Nil Göksu Urgancıoğlu
Rusya’nın, Ukrayna’dan dünyanın açlıkla gayret eden bölgelerine tahıl akışına müsaade veren Birleşmiş Milletler aracılı bir muahedeyi uzatmayacağına dair telaşlar artıyor.
Türkiye ve BM, geçen yaz global bir besin krizini hafifletmek için çığır açan bir muahedenin yanı sıra Rusya ile besin ve gübre sevkiyatını kolaylaştırmak için başka bir muahede müzakere etti. Muahede Türkiye’nin ağır diplomatik gayretleriyle tekraren uzatıldı, dünya derin bir nefes aldı.
TÜRKİYE’NİN YÜZÜNÜ BATI’YA DÖNMESİ MUAHEDEYİ TESİRLER Mİ?
Ancak tam da Türkiye’nin Nato tepesiyle Batı’yla olan ilgileri onarmaya başladığı bir periyotta dünyayı tahıl muahedesinin uzatılmaması ihtimali korkusu sardı. Bu yakınlaşmanın Türkiye-Rusya ilgilerine ve haliyle tahıl mutabakatının akıbetine de nasıl yansıyacağı merak konusu. İşte bu nedenle, önümüzdeki birkaç gün Türkiye’nin Rusya’yl yürüteceği diplomasi hayati kıymet taşıyor. Altını çizmekte yarar var, bu diplomasi, Putin’in Ağustos ayında Türkiye’ye yapacağı ziyareti iptal etme kararının gölgesinde gerçekleşecek.
Veriler rekor ölçüde buğday ihraç ettiğini gösterse de Moskova hala tahıl konusunda pürüzlerle karşı karşıya olduğu konusunda ısrar ediyor. Rus yetkililer, Pazartesi günü dördüncü defa yenilenecek olan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nü uzatmak için hiçbir neden olmadığını açıkladı.
BM ve başta Türkiye olmak üzere kimi ülkeler; Afrika, Orta Doğu ve Asya’nın kimi bölgelerindeki ülkelerin güvendiği buğday, arpa, bitkisel yağ ve öteki besin eserlerinin en önemli tedarikçileri olan Ukrayna ve Rusya ile kırılgan muahedeyi bir ortada tutmaya çalışıyor. Mutabakat, Ukrayna’nın yarısından fazlası gelişmekte olan ülkelere olmak üzere 32.8 milyon mt (36.2 milyon ton) tahıl göndermesine imkan sağladı.
FİYATLARDAKİ DÜŞÜŞ MUTFAK MASALARINA YANSIMADI
Anlaşma, geçen yıl işgalin akabinde rekor düzeylere ulaşan buğday üzere besin emtialarının global fiyatlarının düşmesine yardımcı oldu, lakin bu rahatlama mutfak masalarına yansımadı.
Rusya’nın çıkışı, Somali, Etiyopya ve Afganistan dahil olmak üzere kıtlık riskiyle karşı karşıya olan ve çatışma, ekonomik kriz ve kuraklıkla uğraş eden savunmasız yerlerde bileşik besin güvenliği meseleleri yaşayan ülkeler için Dünya Besin Programı yardım kaynağını kesebilir.
Rusya, Rus, Ukraynalı, BM ve Türk yetkililer tarafından gemilere yönelik ortak kontrolleri yavaşlatmakla ve daha fazla geminin teşebbüse katılmasına müsaade vermeyi reddetmekle suçlanırken, Ukrayna’dan ayrılan tahıl ölçüsü şimdiden düştü.
Gemilerin her iki tarafa da yardımcı olabilecek silahları değil, sadece yiyecek taşımasını sağlamayı amaçlayan ortalama günlük teftişlerin sayısı Ekim’de 11’di bu sayı Haziran’da 2’ye düştü.
The Associated Press haber ajansına konuşan uzmanlar, muahedenin uzatılmaması durumunda, “ithalat için Ukrayna’ya güvenen ülkeler, diğer kaynaklara bakmak zorunda kalacak, büyük olasılıkla Rusya, Rusya’nın asıl niyeti bu olabilir” yorumunu yapıyor.
patronlardunyasi.com
