Toygun ATİLLA yazdı
GÖREVE GELMEDEN TENKİTLER BAŞLADI
Türkiye’de kimi kesitler daha misyona gelmeden Hafıza Gaye Erkan’ı eleştirmeye başladılar.
Hatta öylesine ileri gittiler ki, Türkiye’de kendisinin PR’nın yapıldığını, başarılarla dolu olan öğrencilik hayatının gerçeği yansıtmadığını, CV’sinin uydurma olabileceğini bunun da nedeninin First Republic Bank’ın batış sürecinde katkısından ötürü olduğunu söz ettiler.
Bunu söyleyenler, sıradan ve Türk siyasetine at gözlüğü ile bakan bireyler olsaydı, önemsemezdim.
Ancak bu tenkitleri yapanlar ortasında Türkiye’nin saygın üniversitelerinden birinde Profesör unvanı ile misyon yapan bir isim olunca eleştirenler açısından durumun ne kadar da vahim olduğunu gördüm.
BBC üzere kıymetli bir yayın organında kaleme alınan bu tenkit yazısı kısa müddette alıcısını da bulmuştu. Allahtan yazıyı kullanan saygın internet platformlarından T24 kısa müddet sonra bu yazıyı sayfalarından silerek kaldırdı.
ATEŞTEN GÖMLEĞİ NEDEN GİYDİ?
Bugün sizlere, Hafize Gaye Erkan’ın neleri geride bırakarak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın başına geçmeyi, “ateşten gömleği giymeyi” kabul ettiğini ve First Republic Bank’taki sürecinin gerçek kıssasını anlatacağım.
ELAZIĞLI BİR AİLENİN TEK EVLADI
Hafize Gaye Erkan, Elazığlı makine mühendisi bir baba ve matematik öğretmeni bir annenin tek evladı.
Daha evvelki yazılarımı okuyanlar bilir, İstanbul Erkek Lisesi’ni 2’ncilikle, Boğaziçi Üniversitesini 1’incilikle bitiren, ABD’de Princeton Üniversitesi’ni “onur” derecesi ile bitirmiş bir isim.
Sonrasında atıldığı iş hayatı da en az öğrencilik hayatı kadar başarılı.
TÜRKİYE’YE GELDİ, NELERİ GERİDE BIRAKTI?
Şimdi gelelim, Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası başkanlığını kabul ederek neleri geride bıraktığına;
Hafize Gaye Erkan, 14 Şubat 2022’de dünyanın en büyük sigortacılık şirketlerinden ABD’li March Mc Lennan’ın İdare Heyeti üyesi olmuştu.
YILDA 1 MİLYON DOLAR KAZANIYORDU
Erkan’ın burada yıllık 1 milyon dolar, aylık ise yaklaşık 85 bin dolar maaş aldığı söz ediliyor. Hafize Gaye Erkan bu vazifeden ayrılarak Merkez Bankası Başkanlığı’nı tercih etti.
Merkez Bankası Başkanı’nın aylık maaşının brüt 161 bin TL yani 7 bin 700 dolar olduğunu düşünürsek, Erkan’ın bu vazifeye gelmesiyle aylık yaklaşık 74 bin dolardan olacağını hatırlatalım.
JP MORGAN’IN TEKLİFİ NEDEN MANALI?
Gelelim öteki tekliflere… Geçtiğimiz aylardan itibaren Erkan’a gelen teklifler ortasında en dikkat çekeni İspanyol bankacılık devi Santander’den oldu.
Toplam varlıkları 1.7 trilyon dolar olan İspanyol dev, en kıymetli ünitelerinden biri olan ABD’nin CEO’luğunu Erkan’a teklif etti.
En kıymetli iş tekliflerinden biri ise dünyanın en büyük finans kurumlarından JP Morgan’dan gelen iş teklifiydi.
Bu teklifin manası ise aslında Türkiye’de Hafize Gaye Erkan’ı eleştirenler için en büyük cevap niteliğindeydi.
