Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, müzelerine ilişkin toplumsal medya hesabından Prof. Dr. Kalmukoğlu’nun “Helen” isimli tablosunu paylaştıklarını söyledi.
Bu paylaşımın akabinde takipçilerden tabloda yer alan Helen’in siyah saçlı ve balık etli bir bayanı tasvir etmesinden ötürü birtakım reaksiyonlar aldıklarını belirten Gölcük, kelamlarına şöyle devam etti:
“Prof. Dr. Naci Kalmukoğlu’nun tasarladığı Helen esmer, siyah gözlü, tahminen biraz balık etli, daha çok Türk tipine uygundu ve bize çok samimi geldi. O canlandırmayı takipçilerimiz ile paylaştık. Takipçilerimiz, ‘Esmer Helen olur mu?’, ‘Helen’in sarışın olması lazım, mavi gözlü olması lazım’ üzere yorumlar yaptılar. Bu tartışmalar derinleşince baktık ki bu durum görme biçimiyle alakalı. Modernitenin bir görme biçimi bu. Tahminen buna Hollywood tesiri de diyebiliriz.
Bu görme biçimini belirleyen şey Batı merkezli. Yani Batı onu nasıl tanımlamışsa biz de çağı o denli algılamaya devam ediyoruz üzere bir durum var. Bizim Helen’i çizen Kalmukoğlu da Ukrayna’da Harkov’da dünyaya geliyor, yıllar sonra Naci ismini alıyor, Türk vatandaşlığına geçiyor. Bilhassa İstanbul ile ilgili de çok âlâ işleri var ve dünyanın en büyük uğraşlarında de yapıtları satılmış çok meşhur bir ressam. Kalmukoğlu, Helen ile olağanüstü bir iş yapmış. Yani Batı’nın çizdiği Helen tipi dışında bir Türk Helen tipi çizmiş.”
TROLYALI HELEN’İ CANLANDIRDI
Rıdvan Gölcük, bu tartışmalar sürerken Helen’i canlandırma fikrinin ortaya çıktığını ve bunun için müzede vazifeli arkeolog Hazal Fırat’ı seçtiklerini lisana getiren Gölcük, şöyle devam etti:
“Prof. Dr. Kalmukoğlu’nun resmettiği Helen, Hazal’a çok benziyor. Dedik ki o vakit en güzel bunu Hazal canlandırır. Sağ olsun bu bahiste çalıştı. Kıyafet çalıştı, takı çalıştı ve Naci Kalmukoğlu’nun Helen’ini canlandırdık. Yani Homeros’un İlyada’sında 2700 yıl evvel bahsettiği Helen’i aldık ve canlandırdık. Bizim Troya Müzesi’nin bir ideolojisi var. Biz Troya’dan bahsederken ‘Troya Anadolu’dur.’ diye yola çıkıyoruz ya da Hektor’un annesi Hekabe’nin Hektor’a ‘Oğlum bu göğse hürmet duy.’ diye seslenişinden yola çıkarken Hekabe’nin aslında o yıllarda ana sütü hakkından, süt helalliği hakkından yola çıktığını vurguluyoruz. Ya da Troya Kenti üzerinde Hıdırellez kutlaması yapıyoruz.
Yani daima o Anadolu bağının bu topraklarla olan bağını kuvvetlendirmek konusunda bir gayretimiz var. Münasebetiyle Helen de Hektor da, Paris de kime benzeri? Bize benzemeli, zira biz tıpkı toprağın evlatlarıyız, tıpkı toprağın çocuklarıyız ve münasebetiyle da canlandırmamızda da Hazal Fırat, Helen’e en benzeyen arkadaşımız olarak bu canlandırmaya sahip çıktı. Kalmukoğlu hocanın tablosuyla birlikte biz de Helen’i canlandırdık ve o Helen bugün, 2700 yıl sonra Troya Müzesi’ni ziyaret etmiş oldu, burada tekrar dolaşmış oldu.”
“BİLİNEN HELEN TİPİNİN DIŞINDA BİR HELEN”
Bu canlandırmayı muhakkak aralıklarla iştirakçilere aktarmak istediklerini vurgulayan Rıdvan Gölcük, “Bizim Troya’yı algılayışımız, Troya kahramanlarını ve Homeros’u algılayışımızı temelde şekillendiren şey aslında, bu canlandırmanın bir örneği.” dedi.
Gölcük, 2004 yılında meşhur olan “Troya” sinemasını hatırlatarak, “Modernitenin görme biçimine uymuyorsanız Helen siyah saçlı olabiliyor, sarı saçlı da olabiliyor. Bize bunu yazanların tümü Türk vatandaşları. Zira gördükleri ve şu anda çizilmiş bir Troya tipi var. Hazırda bir Helen tipi var. Bir Troya imajı var. Münasebetiyle biz o görme biçimlerinin ortasına tam doğduğu topraklardan, yeni görme biçimleriyle ‘Hayır Helen bu türlü olmalıydı.’, ‘Hektor bu türlü olmalıydı.’, ‘Homeros bu türlü olmalıydı.’ diyoruz. Biz tüm bu çalışmayla birlikte ortaya çıkan Helen’i, bir proje olarak devam ettirmek istiyoruz.” diye konuştu.
Helen’i canlandıran Arkeolog Hazal Fırat ise bu canlandırmada yer aldığı için çok gurur duyduğunu söyledi.
Tablo canlandırma işlerinin son yıllarda çok revaçta olduğunu lisana getiren Fırat, “Tabii bu tablo canlandırması benim için daha farklı manalar taşıyor. Zira Helen’i canlandıracağımı ve bunun hakkını verip veremeyeceğimi çok düşündüm. O yüzden hazırlık süreci biraz uzun sürdü. Bir tablo olduğu için hazır giysi bir şey bulmak alışılmış ki çok zordu. O yüzden kumaş bulduk, onu bana nazaran diktik arkadaşlarımla. Takılarını, tokasını bulduk. Makyajına kadar çok ihtimam gösterdik. Buradaki arkadaşlarım Helen’e çok benzediğimi söylediler. Umarım herkes o denli düşünür. Tabi kimse hayalinde olan lakin burada gözüken esmer Helen’e alışık değil. Tablo işimi kolaylaştırdı. Ben Elazığlıyım. Troyalı Helen’den sonra ortaya bir de Elazığlı Helen çıktı.” sözlerini kullandı.
patronlardunynasi.com
