Mesleğin tabiatı gereği dünya üzerinde çok az ünlü arşivci vardır. Yüksek saatçilik dünyasının tartışmasız en ünlü arşivcisi ise Flavia Ramelli olabilir. Ağustos 1997’de misyona gelen Flavia Hanım, 1 Mayıs 1839’dan beri orta vermeden üretim yapan ve o günden bu yana yaptığı ve sattığı yarım milyona yakın mekanik saatin özellikleri ve her bir saatin kime satıldığının bilgilerini içeren, uzunluğu bir kilometreyi aşan raflarda saklanan defterlerden sorumlu.
Arşive ehemmiyet verenler bilir, bir kurumun tarihi ve kimliği arşivde gizlidir. Tolstoy’dan Pablo Picasso’ya tarz ikonu Gianni Agnelli’den Brad Pitt’e kadar uzanan bir müşteri listesini içeren Patek Philippe (bundan sonra PP) arşiv kayıtları da hem magazin sayfalarını hem saat tarihçilerini tıpkı biçimde ilgilendiriyor.
YILDA 66 BİN SAAT
Sahibi, dizayncıları ve saat ustalarının yanında arşivcisinin de dünyanın en büyük mecmua ve gazetelerine haber olduğu Patek Philippe tahminen de saatçilik tarihinin en değişik firması. PP idaresi 1932’den beri Stern ailesinde, 2 bin 400 çalışanı var ve yılda 66 bin saat üretiyor. Üretim adedi ve gelir istikrarına bakıldığında global saat şirketleri ortasında her sene en az 1,5 milyar dolarla PP birinci sırada yer alıyor. Ayrıyeten şirket (yeni genel merkezleri, Patek Philippe Müzesi ve Jura bölgesindeki atölyeler ve yan kuruluşlar gibi) milyar dolarlık projelerin hiçbirini kredi almadan finanse edebiliyor. (2020’de tamamlanan ve 633 milyon dolar harcanan yeni PP tesisi ise daha çok saat üretmek için değil kurumun saatçilik okulu olarak inşa edilmiş.)
Patek Philippe’i enteresan kılan temel özellik ise tek bir sözle özetlenebilir: Özgüven! Mesela en çok talep gören saat modeli olan çelik kasalı Nautilus modelinin üretimini koleksiyoncuların (lüks saat piyasasının) itirazlarına karşın “fazla tanınan oldu, başka saatlerimizin önüne geçiyor” diye durdurdular. Hiçbir vakit üretim adetlerini astronomik bir halde çoğaltma yoluna gitmediler, yılda bin adet artışla yetiniyorlar. Kendilerine ilişkin on unsurluk (bağımsızlık, gelenek, yenilik, kaliteli ince personellik, enderlik, bedel, estetik, hizmet, his ve miras) bir anayasaları bile var. Katı standartları gerçekleştiren firmalara verilen ve saatlerin sistemine kazınan ünlü Cenevre Mührü kurallarını beğenmeyen Patek Philippe idaresi çok daha yüksek standartlara sahip Patek Philippe Mührü kullanıyor.
184 YILLIK BİR MARKA
Patek Philippe’in 184 yıllık geçmişi çeşitli muvaffakiyetler ve birincilerle dolu: Evvelden cep saatleri anahtarla kuruluyordu, kuruculardan Jean Adrien Philippe anahtarsız kurma ve elle ayarlama sisteminin patentini aldı, 1845’ten beri kullanılan bu sistem vakitle her saatin ayrılmaz modülü oldu bir sanayi standardı haline geldi. Günümüze kadar gelen birinci kol saatini 1868’de Kontes Koscowicz için Patek Philippe üretti (şimdi Patek Philippe Müzesi’nde.) Hem cep hem de kol saatlerinde birinci daimi takvim sistemini, birebir anda gerçekleşen iki başka olayın müddetini belirleyebilen birinci çift kronografı olan saati, 1932’de 24 farklı göstergesiyle saatçilik tarihinin birinci muhteşem saatini (1999’da Sotheby’s’de 11 milyon dolara satılan Henry Graves Jr. Supercomplication) üreten yeniden PP oldu.
1962’de Cenevre Gözlemevi’nde mekanik bir saat için hala geçilemeyen dünya vakit tutma hassasiyeti rekorunu kıran Patek Philippe’in kendi araştırma ve geliştirme enstitüsü var. PP bir yılda düzenekler için gereken 15 milyondan fazla parçayı kurum içinde üretiyor ve her modül elle tek tek cilalanıyor. Yalnızca kadranlar için 150 farklı süreç yapılıyor. (Stern ailesi PP’yi satın almadan evvel kadran üreticisiydi.) Bir PP saatinin üretimi aylar sürüyor zira her saat için toplamda 1200 farklı hareket gerekiyor ve her etapta elle cila yapılıyor.
Söylemeye bile gerek yok lakin yeniden de yazmak gerekir: PP, 1839’dan beri ürettiği her saatin bakım ve tamirini da yapıyor. Tamir için gelen saatin bir kesimi yoksa sıfırdan üretiliyor. Hatta yenilikçi kesimlerin üretimi için gereken makineleri dahi kendileri üretiyorlar. Garanti evrakını kaybeden müşteriler de arşivden takviye alabiliyor.
Dünya müzayede rekoru da Patek Philippe’in elinde: 9 Kasım 2019’daki “Only Watch” müzayedesinde PP’nin paslanmaz çelik kasaya (türünün birinci ve tek örneği), çift kadrana ve 20 farklı komplikasyona sahip Grandmaster Chime, Ref. 6300A, kıran kırana geçen bir müzayedede 31 milyon dolara satılarak tarihin en kıymetli kol saati oldu.
‘EMANET ALIRSINIZ’
Özgüvenin bir öteki göstergesi de şirketin uzun yıllardır içeriği hiç değişmeyen ilanlarında yer alan “Bir Patek Philippe saatine asla gerçek manada sahip olamazsınız, yalnızca gelecek kuşaklar için emanet alırsınız” sloganı. (Flavia Ramelli’nin bu ilana dayanarak şirketin sahiplerine “Siz bu arşivin gerçek sahibi değilsiniz, sonraki jenerasyonlara aktarmak için emanet aldınız” dediği söylenir.)
Bazı ilanlarda babasıyla birlikte yer alan PP Lideri Thierry Stern’in iki oğlu var, 21 yaşındaki büyük oğlu evvelce saatlerle ilgilenmiyormuş ancak pandemi sonrası şirkette çalışmaya başlamış, 19 yaşındaki küçük oğlu ise bir atölyede yarı vakitli çırak olarak çalışıyor ve bir yandan yüksek saatçilik eğitimi alıyor. (Yaklaşık on yıl sonra üst seviye bir misyon almaları beklenen bu çocuklar aile geleneğine nazaran fakat 18 yaşına geldiklerinde bir PP saati sahibi olabilmiş.)
Yazıyı Thierry Stern’in, 2014’te Ren ırmağı kıyısında ortaçağdan kalma bir köşkte Patek Philippe’in 175. yıldönümü için düzenlenen akşam yemeğinde özel konuklarına söylediği bir cümleyle bitirelim: “Bu sıkıntı tutkuyla ilgili. Demek istediğim şu ki, sahiden bu bir hayal olmalı. Aslında kimsenin bir Patek Philippe’e muhtaçlığı yok.”
patronlardunyasi.com
