Pandemi, zelzele, seçim, yüksek enflasyon derken bir de bu yıl günübirlik meskenlerin daha ucuza kiraya verilmesi otelcileri bir epey zora soktu. Maliyetlerin yükselmesi, işçi sarfiyatları, otellerde kalış müddetlerinin düşmesi otellerin nakit akışını bozarken bu durumu yönetemeyen oteller, kredi yoluna gitti.
Dünya gazetesinden Mehtap Halıcı’nın haberine nazaran 2023 yılının birinci 6 ayında, otellerin bankalardan kullandığı nakdi kredi borçları ortalama 64 milyar TL arttı. Bu sayının yalnızca 41 milyar TL’sinin Haziran ayında gerçekleşti. Kredi borçlarındaki artışın ise, bu yılsonuna kadar 100 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
Türkiye’de irili-ufaklı 10 bin otel olduğunu belirten Turizm Databank Kurucusu ve Ekonomist Erol Karabulut, BDDK datalarından yaptığı tahlile nazaran, bankalara borçlanan otellerin yüksek kapasiteli büyük oteller olduğunu söyledi.
NAKİT KREDİ BORÇ ORTALAMASI 64 MİLYAR TL
2023 yılının birinci 6 ayında, otellerin bankalardan kullandığı nakdi kredi borçlarının ortalama 64 milyar TL arttığını belirten Karabulut, bu sayının yalnızca 41 milyar TL’sinin Haziran ayında gerçekleştiğine dikkat çekerek, “Böyle giderse kredi borçlarındaki artış bu yılsonuna kadar 100 milyar TL’ye dayanır” dedi.
Aylık 6-8 milyar TL’ye denk gelen sayının Haziran ayında çok arttığını belirten Karabulut, bunun ortalamada 5,5 katın üzerine çıktığını söyledi. Karabulut, “Son 4-5 yılın hiçbir ayında bu kadar bir kredi artışı olmamıştı. Bu bölüm için bir alarm mı? Bunu Ağustos-Eylül aylarında göreceğiz” dedi.
Sezondaki doluluklardaki düşüşün devam etmesi durumunda sene sonunda BDDK’nın da bu sayıları ister istemez göstermeye başlayacağını belirten Karabulut, “Eski sisteme döndüğü vakit batık oranlarını yüzde 5’ler, 10’lar, 15’ler düzeylerinde göreceğiz. Bir de geçen yıl oteller yeterli ciro yaptığı için o ciroyu genel işleyiş içine yedirdi. Sorun yaşanmıyormuş üzere hissettiler. Ancak 3-4 yıldır ödenmemiş borçlar var, biriken krediler var” açıklamasını yaptı.
DOLAR BORÇLARI TL’YE ÇEVRİLİYOR
Öte yandan kimi otelciler kelam konusu kredi borcu sarmalını öngörerek harekete geçti. Otelcilerin bankalardaki dolar bazında borçlarını Türk Lirası’na çevirerek kamu bankalarına yapılandırdığı öğrenildi
Yatak hacimleri fazla olan ve büyük paralar çeviren, sermayeye muhtaçlığı olan otellerin sayısının ise ortalama 700-800 civarlarında olduğuna işaret eden Karabulut, “Bu kredi borçlanmalarında bahsettiğimiz ölçüler büyük otellerin kullandığı paralar. Küçük çaplı otellerde 2-3 milyon TL, orta ölçeklilerde de ise bu sayı 50 milyon TL’yi geçmez. En fazla bu aralıklarda bir nakdi kredi borcu kullanımı olur.Ticari sır olduğu için devlet açıklayamaz bunu. Fakat bankalar biliyor” şeklinde konuştu.
“OTELLER, ÇALIŞANLARINI 1 AY FİYATSIZ MÜSAADEYE ÇIKARTIYOR”
Şu anda Türkiye’deki birçok büyük zincir otel markalarının fiyatsız müsaade prosedürünü denediklerini belirten Karabulut, “Nakit akışını gerçek yönetemeyen büyük oteller çalışanlarının bir kısmını dönüşümlü olarak 15 gün yahut 1 ay fiyatsız müsaadeye çıkartıyor. Üstelik şu anda dönemin en yüksek olduğu noktadayız” diye konuştu.
Yabancıların artık meskenlerde daha çok gecelemeyi tercih ettiğini söyleyen Karabulut, bilhassa Antalya’da yılda 16-17 bin konut satıldığını ve bunun 10 yıla vurulması durumunda yaklaşık 200 bin konut satışına denk geldiğini söz etti. Karabulut, “Bunları kiraya da veriyorlar. Bu sebeple de otele gitmesi gereken kişi otele gitmiyor. Bu da doluluğu olumsuz etkiliyor” dedi.
Bütün kesimlerin şu anda nakit akışında zorluk yaşadığını belirten Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Asbaşkanı Hakan Saatçioğlu, enflasyon artışı paralelinde gelirde aksamalar olduğunu söyledi. Dövizin artsa da çabucak nakite çevrilemediğine değinen Saatçioğlu, “Büyük bir otel kümesi yatırım yapmışsa yahut yapıyorsa ya da geçmiş yıllardan renovasyon çalışmaları başlatmışsa gereksinim duyduğu sayısı kredi çekmek durumunda kalabilir. Zira elindeki sermayeyi de kullanabiliyorlar bu biçim operasyon için” dedi.
“TURİST SAYISI YÜZDE 25 ARTTI ANCAK OTELLERE YANSIMADI”
Dolulukları istedikleri üzere yakalayamadıklarını belirten Saatçioğlu, “Geçen yıla nazaran turist sayısı yüzde 25 arttı fakat bu durum otellere yansımadı” dedi. Bunun sebeplerine değinen Saatçioğlu, “Turistlerin kendi ülkelerindeki ekonomik badireleri da gelir düşüşünde tesirli oldu” diye konuştu.
Özellikle son bir yıldır nakit ve finansman derdi yaşandığını ve bu sorunun da hala devam ettiğini belirten Güney Marmara Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Derneği (GÜMTOB) İdare Konseyi Lideri Buğra Artıç, şu anda büyük otellerin istedikleri kredilere ulaşabilecekleri periyot olmadığını söyledi.
Seçim öncesi bankaların kendilerini inançta tutmak için bu türlü bir siyaset izlediğini belirten GÜMTOB Lideri, bankalarla yaptığı görüşmelerinde bankaların enflasyonist ortamı biraz da engellemek ismine bu türlü bir stratejinin devam ettiğini savunduklarını söyledi. Artıç, “Hala nakite ulaşmada meşakkat çekiyoruz. Krediye ulaşımda oteller problem çekiyor. Besin ve güçteki artışlar neredeyse yüzde 100’ü buldu. Bu doğrultuda da otellerin çok yüksek girdi maliyetleri olduğu için bu da fiyatlara yansıyor. Birtakım Avrupa ülkelerinden bile daha kıymetli durumdayız” dedi.
patronlardunyasi.com
