Feramuz Erdin yazdı
VEKALET SAVAŞLARI
“Vekâlet savaşları” geçmişi eski olsa da hayatımıza yeni giren terimlerdendir. Bu durumu kısaca, menfaati olduğu yere yasal nedenlerle kendi ordusunu sokamayan devletlerin, paralı askerlerden oluşan şirket görünümlü “besleme” orduları alana sürmeleri olarak açıklayabiliriz.
Bir çalışmaya nazaran bu şirketler şu anda 40’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Bu bölümde en az üç yüz bin kişinin misyon aldığı iddia ediliyor. Yıllık global bütçeleri ise 250 – 300 milyar doları buluyor!
Bu alanda faaliyet gösteren en değerli şirketler, ABD’li Blackwater ve Rus Wagner’dır. Bu şirketlerin isimleri, makus ünleri nedeniyle sıklıkla değişse de genel profilleri daima tıpkı kalmaktadır. Ülkemizde konseyi bulunan ve emekli askerler tarafından yönetilen SADAT şirketinin bu emelle kurulduğu vakit zaman argüman edilmektedir.
ÖLDÜRME DÜRTÜSÜ
Özel orduların çalışanının genelde eski asker ve mahkumları istihdam ettikleri bilinmektedir. Fiziki olarak kâfi durumda olan, savaşmayı meslek olarak benimsemiş ve standardın biraz üstünde gelir elde etmek isteyen şahıslar milliyetlerine bakılmaksızın bu ordularda vazife alabilmektedir.
Bu şahısların bir öbür motivasyonu da insan öldürmektir. Hatırlanacak olursa, DAEŞ birinci kurulduğunda Müslüman olmamalarına karşın batılı ülkelerden akın akın DAEŞ’e katılanların tek motivasyonu, hesap vermeden rahatça insan katledebilmekti!
PARALEL YAPILANMA ZAAFİYETİ
Aslında her ne kadar özel şirket olarak görünseler de özel ordular sonuçta, bir devletin himayesinde varlık gösteren paralel yapılardır. Anavatandan uzakta vazife yaptıkları sürece kısmen bir sorun yoktur. Fakat Wagner örneğinde olduğu üzere, ülke hududunda çatıştıkları vakit bir bumerang üzere fırlatanı bulmaları an sorunudur.
Çünkü bir halde korunup kollanmaya ve hesap vermemeye alışmış ve bunun sonucunda doğal olarak şımartılmış paralel yapılanmaların, bir gün gelip de kendilerini devletin temel sahibi olarak görmek üzere bir kurumsal egoları vardır!
ÖRGÜTLÜ DEMOKRASİ ÖRGÜTSÜZLER İÇİN ZİYANLI MI ?
Demokrasi, örgütlü yapıların ortak idaresini temel alır. Demokraside kendi emeli etrafında kümelenen topluluklar siyasi partiler, STK’lar ve başka yapılanmalar olarak siyasete tesir eder. Teknik olarak, bu çok sesliliğin sonucunda da herkesi şad etmese de mümkün olduğunca dışlamayan bir sistem yürütülmeye çalışılır.
Dini cemaatler üzere birtakım örgütlenme tiplerinde ise daha farklı bir hiyerarşi ve buyruk komuta zinciri vardır. Mesela örgütün idaresine seçimle gelmek mümkün değildir. Mutlak itaat temeldir. Kimi hallerde “cemaat kardeşliği ve aidiyeti” başka birtakım sorumlulukların önüne geçebilir.
ALTIN ÇOCUKLAR
Bir devir NATO’nun ve hasebiyle Türkiye’deki bir anlayışın altın çocukları olarak ortaya çıkarılan Fethullahçılar neredeyse tüm devlet takımlarının emanet edildiği şahıslardı. Lakin üstte saydığımız sebeplerden ötürü kendilerini “devletin sahibi” olarak görmeleri çok da gecikmedi. Bu maksadı gerçekleştirmek için başvurdukları kanun dışı sistemler vakitle sertleşerek en son 15 Temmuz 2016 kalkışmasına kadar gelinmesine neden oldu.
Bu makûs deneyimden sonra yeni bir strateji geliştirilerek, bir istikrar oluşturulması gayesiyle devlet takımlarının kimi cemaatler ortasında eşit ve hakkaniyetle paylaştırılmasına karar verildi. Hatta bu hakkaniyeti gözetmesi maksadıyla işçi bile görevlendirildi. Artık devletin tüm kritik yerlerinde tek bir örgütlü yapının kendi başına hâkimiyetini kurması teorik olarak mümkün değil.
UCU BİR GÜN SİZE DOKUNABİLİR
Aslında kimi işlerin kültürel ve anlayış olarak birbirine yakın beşerler tarafından yürütülmesi bazen bir avantaj olarak bile görülebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken şey bunların her vakit denetlenmesidir.
Rusya örneğinde olduğu üzere “bizim çocuklar zati işini uygun yapıyor, biraz şımarmak onların da hakkı” deyip ipin ucu bırakılınca, işte bu türlü birinci fırsatta mevcut hükümete karşı bir darbeye girişebiliyorlar!
patronlardunyasi.com
