Son periyotta halka arz edilen şirket sayısının artışı ve yatırımcıların da Borsa İstanbul’a akın etmesi gündemde. Hürriyet müellifi Sefer Levent de bugünkü yazısında mevzuyu ele aldı. İşte Sefer Levent’in “Bu gidişle halka arzlar yarışa kalacak” başlıklı yazısı:
Halka açılan şirketlerin borsa performansı göz dolduruyor. Bu yıl rekor Oncosem Onkoloji’nin. 3 Ocak’ta 17.50 TL’den süreç görmeye başlayan Oncosem’e o tarihte 1 TL yatıran yatırımcının bugün 12.5 TL’si var. Payların tavan üzerine tavan yapması ve kısa müddette kıymetini en azından ikiye katlaması iştah kabartıyor. Bu gidişle birtakım halka arzlarda yatırımcı sayısı halka arz edilen pay adedini geçecek. Bu durumda evvel isteyen hisseyi kapacak.
Borsa İstanbul’da son devirde halka arz rüzgârı esiyor. Lisana kolay. Bu yıl yapılan halka arzlara yaklaşık 42 milyon yatırımcı katıldı. Halka açılan şirketler toplam 43 milyar lira topladı. Dahası da var. Dataları inceledim. Yılbaşından bu yana BIST İstanbul Halka Arz Endeksi yüzde 101 paha kazanmış. Yani halka arz edilen paylara yatırım yapanlar ortalamada parasını ikiye katlamış.
Son bir yılda halka açılan şirketlerinin paylarının getirisi ise ortalamada yüzde 316’yı bulmuş. Borsa İstanbul Endeksi ise tıpkı süreçte yüzde 144’te kalmış. Özetle halka açılan şirketlerin performansı borsayı da ikiye katlamış.
TAVAN ÜSTÜNE TAVAN
Son periyotta ne vakit bir şirket halka arz edilecek olsa talep yağıyor. Satılacak pay ölçüsünün kat kat üzerinde talep geliyor. Bu ağır ilginin gerisinde halka arz edilen şirketlerin borsadaki performansı var. Şirket ilan edilen fiyat üzerinden halka açılıyor, pay borsada süreç görmeye başlıyor. Art geriye her gün tavan fiyata yükseliyor. Borsada pay senetleri bir günde en fazla yüzde 10 bedel kazanıp bedel kaybedebiliyor. Yüzde 10 paha kazandığında fiyat tavan, yüzde 10 paha kaybında ulaşılan fiyat ise taban olarak isimlendiriliyor. Halka açılan şirketin payları art geriye günlerce tavan fiyata ulaşıyor. Yüzde 100-200 ortasında ne vakit ki kurumsal yatırımcılar satışa geçiyor, o vakit paha kazanımı ya duruyor ya da duraksıyor.
YATIRIMCI YAĞIYOR
Yılbaşından bu yana yapılan halka arz sayısı 33’ye ulaştı. Aralık ayı sonunda talep toplayan 2 şirketin paylarının de ocak ayında süreç görmeye başlamasıyla bu yıl borsa tablolarına şimdiden 34 şirket eklendi. Geride bıraktığımız 8 ay için inanılmaz bir performans. Geçen yılın tamamında 40 şirket halka açılmıştı ve bu halka arzlara 8.7 milyon yatırımcı katılmıştı. Bu yıl yatırımcı sayısı da 42 milyona fırladı. Halka arzda pay talep eden yatırımcı sayısı arttıkça yatırımcı başına düşen pay adedi de azalıyor.
Son olarak halka arz edilen ebebek paylarına gelen talep nedeniyle yatırımcı başına 232.5 TL pahasında yalnızca 5 adet (bazı yatırımcılara 6 adet) pay düştü. Bu gidişle önümüzdeki günlerde birtakım halka arzlarda pay talep eden yatırımcı sayısı halka arz edilen pay adedini geçecek. Bu durumda devreye bir kural girecek. ‘Önce başvuran hisseyi kapar.’ Yatırımcılar halka arz başladığı anda en azından 1 pay alabilmek için ekran başına oturup, yarışacak. Daha evvel kim talepte bulunduysa 1 adet pay onun olacak.
