Yüksek üretim maliyetleri ve ihracatta verilen yüksek fiyatlar Türk ayakkabı kesiminin Vietnam, Çin üzere ülkelerle rekabetini baltalarken, üretimde de yüzde 20’lik kayıp yaşandı. Bu durum da bilhassa son iki yıldır kayıt dışı üretimi arttırdı. Suriyeli işletmecilerin başını çektiği kayıt dışı iktisadın, kayıtlı ekonomiyi tehdit eder boyutta olduğuna dikkat çekiliyor. Sözcü gazetesinden Sayime Başçı’nın haberine nazaran son taban fiyat artırımıyla birlikte kayıt dışına kayışın da hızlanacağını belirten bölüm temsilcileri, dalın kendi içinde bir ‘Çin’in oluştuğuna işaret ediyor.
KAPANAN DÜKKANI SURİYELİ AÇIYOR
Kapanan işletmelerin yerine Suriyelilerin gelip dükkan açtığını ve kalabalık aile üyeleriyle birlikte üretimde yer aldıklarını söyleyen Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Lideri Berke İçten, devletin kayıtlı işletmelerden elde ettiği vergi geliri kadar bir kaybı olduğunu belirtti. Bu işletmelerin piyasanın yüzde 50 altında bir fiyat verdiğini aktaran İçten, kesimdeki durumu şöyle özetledi:
“KAYIT DIŞI İKTİSAT KAYIT ALTINA ALINIP HAKSIZ REKABET ORTADAN KALDIRILMALI”
“Üretim adedi o denli bir boyuta geldi ki kayıtlı üretimi bile tehdit eder hale geldi. Artık görmezden gelinecek bir yapıda değil. Kayıt dışı iktisadın hem Suriyeli olsun hem öbür hallerde olsun bir an evvel kayıt altına alınarak haksız rekabetin ortadan kaldırılması gerekiyor. Kapanan işletmelerin yerine Suriyeliler geliyor dükkan açıyor. Kendileri kalabalık aileler zati. Eş dost akraba ürettikleri ayakkabıları kayıt olmadan, SGK, vergi olmadan firmalara teklif ediyorlar. Ayakkabılar eli yüzü düzgün hoş ayakkabılar. Fiyat yarı yarıya neredeyse. Artık bu türlü olunca kendi içimizde bir Çin yaratmış olduk.”
“KURUN DÜŞÜK SEYRETMESİ İTHALATI PATLATTI”
Ayakkabı bölümü kapasitesinin iç pazarla doldurulabilecek bir noktada olmadığını vurgulayan Berke İçten, burada ihracatın kilit olduğunu lisana getirdi. İçten, şöyle devam etti: “27-28 TL’ye geldiğinde dolar, tahminen daha rekabetçi hale gelir. Lakin besin ile barınma enflasyonu denetim altına alınmazsa süreksiz rahatlama yaratıyor. İthalat patlamış durumda. Kurların yatay ve düşük seyretmesi ithalat tarafını güçlendirdi. Önlem alınmadığında fabrikaların kapamasına neden oluyor. Üretimin yüzde 15-20 civarında gerilediğini görüyoruz.”
“ENFLASYON DENETİM ALTINA ALINMALI”
Taban fiyattaki artış ve bugünkü kurlarla kıdem ve ihbar tazminatı üzere ögelerin da eklenmesi ile maliyetin 700 dolarlık bir düzeye geldiğini aktaran Berke İçten, çalışanın taban fiyatla geçinemediğini fakat maliyet artışının durdurulması için enflasyonun denetim altına alınması gerektiğini anlattı.
“AVRUPALI ESKİ PAZARLARA DÖNDÜ”
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Lideri Berke İçten “İhracatımız yatay bir düzeye geldi. Bilhassa adetsel manada geriliyoruz. Vietnam, Endonezya kapalı iken Avrupa, Türkiye’den alım yaptı” diyerek, pazarların açılması ile Avrupalı alıcıların tekrar bu pazarlara dönüş yaptığını kaydetti.
patronlardunyasi.com