Biliyorsunuz bu tenkitlerin odağında Hafize Gaye Erkan’ın First Republic Bank’ın batış sürecinde yer aldığı öne sürülüyordu.
Oysa ki, batan First Republic Bank’ı satın alan JP Morgan’ın iş teklifi yaparak bankayı ayağa kaldırması için birinci isim Hafize Gaye Erkan olmuştu.
FIRST REPUBLIC BANK SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?
Dünya gazetesi muharriri Kerim Ülker bugünkü yazısında Hafize Gaye Erkan’ın First Republic Bank’taki yaşadıklarını nefis özetlemiş, şöyle anlatmış:
“Bankanın sorun yaşadığı Mart 2023’te de dünyaca ünlü Financial Times, bankanın batış hikayesinde bir ayrıntıdan bahsediyordu. Gazeteye nazaran Erkan, idare konseyi toplantısında yöneticilerle ağır bir hengame etmişti. Haberde, idare ile Erkan arasında Aralık 2021 öncesinde gerilim yaşandığı, Erkan’ın bir fırtınanın yaklaşmakta olduğunu, faizler artmadan önce öbür bir strateji sunarak hazırlıklı olmak gerektiğinde ısrar ettiği vurgulanıyordu. Ancak bankanın kurucusu CEO Jim Herbert ve yakın dostlarının olduğu idare konseyi, bir sorunun olmayacağını ısrarla savunuyordu. Erkan, yönetimi ikna edemeyince yani oyunu değiştiremeyince görevden ayrılmaya karar verdi ve Aralık 2021’de de misyonu bıraktı. Çünkü idare konseyi Gaye Erkan’a misyon veriyor ancak karar almasına tam yetki ile müsaade vermiyordu. Co-CEO’luk vazifesinin sakıncası da buydu. Misyondan istifa ettikten bir yıl sonra Erkan’ın işaret ettiği tehlike göründü. Mart 2022’de ABD Merkez Bankası Fed faizleri artırmaya başladı ve First Republic Bank tarihinin en makus durumuna geldi. Etkinleri ve pasifleri dengeleyemeyen banka, geçen ay da iflas etti.”
“TEK HAYALİM ÜLKEME HİZMET ETMEK”
Tüm bunlardan sonra gelelim Hafize Gaye Erkan’ın ABD’deki onca iş imkanlarına ve maddi imkanlara karşın ABD’de kurduğu hayatı bozarak Türkiye’ye “ateşten gömleği giymeyi” neden kabul ettiğinin karşılığına.
Onun da karşılığı aslında bugün Kerim Ülker’in yazısında bâtın: “Onun genç yaşına sığdırdığı inanılması sıkıntı başarılardı. O devir mesleğinde başardıklarını görünce kendisine birinci sorum şu olmuştu: ‘Peki hayaliniz nedir?’ Ne palavra söyleyeyim, 10 yıl önce verdiği cevap o vakit düşündürücü gelmemişti: ‘Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek…’ Artık ne demek istediğini daha yeterli anladım aslında.”
MEHMET ŞİMŞEK İLE BİRİNCİ GÖRÜŞME
İşte bu kelamlar, aslında Mehmet Şimşek’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın teklifini kabul ederken söylediği şu sözlerle örtüşüyordu: “Vatanım için, ülkem için vazifeye hazırım.”
Hafize Gaye Erkan, Türkiye’ye geldikten sonra ayağının tozuyla Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüştü.
Türkiye iktisadı, “Vatanım için, ülkem için misyona hazırım” diyen Mehmet Şimşek ile “Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek” diyen Merkez Bankası’nın yeni patronı Hafize Gaye Erkan’a emanet…
Umalım ve dileyelim ki, her iki isim de Türkiye’yi ekonomik olarak düzlüğe çıkartır ve çok başarılı olurlar.
patronlardunyasi.com