İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap‘a birikinti sulardan ve havuzlardan bulaşabilecek hastalıkları sorduk. Prof. Dr. Alpay Azap sorularımızı cevapladı.
DURAĞAN SU BİRİKİNTİLERİNDE YÜZMEK RİSKLİ
Öncelikle tabiatta bulduğumuz durağan tatlı su kaynaklarına dikkat etmeli miyiz?
Doğada bulunan göller, sulama havuzu, baraj gölü ve gibisi durağan su birikintilerinde yüzmek enfeksiyon hastalıkları açısından çeşitli riskler barındırabilir. Ülkemiz bu açıdan biraz daha şanslı sayılır. Dünyada aşikâr bölgelerde tatlı sularda bulunan parazitler, tehlikeli bakterilerin birçok ülkemizde bulunmamaktadır.
Güneydoğu Anadolu bölgesinde az sayıda su birikintisinde salyangoz ateşi de denen Şistosomiyaz hastalığını yapan parazitler bulunmaktadır. Yeniden de ülkemizdeki tatlı su birikintileri ishal yapan bakteriler içerebilir. Kemirgenlerin idrarıyla kirlenen sularda Bilhassa Marmara ve Karadeniz bölgelerinde olmak üzere Leptospira ismi verilen ve yüksek ateşle birlikte sarılık yapan bakteriler bulunabilir. Kanalizasyon yahut fosseptik karıştıysa tifo, ishal yapan bakteri ve parazitler, sarılık bulaşabilir.
Dere ve göllerde yüzerken ne cins tedbirler almamız gerekir mi? Hangi hastalıklara ve sıhhat problemlerine açık hale geliriz?
Dere ve göllerde yüzerken sarılık, göz enfeksiyonu, ishal yapan bakteriler, üstte bahsettiğimiz Leptospira üzere enfeksiyonlar bulaşabilir. Pak olduğu konusunda kuşku olan hiçbir suda yüzmemek gerekir. Bilhassa bağışıklığı baskılanmış bireyler, hamileler ve küçük çocuklar bu sularda katiyen yüzmemelidir. Yüzülecekse su yutmamaya, göz ve kulağa suyun kaçmamasına dikkat etmek, sudan çıkar çıkmaz bol sabunlu suyla duş almak gerekir.
Bu tıp sularla temastan sonraki iki hafta içerisinde gelişebilecek ateş, ishal yahut kusmayla giden hastalıklar yahut ciltte kızarıklık-kabarıklıklar görülebilir.
GÖZ, KULAK, CİLT VE TENEFFÜS ENFEKSİYONLARI
Otellerin ya da sitelerin havuzlarındaki hijyene itina göstermediği durumlarda ne çeşit tehlikeler barındırabilir?
Otel, site havuzları, su parklarında suyun dezenfeksiyonuna ve paklık kurallarına dikkat edilmezse ishalle giden hastalıklar, göz enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları, teneffüs enfeksiyonları görülebilir.
Havuzlardan geçebilecek bulaşıcılığı yüksek hastalıkların başında ishaller (bakteri yahut parazitler), teneffüs enfeksiyonları ve göz enfeksiyonları gelmektedir. Aslında havuzlar kullanıcılar tarafından aşikâr paklık kurallarına uyarak kullanılırsa, havuzun paklığına dikkat edilir ve gerçek formda klorlanırsa epeyce inançlı ortamlardır. Klor pek çok patojen mikrobu dakikalar içinde kimilerini da saatler içinde öldürebilir.
HAVUZA GİRMEDEN EVVEL SU VE SABUN
Havuza görmeden evvel almamız gerek önlemler var mıdır?
Kullanıcıların uyması gereken kurallar: Su yutmamaya dikkat edilmelidir. Havuza girmeden evvel su ve sabunla ovalanarak duş alınmalıdır. Tuvaleti kullandıktan sonra bol su ve sabunla eller yıkanmalıdır. İshali olan şahıslar asla havuz yahut su parklarını kullanmamalıdır.
Cryptosporidium yahut Giardia ishali olanlar ishalleri geçtikten sonraki 2 hafta havuza girmemelidir. Bilhassa dışkılama denetimi olmayan küçük çocuklar sızdırmaz bebek beziyle havuza girmeli ve bez sık sık denetim edilmeli, çocuk sistemli aralıklarla tuvalete götürülmeli. Bebek bezi havuz kenarında değil tuvalette değiştirilmelidir. Bebek ve çocuklar tuvaletten sonra sabunla yıkanıp havuza o denli girmelidir.
SAĞLIKLI HAVUZ DEĞERLERİ
Kamuya havuz hizmeti veren yerlerin göstermesi gereken ihtimam nedir? Havuzlardan geçebilecek bulaşıcılığı yüksek hastalık ve parazitler nelerdir?
Havuzlarda gözle görülür kirlilik olmamalı, organik kirler çabucak uzaklaştırılmalıdır. Havuz milyonda 1-3 özgür klor olacak biçimde (1-3 ppm) klorlanmalıdır. Havuz PH kıymeti (asiditesi) 7.2-7.8 ortasında olmalıdır. Klor seviyesi günde iki kere ölçülmeli ve eksikse tamamlanmalıdır. Ağır kullanımda bu sıklık artırılmalıdır. Klorun fazlası ziyanlı olabileceğinden çok klorlamadan da kaçınmalıdır. Havuzu kullanan şahıslar havuz görevlilerine son ölçümleri ne vakit yaptıklarını ve kaç olduğunu sorarak, 1-3 ppm klor, 7.2-7.8 PH bedeli sağlanıp sağlanmadığını öğrenmelidir. Kimi havuzlarda klor yerine brom kullanılabilmektedir. Bromun ülkü seviyesi 3-5 ppm’dir.
Elbette güneşin ziyanlı tesirlerinden, boğulma ve ıslak yerde düşerek yaralanmalardan korunmak için gerekli tedbirleri almanın da kıymetli olduğunu hatırlatmak gerekir.
patronlardunyasi.com
