Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle besin konusunda yaşanan krizin çözülmesine yönelik Türkiye’nin diplomatik eforlarıyla geçen yıl temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul’da “Müşterek Uyum Merkezi” kuruldu. Tahıl eserlerinin inançlı transferi buradan takip edilmeye başlandı.
Tahıl yüklü birinci gemi, 120 günü kapsayan mutabakat kapsamında 1 Ağustos 2022’de Ukrayna’nın Odessa Limanı’ndan yola çıktı. Muahede kapsamında Ukrayna limanlarından ayrılan birinci gemi olma özelliğini taşıyan “Razoni” isimli Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi, 26 bin ton mısır ile Lübnan’ın Tripoli Limanı’na hareket etti.
Razoni’den 4 gün sonra Panama bayraklı “Navistar” İrlanda’ya, Malta bayraklı Rojen İtalya’ya, Türkiye bayraklı Polarnet Türkiye’ye Odessa ve Çernomorsk limanlarından 60 bin ton tahılı taşımak üzere ayrıldı. Bunların akabinde “Mustafa Necati”, “Star Helena”, “Glory”, “Riva Wind”, “Sacura”, “Arizona”, “Ocean Lion”, “Rahmi Yağcı”, “Sormovskiy 121” isimli gemiler seyrine başladı. Gemilerin büyük kısmı Tekirdağ, İskenderun ve İzmir üzere Türkiye’deki limanlara ulaştı.
İSTANBUL’DA KONTROL
İlk geminin 1 Ağustos 2022’deki hareketinden sonra, iki hafta içinde Ukrayna limanlarından çıkan gemi sayısı 25’e, taşınan tahıl ölçüsü 800 bin tona ulaştı.
Dünya genelinde besin krizi yaşanmasının önüne geçme hedefiyle varılan mutabakat, yalnızca Ukrayna limanlarındaki gemilerin ayrılmasını değil, birebir vakitte İstanbul’da denetimi yapılan gemilerin Ukrayna’ya tahıl sevkiyatını da kapsıyordu. Bu kapsamda, İstanbul Boğazı’ndan denetimi yapılarak Ukrayna’ya giden birinci gemi Barbados bayraklı “Fulmar S” oldu. Gemi, 12 bin ton mısırı Çernomorsk Limanı’ndan alarak İzmir’e ulaştırdı.
TÜRKİYE ÖNDER DİPLOMASİSİ’Nİ HAREKETE GEÇİRDİ
Sevkiyat sürerken sürerken Rusya, 29 Ekim 2022’de Sivastopol’daki ataklar nedeniyle tahıl teşebbüsünün süreksiz olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye’deki makamlara iletti. Bunun üzerine Ukrayna limanlarından gemi çıkışı durduruldu. Krizin daha da derinleşmesine pürüz olmak için Türkiye “lider diplomasisi”ni harekete geçirdi. Görüşmelerin akabinde sevkiyat 2 Kasım’a tekrar başladı, 19 Kasım’dan itibaren 120 gün mühletle uzatıldı.
Uzatma kararının dolduğu 18 Mart’da yine uzatıldı. Mayıs ayında dolan uzatmanın akabinde Türkiye’nin teşebbüsleriyle mutabakat bir kere daha iki ay müddetle uzatıldı. Uzatma kararı bugün dolarken, mutabakat gereği taraflardan birinin itirazı olmaması durumunda tahıl koridoru faaliyetine devam edecek.
patronlardunyasi.com
