Türkiye’nin ayçiçek üretiminin yarıdan fazlasının gerçekleştiği Trakya’da kuraklık kâbusu yaşanıyor. Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’ndeki kimi yerlere bu yıl biçerdöver dahi giremeyecek. Bölgede randıman kaybının yüzde 50’yi aşacağı, bilhassa sulama yapılmayan topraklarda randımanın yüzde 70 düştüğü belirtiliyor. Tarlalardaki randıman kaybının bilhassa geç ekim yapılan bölgelerde yaşandığı belirtiliyor.
Milliyet gazetesinden Çiğdem Yılmaz’ın haberine nazaran Edirne Ziraat Odası Lideri Hüseyin Otomobilci, erken ekim yapılan yerlerde randımanın geçen yıla yakın olduğuna dikkat çekti ve şunları söyledi:
“OLAĞANÜSTÜ KIŞ KURAKLIĞI OLABİLİR”
“Her yere yağmur vurmadı. Yağmurun olmadığı yerlerde önemli randıman kaybı bekleniyor. Kış periyodu çok kurak geçti. İlkbahar hoştu ancak kışın uygun yağış alsaydık çok daha yeterli randıman alırdık. Değerli olan taban suyunun âlâ olması. Onun için de kar yağışı yahut tesirli kış yağışları gerekiyor. Geçen yılın altında bir randıman ortalaması olur bölgemizde. Edirne merkezde erken ekim yapılan alanlarda genel ortalama evvelki yıllara yakın. Bölgenin yüzde 50’si erken ekim yaptı. Geç ekim yapanlarda randıman kaybı yaşanacak. Bir de yeni tohum çeşidini tercih eden üreticilerin daha çok kaybı yaşandığını duyuyoruz. Tıpkı firmanın öbür tohumları da yaygın olarak bölgede ekiliyor. Herhalde yeni çeşitler bölgemize düzgün adaptasyon sağlayamadı. Bunun nedeni fevkalâde kış kuraklığı da olabilir.”
Kuraklıktan en çok etkilenen bölge ise Çorlu. Bölgedeki ayçiçeği tarlalarında ekilen tohumların büyük kısım kâfi gelişimi gösterememiş. Çiftçilerin tabiriyle ayçiçekleri “bücür” kalırken, birtakım çiftçiler bu tablonun, bu yıl denedikleri yeni jenerasyon tohumdan kaynaklandığını öne sürüyor. Trakya Bölgesi’nin şiddetli kış kuraklığıyla karşı karşıya kaldığını aktaran Çorlu Ziraat Odası Lideri Ali Topuz, şunları dedi:
“YÜZDE 50 İLE 70 ORTASINDA RANDIMAN KAYBI”
“Bölge kışın hiç yağış almadı. Bundan ayçiçeğinde yüzde 50 ile yüzde 70 ortasında randıman kaybımız var. Bölgede randıman ortalaması dönüme 180 ile 250 kilo ortasındaydı lakin bu yıl 30 kilo ile 70 ortasında. Bu tabloyla çiftçi seneye ayçiçek ekimi yapamaz. Zira, elimize geçecek para yok. Bu yılın mahsulü için ilaç, tohum gübre alındı ve elimizde para kalmadığı üzere borçlar da ödenmedi. Randımandan ötürü hüsrana uğradık. Seneye tarlaları ekmeyiz. Devletimizden bölgemizin afet bölgesi ilan edilmesini istiyoruz. Zira çiftimiz çok perişan ve mağdur durumda.”
Son yıllarda fiyatı en çok konuşulan eserlerden biri de ayçiçek yağı oldu. Ocak 2019’da litresi 7.95 lira olan ayçiçek yağının Şubat 2021’de 13.75 lira-22.50 liraya çıkmasıyla tartışmalar başlarken, mevzunun uzmanları bilhassa pandemi devrinde stok yapıldığından şüphelenmişti. Şu an ayçiçek yağının litre fiyatı 43.75 liradan başlayıp markasına nazaran 53.90 liraya çıkıyor. Bir ayçiçek yağı markasının beş litrelik eserinin son üç aylık fiyatına bakıldığında haziran ayında 179.95 liraya satılan eser temmuzda 184.95 lira, ağustos ayında ise 219.95 liradan satışa sunuldu.
ÇİFTÇİLER ABD MENŞEİLİ TOHUM EKTİ
Babaeski Ziraat Odası Lideri Şahin Arslan ekim periyodundan itibaren bu türlü bir kuraklıkla karşı karşıya kalacaklarının aşikâr olduğunu belirterek, “Kış kuraklığı yaşandı. Buradaki en büyük problemlerden biri de çiftçilerin büyük kısmının 145 kodlu ABD menşeili firmanın yeni tanıttığı tohumu ekmesi. Bu tohum kuraklığa ahenk gösteremedi, iklim kurallarına uymadı. Kuraklık nedeniyle esasen randımanda önemli bir kayıp varken, bu tohumun ekildiği yerlerde randıman daha da düşük. Geçen yıl ki hasada nazaran bu yıl yüzde 100’e yakın randıman kaybı yaşanan yerler var. Bu kayıp yağ oranlarına da yansıyacak ve bu yıl eserlerin yağ oranları çok düşük çıkacak” dedi.
Tekirdağ’da 25 yıldır çiftlik yapan Onur Turan, ayçiçek ekimi yaparken farklı tohumlar kullandığını, bunlardan birinin de 145 kodlu tohum olduğunu söyledi.
Bu tohumu ektiği yerde tarladan randıman almadığını söyleyen Turan, “Maddi kaybımız var, Öteki tohumlarda da aldığım randıman çok düşük. Bir dönümde 150 kiloya kadar elde ediyorken artık 30’a kadar düştü. Bu maddi kayıp ve kuraklık sebebiyle seneye ayçiçek ekmeyi düşünmüyorum. 25 yıllık çiftçiyim ve birinci kere bu türlü bir kuraklık yaşandı” dedi. Yeni jenerasyon ayçiçek tohumunu birinci defa bu yıl tarlasına eken ve randıman alamayan birtakım çiftlerin firmayla irtibata geçtiği öğrenilirken, Onur Turan mağduriyeti karşılığında firmanın kendisine gelecek yıl için tohum dayanağı sağlayacağını söyledi. Bir arkadaşıyla şirketle uzlaştıklarını anlatan Turan “Bize her 10 dönümlük arazi için 3 çuval tohum verilecek” diye konuştu.
“FİRMA ‘KURAKLIĞA KARŞI RANDIMANI YÜKSEK’ DİYE TANITTI”
Trakyalı çiftçilerin bir kısmının ABD menşeili memleketler arası tohum firmasının yeni tanıttığı 145 kodlu tohumu etiklerini söyleyen Topuz, “Firma eseri bize ‘kuraklığa karşı toleranslı, randımanı yüksek’ diye tanıttı. Bu tohumu güvendik, ektik, dayanıksız çıktı. Tahminen öteki tohumlardan ekmiş olsak bu sorunu bu kadar büyük yaşanmayacaktık. 145 tohumu ekenlerin tarlasına biçer döver hiç girmedi. Randıman sıfır. Yan yana olan iki tarladan birinde randıman 30 kilo iken, 145 kodlu tohumun ekildiği tarlada 1 kilo bile değil” diye konuştu.
patronlardunyasi.com
