Yılda 70 milyar TL vergi kaybına neden olan tütün kaçakçılığına karşı yeni bir teşebbüs başlatan Tütün Sanayicileri Derneği, bugün Çırağan Sarayı’nda gerçekleştirilen basın toplantısında “Yasa Dışı Kapı Dışı” kampanyasını duyurdu. Dernek üyeleri, yasa dışı ticaret sebebiyle kamu maliyesinin ziyan gördüğüne, vergi gelirlerinin düştüğüne ve iktisadın yara aldığına dikkat çekti. Türkiye’deki yasal tütün mamulleri piyasasını temsil eden Tütün Sanayicileri Derneği ile üyeleri Philip Morris Türkiye, BAT Türkiye, JTI Türkiye ve Imperial Tobacco Türkiye’nin başlattığı kampanya kapsamında, Türkiye’de tütün mamulleri satış lisansına sahip 150 bin bakkalın takviyesiyle yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin sebep olduğu aksiliklere dikkat çekmek ve toplumsal farkındalığın artırılması hedefleniyor.
Türkiye’de büyüklüğü 150 milyar TL’yi aşan tütün mamulleri bölümünün 125 milyar TL’lik kısmını vergiler oluşturuyor. Devlete verilen vergilerin yüzde 5,3’ünü tütün endüstrisinin oluşturduğuna dikkat çeken dernek, her kademede hakikat siyasetlerin uygulanmasının ehemmiyetine dikkat çekerken, mevzuat açısından cezalarının eşleştirilmesini talep ediyor.
İNTERNETTE SATILAN MAKİNELERE AİT DÜZENLEME ŞART
Devlet tarafından yürütülen mevcut operasyonların devamının ve kapsamının genişletilmesinin kıymetine dikkat çeken Imperial Tobacco Türkiye İdare Konseyi Lider Vekili/Ülke Müdürü Can Menteş, süratle hayata geçirilmesi gereken 3 kıymetli başlık için davette bulundu. Müsaadesiz tütün ticareti için öngörülen mahpus cezasının yine 3-6 yıla çıkarılması gerektiğini belirten Menteş, yasa dışı tütün mamulü üretim teçhizatlarının internet ortamında satışının engellenmesinin ve son olarak, yasa dışı ticarette kullanılan araçların müsadere edilmesinin gerektiğini de kelamlarına ekledi. “Makaron aygıtları e-ticaret sitelerinde bile satılıyor” diyen Menteş, kaçak üretimi körükleyen seri üretim makinalarının e-ticaret satışlarına ait bir düzenleme getirilmesi gerektiğinin de altını çizdi.
DOLAR/TL KURUNDAN ETKİLENMEDİLER, YENİ İSİMLERE İNANÇ TAM
Öte yandan İşverenler Dünyası’na konuşan Philip Morris/Sabancı’nın Genel Müdürü Filiz Yavuz Diren ise, dünya tütün üretiminin yüzde 30’unu karşılayan Türk tütün üreticilerinin tahminen de dolar/TL kurunda son iki yıldır görülen yükselişte en az avantaj kaybı yaşayan üreticiler olduğunu belirtti. İktisat siyasetlerinde yaşanması beklenen değişime ait beklentilerini sorduğumuz Yavuz epeyce olumlu. Yavuz; “Yeni devirden daha da umutluyuz. Hükümetin kurulması, kredibilitesi yüksek isimlerin iş başına gelmesi bize ümit veriyor. Vakit içinde biraz sabrederek göreceğiz, beklentilerimiz pozitif” formunda konuştu.
Dolar/TL kuru konusunda uzun vakittir şikayetçi olan ihracatçıların bilakis tütün üreticileri dünya üretiminde adeta monopol olmanın avantajını yaşıyor. “Çok özel bir eserin yurtdışındaki piyasasını kısa periyotlu kur hareketlerinden bağımsız pahalandırmak gerekiyor. Türkiye dünyanın bir numaralı tütün üreticisi. Hasebiyle Türk tütününün piyasası ve arz talep istikrarı ayrı” formunda konuşan Yavuz ayrıyeten tütün üreticisinin ilaçlama ya da mazot üzere kalemlerde dolar/TL kurundan etkilendiğini söyleyebildiklerini de belirtti. Buna karşılık rekabetin yurtdışında çok fazla olduğu kesimler avantaj kaybetse de Türk tütün eserleri üreticilerinin avantaj kaybı yaşadığını söyleyemeyeceklerinin de altını çizdi.
TOPLAM TÜTÜN TİCARETİNİN YÜZDE 28’İ YASADIŞI
Bilgilere nazaran dünya tütün pazarındaki kayıt dışı iktisat 2.2 milyar doları aşıyor. Kaçakçılık ve Organize Hatalarla Gayret 2021 Raporu datalarına nazaran; iç piyasada bir yıl içinde 4 milyona yakın kaçak sigara paketi, 1 milyar 754 milyon civarında dolu ya da boş makaron eseri ve 334 bin kilogramın üzerinde tütün ele geçirildi. Kanunlara muhalif bir halde internet üzerinden yahut tütüncü ismi verilen ruhsatsız satış noktalarında gerçekleşen yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin toplam tütün mamulleri pazarının yüzde 28’ine ulaştığı hesaplanıyor.
KAÇAK SİGARA TİCARETİ SON İKİ YILDA HIZLANDI
Toplantıda konuşan BAT Türkiye, Bulgaristan ve Kuzey Kıbrıs Genel Müdürü Alper Ulu ise, kaçak sigara ticaretinin 2014’te yüzde 20,7’ye çıkmasını takiben devletin kararlı çabası, mevzuat düzenlemeleri ve tesirli saha tedbirleri sayesinde 2020 yılı sonunda bu oranın yüzde 1,5’e kadar düştüğünü, fakat 2022 yılı sonu itibariyle yüzde 6 düzeyine yükseldiğini belirtti.
YASA DIŞI TİCARET EVRİM GEÇİRDİ
Tütün Sanayicileri Derneği üyelerinin açıklamasına nazaran yasa dışı ticaret evrim geçiriyor. Evvelki yıllarda yurt dışından gelen kaçak sigaralar kelam konusuyken; günümüzde yurt içinde kontrolsüz bir formda üretilip piyasaya sürülen açık tütün ve makarona doldurulmuş tütün satışıyla çaba ediliyor. Bu mevzuda devlet tarafında önemli kontrol ve çalışmalar sürerken, tüketicilere de çok büyük rol düşüyor. Hem Türkiye’de hem de yurt dışında bu bahiste değerli çalışmalar gerçekleştiren dernek üyesi firmalar, toplumun yasa dışı tütün mamulleri konusunda bilinçlendirilmesi konusunda çalışmalarını sürdürüyor.
HER 4 ŞAHISTAN BİRİ YASA DIŞI ESER KULLANDIĞININ FARKINDA DEĞİL
Yasa dışı olarak satın alınan tütün ve tütün mamulleri, yasa dışı zincirin terörizme kadar varan farklı halkalarına finansal kaynak oluşturuyor. Geçen yıl Şubat ayında yapılan “Kaçak, Geçersiz ve Taklit Eserlere Dair Tüketici Algısı” araştırmasına nazaran yasa dışı tütün tüketenlerin dörtte biri, yasa dışı tütün yahut eser alırken bunun yasa dışı olduğunun farkında olmuyor. “Yasa Dışı Kapı Dışı” kampanyası ile bilhassa bu noktaya dikkat çekilerek hem toplumun bu mevzuda bilinçlendirilmesi hem de kayıt altında olmayan bir zincirin önüne geçilmesi hedefleniyor.
patronlardunyasi.com
