Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) arşivinde minimum fiyat 2008 yılından bu yana patrona maliyeti dahil tüm ögeleriyle yer alıyor. Ekonomim’den Hüseyin Gökçe’nin haberine nazaran 2015 yılına kadar Ocak ve Temmuz olmak üzere yılda iki sefer belirlenen taban fiyat 2016’dan itibaren yılın tamamında geçerli olacak biçimde Ocak ayında belirlenmeye başladı. Fakat faiz indirimiyle birlikte başlayan kur atağı, 2022’de minimum fiyatın ikinci defa belirlenmesini mecburî kıldı. Benzeri haldeki gelişmeler, minimum fiyatın 2023’te de ikinci kere belirlenmesine yol açtı.
ASGARİ FİYATIN BEDELİ 211 DOLARA GERİLEDİ
Merkez Bankası’nın döviz satış kurları üzerinden yapılan hesaplamalara nazaran taban fiyat birinci belirlendiği periyot prestijiyle en yüksek düzeyini 2023 yılında 454 dolar ile gördü. İkinci yüksek düzeyini 442 dolar ile yılda 1 sefer belirleme devrinin başladığı 2016 yılında gören taban fiyat, 2013’ün birinci devrinde 436 dolar, 2018’de ise 425 dolar düzeyinde başlamıştı.
Asgari fiyat başlangıç ve bitiş devri ortasında dolar cinsinden en büyük paha kaybını kur şokunun yaşandığı 2021 yılında gördü. Taban fiyatın 2 bin 324 liradan 2 bin 825 liraya yükseltildiği 2021 yılında Ocak ayında 1 dolar 7.37 lira ve minimum fiyat 383 dolar düzeyindeydi. Yılsonunda dolar kuru 13.35 liraya çıkınca minimum fiyatın dolar cinsinden pahası yüzde 44.9’luk azalışla 211 dolara geriledi. Taban fiyatın 1603 lira olarak belirlendiği 2018 yılı Ocak ayında dolar kuru 3,77 lira ve minimum fiyat 425 dolar düzeyindeydi. Yılsonunda doların 5,29 liraya çıkmasıyla minimum fiyat yüzde 28.7 azalarak 303 dolara indi.
EN YÜKSEK ÜÇÜNCÜ PAHA KAYBI BU YIL YAŞANDI
Asgari fiyat 2008’den bu yana en yüksek üçüncü kıymet kaybını içinde bulunduğumuz 2023 yılında yaşadı. Yılbaşında 8 bin 506 lira olarak belirlenen taban fiyat 18.73 liralık dolar kuru üzerinden 454 dolar düzeyindeydi. Bu tıpkı vakitte son 25 taban fiyatın döviz cinsinden en yüksek bedeliydi. Taban fiyat bugünkü kurlarla 359 dolara geriledi. Öteki bir söz ile 6 aylık vakit diliminde dolar cinsinden yüzde 20.9 kıymet kaybetti.
Asgari fiyat 2018 yılından bu yana en düşük başlangıç bedelini 316 dolar ile 2022 yılı Ocak ayında görürken, periyot sonu en düşük bedelini ise 211 dolar ile 2021 yılı sonunda gördü.
EN AZ 10 BİN 737 LİRA
Yeni minimum fiyat, bu yılın başındaki düzeyini dolar cinsinden müdafaası için en az 10 bin 737 lira olması gerekiyor. Bu yıl Ocak ayında evvelki periyoda nazaran yaklaşık yüzde 55 artan minimum fiyat 8 bin 506 lira olarak belirlenmişti. Ocak ayındaki 18,73 liralık dolar kuruna nazaran 454 dolar düzeyinde olan minimum fiyat düzeyinin yakalanabilmesi için Temmuz’da en az 10 bin 737 lira olması gerekiyor. Vedat Bilgin’in varsayım ettiği 500 dolar düzeyinde belirlenmesi halinde 11 bin 825 lira civarında olacak.
Asgari fiyatın patrona maliyeti 25 periyodun 12’sinde 600 doların üzerindeydi. 11 periyotta ise 500-600 dolar ortasında olan minimum fiyatın maliyeti, yalnızca 2022 yılında (kur artışlarının etkisiyle) her iki periyotta de 500 doların altında kaldı. Bu devirde en yüksek kıymetini 644 dolar ile 2013 yılında gördü.
patronlardunyasi.com
