Feramuz Erdin yazdı
Seçimden çabucak sonra kamu idaresinin yarar / maliyet, planlama, verimlilik, ölçülebilirlik, sürdürülebilirlik ve hesap verebilirlik üzere kavramlarla çok acil olarak tanışması gerekiyor. Buna genel bütçeden hisse alan merkezi idareler, bağımsız üniteler ve lokal idareler dâhildir.
KAMU ARAÇLARI LÜKS HUDUDUNU AŞTI
Beyaz Toros aslında bir devir, kamu imkânlarıyla elde edilen hizmet araçlarıdır. Uzun yıllar boyunca yerli, gösterişsiz, sağlam, tasarruflu kamu hizmet araçlarının genel profilidir.
Baştan hatırlatalım; bu yazının kamuoyunun bir kısmının hafızasındaki olumsuz beyaz Toros imajı ile hiç bir ilgisi yoktur.
Bugün gelinen noktada merkezi ve mahallî idarelerdeki neredeyse tüm binek hizmet araçları orta sınıf üstü yahut lüks araçlardır. Sayıları olduğu kadar masrafları da yüksektir.
DEVLETİ ÖZEL BÖLÜM ÜZERE YÖNETME İDDİASI
Mevcut iktidarın en öne çıkan telaffuzlarından birisi devleti özel dal üzere yönetmekti. Halbuki bugün gelinen noktada kamu kurumlarının özel dalı ayakta tutan kimi temel unsurlara uzaktan bile sahip olmadıkları görülmektedir.
Fayda / Maliyet: Özel dal açısından kaynak ayrılan bir eserin maliyeti ve bunun karşısında sağladığı yarar çok kıymetlidir. Bunun evvelce hesaplanması ve harcamaya o denli karar verilmesi temeldir. Maliyeti yararından fazla olan yatırımlardan kaçınılır.
Planlama: Özel kesim yapılacak olan tüm harcamaları en az bir yıl ve hatta daha da öncesinden planlar ve bunu ilgili üniteleri içinde tartışmaya açar. Bilimsellik temeldir. Birdenbire gelen bir zihni hudut fikri ile yatırım yapmak özel dalın tabiatında yoktur. O işin en güzel uzmanları ile istişare etmek planlamanın bir öbür kıymetli ögesidir.
Sürdürülebilirlik: Yapılan yatırımın sürdürülebilir olması, yıllar boyunca yarar sağlaması yahut kendini en kısa müddette amorti edebilmesi kıymetlidir. Anlık ve ayağı yere basmayan hiçbir projeye değil milyonlar, bir kuruş bile harcanmaz.
Verimlilik ve ölçülebilirlik: Yapılan faaliyetin maliyetinin düşük tutulması fakat bunun yanında en fazla faydayı sağlaması özel dalın en temel prensiplerinden birisidir. O faaliyetin geri dönüşümünün yahut sonuçlarının objektif olarak ölçülebilmesi gereklidir. Ölçülemeyen her kuruş harcama israftır.
Hesap verebilirlik: Özel kesimde o projenin sahibi ve uygulayıcıları ortaya konan performanstan şahsen sorumludur. Proje yarar getirdiğinde fazladan maaş ve prim aldıkları üzere, projenin başarısız olması halinde işlerini kaybetmeleri kelam mevzusudur.
YENİ HÜKÜMETİN BİRİNCİ İŞİ KAMU HARCAMALARINDA DİSİPLİN OLMALI
Pazartesi günü yeni Cumhurbaşkanının kim olacağını öğreneceğiz. Akabinde yeni hükümet kurulacak ve çalışmaya başlayacak. Hükümetin gündemindeki birinci husus kamu harcamalarının sıkı disiplin altına alınması olmalıdır.
Yukarıda saydığımız prensipler hiç gecikmeksizin kamu harcamaları için de hayata geçirilmelidir.
patronlardunyasi.com
