Çatısı altında 30 federasyon ve ulusal-uluslararası 331 üye dernek üzerinden 60 bini aşkın şirket yer alan Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) yılın her çeyreğinde üyesi olan iş insanlarıyla yaptığı “Finansmana Erişim Anketi”nin ikinci çeyrek sonuçları açıklandı.
Anket sonuçları iş dünyasının finans bulmakta zorluk çektiğini, iktisadın temel sıkıntılarını ise başta enflasyon olmak üzere ‘finansmana erişim’, ‘güven ve istikrar eksikliği’, ‘üretim eksikliği’, ‘kamu harcamaları ve mali disiplin’, ‘hukukun üstünlüğü ve adalet sistemi’, ‘rekabet gücü ve dış ticaret’ ile ‘liyakatsizlik ve idare sorunları’ olarak gördüğünü gösterdi.
Anket sonuçlarını pahalandıran TÜRKONFED İdare Şurası Lideri Süleyman Sönmez, üye federasyonları ismine ortak bir davette bulunarak, krediler üzerindeki baskının hafifletilmesi için düzgünleştirici adımların atılmasını, finansmana erişimi zorlaştıran ögelerin ortadan kaldırılmasını, kolaylaştırıcı uygulamaların ve finansal sadeleşmenin süratle hayata geçirilmesini, merkezde alınan kararların alana tam olarak yansımasını talep etti.
YENİ KREDİ ALAMAYANLARIN ORANI ARTTI VADELER KISALDI
TÜRKONFED Finansmana Erişim Anketi’nin ikinci çeyrek sonuçları işletmelerin ve iş insanlarının krediye erişiminin zorlaştığını hatta imkânsız hale geldiğini ortaya koydu. Buna nazaran yılın ikinci çeyreğinde krediye erişemediğini söyleyen iş insanlarının oranı yüzde 82 olurken, değişmedi diyenlerin oranı bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 22’den yüzde 18’e geriledi. Her 10 işletmeden 8’i ikinci çeyrekte krediye erişemediğini belirtirken, vade yapısının da kısaldığı tabir edildi. Birinci çeyrekte 1-12 ay vade yapısına sahip firmaların oranı yüzde 55 iken bu oran ikinci çeyrekte yüzde 70,6 oldu. Kredilere erişimin zorlaşması ile birlikte vadelerin de kısalması işletmelerin finansal risklerinin daha da artması ihtimalini ortaya çıkardı. Öte yandan kendi kaynakları ve geliri ile işletme sermayesini finanse edenlerin sayısı artarken, tedarikçilerden vadeli satın alma ve müşteri avansları üzere organize olmayan kurum ve bireylerden alınan finansmanda azalma yaşandı. Finans kurumları ile kredi süreçlerinde sorun yaşadığını belirtenlerin oranı yılın birinci çeyreğinde yüzde 85 iken ikinci çeyrekte yüzde 95’e yükseldi. Yeni kredi limiti alamadığını söyleyen iş insanlarının oranı yüzde 86’lık artışla yüzde 15’ten yüzde 28’e çıkarken, kredi limiti artış yetersizliğini söz edenlerin oranı yüzde 21, kuralların zorlaştırıldığını belirtenlerin oranı da yüzde 46 oldu. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 15 olan bankalardan kredi alma süreçlerinde sorun yaşamayanların oranı, ikinci çeyrekte yüzde 5’e kadar düştü.
EYT MALİYETLERİNİ YÖNETMEK ZORLAŞTI, KGF’Yİ YETERSİZ BULANLARIN ORANI ARTTI
İş dünyasının öncelikli gündemlerinden biri olan EYT konusu da TÜRKONFED’in anketinde öne çıkan gündemlerden biri oldu. Neredeyse her iki iştirakçiden biri (yüzde 48,9) EYT maliyetlerini yönetmekte zorlandığını söyledi. Bu oran birinci çeyrekte yüzde 39 olarak ölçülmüştü. Her 10 iş insanından 6’sı EYT için açıklanan KGF paketinin banka kredilerine erişimlerini kolaylaştırmadığını tabir etti.
