çıkmıştı.
SWAP HARİÇ NET REZERV
Merkez Bankası’nın açıklanan “net rezerv”i, swap yoluyla elde edilmiş emanet dövizleri de kapsadığı için gerçek net rezerv ölçüsünü görmek için swapları bundan düşmek gerekiyor. Kelam konusu hacim, 30 Haziran-7 Temmuz haftasında 1 milyar 169 milyon dolar daha büyüyerek 61 milyar 308 milyon dolara çıktı.
Swaplar düşüldüğünde Merkez Bankası’nın net rezerv meblağı anılan haftada 2 milyar 172 milyon dolar artarak eksi 50 milyar 314 milyon dolardan eksi 48 milyar 142 milyon dolara yükseldi. Yurt içi para karşılığında yapılan döviz forward ve future’ların toplam net konumu, diğer deyişle yerli para karşılığı süreksiz mühletle takas edilen dövizlerin stok verisi, swap hacmini oluşturuyor.
Bu varlıklar Merkez Bankası kasasında bulunmakla birlikte gerçek manada elde edilmiş bir rezerv niteliği taşımıyor. Buna nazaran, Merkez Bankası’nın kasasına, emanetler ya da yükümlülükler dışında ve kazanılmış nitelikte 48,1 milyar dolar yeni rezerv girmesi durumunda, net rezervi “sıfır”a yükselecek.
6 HAFTADAKİ NET REZERV ARTIŞI
Yeni iktisat ve Merkez Bankası idaresinin iş başında olduğu 26 Mayıs-7 Temmuz devrine bakıldığında; Banka’nın brüt rezervlerinin kelam konusu 6 haftada 11 milyar 958 milyon dolar arttığı belirlendi.
Brüt rezervler 26 Mayıs haftasını 98 milyar 457 milyon dolardan kapamıştı. Banka’nın 26 Mayıs’ta eksi 4 milyar 405 milyon dolar olan, 2 Haziran’da 5 milyar 697 milyon dolara kadar inen (swap dahil) net rezervin de kelam konusu 6 haftalık periyotta 17 milyar 571 milyon dolarlık bir artış yaşandı.
Merkez Bankası’nın süreksiz müddetler için yerli para ile ödünç döviz edinimi olan swap süreçlerinin bakiyesi kelam konusu devirde 6 milyar 344 milyon dolar artarken, 7 Temmuz’da 48 milyar doların üzerinde bulunan swaplar hariç net rezervi de bu periyotta 11 milyar 227 milyar dolar büyüdü.
TL’DE REKOR PAHA KAYBI
Yeni periyotta Merkez Bankası, kura müdahale satışlarına son vermesi ile birlikte rezerv biriktirmeye başlarken; eksiye düşmüş net rezervler yine artıya geçerek büyüme sürecine girerken, kurlar da süratli yükseliş/TL’de önemli kıymet kaybı yaşandı. 26 Mayıs’ta 19,90 TL olan dolar kuru, 7 Temmuz prestijiyle 26,05 TL’ye yükseldi. Kelam konusu 6 haftada dolar TL karşısında yüzde 30,9 bedel kazandı.
Başka deyişle TL, bu periyotta dolara karşı yüzde 23,6 oranında devalüe oldu. İktisat etraflarında, kurdaki yükselişte Merkez Bankası’nın frene basmaktan vazgeçerek kurun piyasa dinamiklerine uygun bir seviyeye gelmesinin önünü açmasının tesirli olduğu lisana getirilirken, yükselişin nerede duracağı merak ediliyor.
SADELEŞME KARARININ TESİRİ
Ekonomi etraflarında, kurdaki yükselişte Merkez Bankası’nın sadeleşme kararlarının tesirine de işaret ediliyor. Bankaların menkul değer tesisi yükümlülüğünde değişikliğe gidilmesi, bilançolardaki Türk Lirası yüküne ait yükümlülüğün yüzde 60’tan yüzde 57’ye düşürülmesi üzere düzenlemelerin tesirli olduğu belirtiliyor. Yaşanan son kur yükselişi, birçok bankanın bilançosunda Türk Lirası’nın hissesini yüzde 60’ın altına indirmişti. Karşılıklara ait yayımlanan kararda, sadeleşmenin kademeli olarak devam edeceği vurgulanıyor.
KURDA YÜKSELİŞ SÜRECEK Mİ?
Kurda izleyen periyottaki seyri, Merkez Bankası’nın izleyeceği faiz siyaseti ve sıkılaşma suratının belirleyeceği söz ediliyor. Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası Başkanlığına getirilmesinin akabinde 22 Haziran’da yapılan birinci Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısında siyaset faizi 650 baz puanlık artışla yüzde 8,5’tan yüzde 15’e yükseltilmişti.
PPK, Erkan başkanlığındaki ikinci toplantıyı bu hafta (20 Temmuz) yapacak. Öte yandan dolar/TL kurunda tepenin 26- 30 bandında oluşacağı, akabinde da ek sıkılaştırma ve ek sadeleşme adımlarının geleceği ve kurun bu düzeylerde kalabileceği tarafında varsayımlar yapılıyor.
Turizmde canlanmayla birlikte döviz girişinin artacağı, TL’deki paha kaybının yabancı yatırımcılar açısından TL finansal araçlara yatırımı cazip hale getirdiği, bunun da kurun daha fazla yükselmesinin önüne geçeceği, genel olarak kurların seviyesindeki seyrin, izleyen periyotta Türkiye’ye girecek yabancı sermaye ölçüsüne endeksli olacağı kaydediliyor.
patronlardunyasi.com