8 AYDA YÜZDE 1254 KAZANDIRDI
Halka açılan şirketlerin borsa performansı göz dolduruyor. Bu yıl rekor Oncosem Onkoloji’nin. 3 Ocak’ta borsada 17.50 TL’den süreç görmeye başlayan Oncosem ortadan geçen 248 günde (yaklaşık 8 ay)yüzde 1254 oranında paha kazanıp 237 TL’ye ulaştı. Bir öbür deyişle Oncosem’e 1 TL yatıran yatırımcının bugün 12.5 TL’si var. İkinci sıra ise SDT Uzay ve Savunma Teknoloji şirketinin. 4 Ocak 2023’te borsada süreç görmeye başlayan SDT payları ortadan geçen 247 günde yatırımcısına tamı tamına yüzde 1123 kazandırdı. Yani SDT paylarına 1 koyan 11 aldı.
BORSADA ÇOK KAZANMAK KADAR ÇOK KAYBETMEK DE MÜMKÜN
Son devirde birçok yatırımcı borsa ile yeni tanışıyor. Bilhassa halka arzlara ilgi büyük. Hatırlatmamızda yarar var. Tüm halka arzlar yatırımcıya kazandıracak beklentisi içinde olmak son derece yanlış. Tarihi süreçte kimi halka arzlarların muhakkak bir periyotta yatırımcıya ziyan ettiği de olmuştur. Bu nedenle halka arz edilecek şirketle ilgili aracı kurum uzmanlarından yani profesyonellerden bilgi almanız gerekir. Halka arzlar dışında borsadan pay seçerken de şirketlerin önümüzdeki periyoda ait beklentileriyle hareket etmeniz gerekir. Bu nedenle tekrar profesyonellerden yardım almanız kıymetlidir. Hiçbir pay senedi kesintisiz yükselmez. Payların düşüş devirlerine yakalanırsanız önemli derecede para kaybına uğrayabilirsiniz. ‘Borsada oynamak’ tabiri de son derece yanlıştır. Pay senedini alarak bir şirkete yatırım yapmış olursunuz. Şirketlerin mali performans-ları genelde pay senedi fiyatlarını da tesirler. Bunların sonucunda para kazanmanın yanı sıra kaybetmek de vardır. Ayrıyeten unutmayın borsa vakit zaman spekülatif hatta manipülatif süreçlere sahne olur. Bu süreçlerin sonucunda de ayır kayıplara uğrayabilirsiniz. Aman dikkat!
HERKES PARASINI KATLAMANIN PEŞİNDE
Halka arz edilen payların tavan üzerine tavan yapması ve kısa müddette pahasını en azından ikiye katlaması iştah kabartıyor. ‘Ne kadar pay alırsam kârdır’ diyen vatandaş borsaya hamle etmiş durumda. Vatandaşların birden fazla 500-1000 TL ortasında parasını bloke edip pay talebinde bulunuyor. Halka arzdan hissesine düşen payın bedeli kadar parası tahsil edilip kalanı hesabına iade ediliyor. 300-500 TL’sini payda tutan yatırımcı fiyat en az 100 arttığında satış yapıyor. Böylelikle parasını ikiye katlıyor. Daha uzun müddet bekleyip risk alan yatırımcı daha da fazla para kazanabiliyor. Piyasada taban ücretliden yüksek gelirlilere kadar herkesin artık halka arz yatırımcısı olduğuna dikkat çekiliyor.
HALKA ARZ NASIL YAPILIYOR?
Bir şirketin hisselerinin borsada süreç görebilmesi için yatırımcılara davet ve ilan yoluyla satışı yapılır. İşte buna halka arz denir. Payları halka arz edilen şirketler artık halka açık diye tabir edilir. Şirketler finansman kaynağı, likidite, kurumsallaşma, tanıtım ve prestij sağlamak emeliyle halka açılırlar. Halka arz edilen şirketler mecburen daha profesyonel yönetim edilirler yani kurumsallaşırlar. Aslında son yıllarda kolaylaşsa da halka arz süreci meşakkatli bir yoldur. Halk arz edilecek şirketler evvel Borsa İstanbul ve SPK’ya Müracaat eder. Sonra Borsa İstanbul ve SPK uzmanlarınca incelenirler. Sonra halka arz izahnamesi oluşturulur yani fiyat, halka açılacak ölçü, ne kadar payın küçük yatırımcılara, ne kadarının kurumsal yatırımcılara tahsis edileceği, aracı kurumlar vs. hepsi belirlenir. Daha sonra halka açılacak paylar için talep toplanır. Kaç yatırımcıya kaç pay dağıtılacağı belirlenir. Paylar hesaplara teslim edilir ve halka arz edilen şirketin payı borsada süreç görmeye başlar.
patronlardunyasi.com