İş insanları EYT’ye ait KGF’nin yanı sıra genel olarak açıklanan KGF kredilerini de yetersiz bulduğunu söyledi. Birinci çeyrekte KGF’yi yetersiz bulanların oranı yüzde 85 iken bu oran ikinci çeyrekte yüzde 92,2 oldu. Birinci çeyrekte yüzde 74 olan KGF paketlerinin krediye erişimi kolaylaştırmadığını düşünenlerin oranı da ikinci çeyrekte yüzde 83’e yükseldi.
EKONOMİ İDARESİNE KARŞI TEMKİNLİ BİR OPTİMİSTLİK VAR
Katılımcılara Merkez Bankası, BDDK ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2022 yılından itibaren aldığı kararların işletmelerine tesirleri hakkında fikirleri de soruldu. İş insanlarının yüzde 90’ı makroihtiyati önlemlerin ve finansal regülasyonların işletmelerini olumsuz etkilediğini belirtti. Bu oran birinci çeyrekte yüzde 81’di. Öte yandan ankette iş insanlarının tüm bu zorluklara karşın iyimserliklerini koruduğu da görüldü. İştirakçilerin yüzde 55,1’i yılın üçüncü çeyreğinde finansmana erişimin zorlaşacağını söylese de bu oran birinci çeyreğe nazaran azaldı. 2023’ün birinci çeyreğinde bir sonraki çeyrekte finansmana erişimin zorlaşacağını söyleyenler yüzde 69 iken ikinci çeyrekte bir sonraki periyotta zorlaşma bekleyenlerin oranı yüzde 55 oldu. Birebir vakitte finansmana erişimdeki zorlukların bir sonraki çeyrekte değişmeyeceğini söyleyenlerin oranı birinci çeyrekte yüzde 23 iken ikinci çeyrekte yüzde 33’e yükseldi. Öte yandan anket bilgileri yeni kabine ve iktisat idaresine karşı da ölçülü optimist lakin temkinli olarak yaklaşımın hakim olduğunu gösterdi.
SÜLEYMAN SÖNMEZ: “KGF DAHİL KREDİ KANALLARININ BİR AN EVVEL AÇILMASI GEREKİYOR”
KGF dahil kredi kanallarının bir an evvel açılmasının, Türkiye’nin üretim, yatırım, istihdam ve ihracat gücünde bir kesinti yaratmaması gerektiğini vurgulayan TÜRKONFED İdare Konseyi Lideri Süleyman Sönmez, iktisadın ana yakıtının finansman olduğunu söyledi. Sönmez, “İşletmelerin krediye erişiminin zorlaştığı ve bankaların kredi verme koşullarının ağırlaştığı bir finansman krizi ile karşı karşıyayız. Ortaya çıkan tablo, işletmelerimizin yetersiz finansman sıkıntısının ötesinde artık finansman bulamadıklarını gösteriyor. Güçten ham hususa, insan kaynağından üretim ve yatırıma işletmelerimizin üzerindeki maliyet yükü artarken, finansmana erişimin imkânsız hale geldiği bir ekonomik ortamda belirsizlikler de artıyor. Düzgünleştirici adımlar ile finansmana erişimde istikrar bekliyoruz. Krediler üzerindeki baskı hafifletilmeli, finansmana erişimde zorlaştırıcı ögeler ortadan kaldırıldığı üzere kolaylaştırıcı uygulamalar süratle hayata geçirilmeli, kamu teşvik ve dayanaklarında tesir tahlili gerçek yapılmalı, merkezde alınan kararların KGF örneğinde olduğu üzere alana yansıması sağlanmalı; velhasıl iktisadın finansman yakıtının üretim ve ihracatın tüm kılcallarına dağılması sağlanmalıdır” dedi.
patronlardunyasi.com
