Batı’nın yaptırımları nedeniyle petrol nakliyatının boru çizgilerinden denize inmesiyle tanker talebi artarken, fiyatlarda da rekor artışlar yaşandı. Ambargo nedeniyle Rus petrolünü taşıyamayan Yunan armatör, filodaki tankerleri satışa çıkarırken, krizi fırsata çeviren Türk armatör ise gemi topluyor. Yunan Gemi Brokerleri Derneği Lideri John N. Cotzias’ın verdiği bilgiye nazaran, yılın birinci yarısında en fazla tankeri Yunan armatörler sattı, Türk armatör ise en büyük alıcılar ortasında yer aldı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden evvel, AB ve Asya’nın, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatının neredeyse yüzde 99’undan sorumlu olduğunu hatırlatan Cotzias, şöyle konuştu:
“Şimdi ise Asya ülkeleri, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatının yaklaşık yüzde 93’ünü ithal ediyor. Rusya’dan en büyük ham petrol ithalatçısı konumundalar. Avrupa’nın Rus ham petrol ithalatı ise yüzde 3’e düştü. Tıpkı formda Ocak 2022’de Rusya’nın deniz yoluyla yapılan petrol eserleri ihracatının sırf yüzde 10,3’ünden Asya ülkeleri sorumluyken, Rusya’nın deniz yoluyla taşınan petrol eserleri ihracatının da yaklaşık yüzde 50’sini Asya ülkeleri oluşturuyor. Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları, global olarak petrol talebini arttığı bir periyoda denk geldi. Pandeminin sona ermesiyle hava seyahatinin tekrar başlaması petrol talebini artırmıştı”
ÇİN, TÜRKİYE VE HİNDİSTAN SATIN ALMA LİSTELERİNDE EN ÜST SIRALARDA
HSA Lideri John N. Cotzias, global deniz nakliyeciliği filosunda 2023’ün birinci yarısında yıllık bazda yüzde 27 artışla yaklaşık 390’a yakın tankerin el değiştirdiğini açıkladı. 2023’ün birinci yarısında çeyreğinde Yunanlar ortalama yaşı 17 olan 97 tanker satışı gerçekleştirdi. Bunu 37 gemi satışıyla Çin takip etti. Çinli armatörler tarafından satılan gemilerin ortalama yaşı 11 oldu. Satın alma tarafında ise birinci çeyrek bilgilerini açıklayan Cotzias, “BAE merkezli alıcılar 2023’ün birinci çeyreğinde tepede yer alırken, Çin, Türkiye ve Hindistan da satın alma listelerinde üst sıralarda yer aldı. Çinli yatırımcılar 30, Türkler 27 ve Hintliler 26 tanker satın aldı” dedi.
Diğer yandan J Cotzias, gemi alım iştahının hem tanker hem de kuru yük tarafında 2023’ün birinci çeyreğine nazaran azaldığını belirtti. Yılın birinci yarısında 311 adet kuru yük gemisi el değiştirdi. Bu gemilerin 55’ini Yunan armatör sattı. Japon ve Çinli armatörler ise bu devirde sırasıyla 38 ve 35 dökme yük gemisi sattı. Kuru yükte tankerden farklı olarak alıcı tarafında da Yunanlar birinci sırada yer aldı. Yunan armatör 71 kuru yük gemisi alırken, Çinli ve Türk armatörler sırasıyla 28 ve 20 gemi satın aldı.
“HURDAYA ÇIKACAK GEMİLERİNİ ÜLKEYE ÇEKMESİ TÜRKİYE İÇİN ALTIN BEDELİNDE FIRSAT”
Konteyner piyasasının iki yıl boyunca harikulâde karlar elde ettiğini, bu durumun armatörlerin muazzam nakit rezervleri geliştirmelerine müsaade verdiğini söz eden Cotzias, bu gelirin büyük oranda yeni inşaya yatırıldığını söyledi. Global konteyner gemi filosunun yüzde 15’i kadar yeni gemi siparişi verildiğini tabir eden Cotzias, yeni gemilerin piyasaya girmesinin navlunu baskılayacağını lisana getirirken, yeni çevreci gemilerin ise bu mevzuda erken davranan armatöre avantaj sağlayacağını söyledi. Öte yandan, yeni gemilerin filoya girmesi ile hurdaya çıkışların hızlanacağına işaret eden Cotzias, “Hurdaya çıkışlarda hızlanma bekleniyor. Bu durum Türkiye’nin gemi söküm faaliyetlerini geliştirmesi ve hurdaya çıkacak konteyner gemilerini ülkeye çekmesi altın bir fırsat” dedi.
İŞBİRLİĞİ VE ORTAK TEŞEBBÜS VURGUSU
Türkiye’de çok fazla arkadaşı olduğunu ve kendini meskeninde üzere hissettiğini vurgulayan Cotzias, iki ülke ortasındaki yeni işbirliği fırsatlarına yönelik, “Türkiye ve Yunanistan, bölgedeki deniz ticareti ve lojistik operasyonlarını geliştirmek için işbirliği yapabilir. Bu, liman geliştirme, kargo elleçleme, gemi inşa, ve tedarik zinciri idaresindeki ortak teşebbüsleri yahut iştirakleri içerebilir. Türkiye ve Yunanistan denizcilik bölümleri, ortak çıkarları savunmak, en düzgün uygulamaları paylaşmak ve memleketler arası denizcilik düzenlemeleri ve siyasetlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmak için işbirliği yapabilir. Her iki komşu ülkeden gemi komitecileri, gemi kiralama ve satış ve satın alma süreçlerinde işbirliği yapabilir” dedi.
“TÜRKİYE PAZAR HİSSESİNİ KORUMALI”
Türk denizcilik dalına yönelik kıymetlendirme yapan Cotzias, şunları söyledi:
“Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu’yu birbirine bağlayan eşsiz bir coğrafik pozisyona sahip. Bu pozisyon, denizcilik kesiminin milletlerarası ticaret için kıymetli bir geçiş merkezi olarak hizmet vermesi için kıymetli fırsatlar sunuyor. Son yıllarda yapılan konteyner terminalleri, tersaneler, lojistik merkezler üzere liman altyapısına yapılan hakikat yatırımlar ile verimlilik, elleçleme kapasitesi artırıldı ve bu da daha fazla lojistik faaliyetini ülkeye çekti. Ayrıyeten, global ticaret büyüdükçe, Türkiye nakliye hizmetlerine yönelik artan talepten yararlanabilir. Türkiye’nin pazar hissesini korumak ve geliştirmek için maliyet, verimlilik ve hizmet kalitesi açısından rekabet gücünü artırması gerekiyor.
patronlardunyasi.com
